Ojcowski Park Narodowy

polskieszlaki.pl 1 rok temu

Zdjęcie: Ojcowski Park Narodowy - zdjęcie

Ojcowski Park Narodowy - przewodnik po atrakcjach Ojcowa i okolic

Ojcowski Park Narodowy to jedna z najpiękniejszych perełek Małopolski! Obejmuje Dolinę Prądnika i Dolinę Sąspowską - malownicze dolinki krakowskie ze szlakami, skałkami, jaskiniami i innymi atrakcjami. A dodatkowo znajdziesz tu zamki, klasztor i inne zabytki. Charakterystyczne są tu białe, sterczące skały wapienne o niesamowitych kształtach. Sterczą na tle zieleni, ponad wijącym się Prądnikiem. Do tego roześmiani turyści, a ponad głowami zabytkowe pensjonaty. Koniecznie odwiedź to miejsce i sprawdź czy i na Tobie zrobi tak mocne wrażenie!

OPN położony jest na Jurze Krakowsko Częstochowskiej, w jej południowej części, kilkadziesiąt kilometrów od Krakowa. To najmniejszy park narodowy w Polsce, choć ilością atrakcji nie ustępuje innym. Powstał w styczniu 1956 roku z inicjatywy profesora Szafera. W przepięknej Dolinie Prądnika bardzo licznie nagromadziły się majestatyczne ostańce skalne o charakterystycznych kształtach i nazwach. Dlaczego ostańce? Dlatego, iż zbudowane są z odporniejszego materiału i ostały się mimo erozji wiatru i wody. W skałach nagromadziły się jaskinie. Zaś na powierzchni interesujące gatunki flory i fauny, jak chociażby brzoza ojcowska czy chrząszcze biegacze.

Atrakcje w Ojcowskim Parku Narodowym

Znajdziesz tu wiele niecodziennych atrakcji - cenne zabytki architektury, fantastyczne skałki, jaskinie czy zabytkowe pensjonaty, no i sieć szlaków turystycznych, którymi można spacerować przez cały dzień. Prawdziwą niecodziennością jest fakt, iż na tak niewielkim obszarze spotkały się aż dwa zamki. Ten w Ojcowie zachował się w stanie ruiny, zaś Pieskowa Skała zachwyca całą, cudowną bryłą.

1. Zamek Pieskowa Skała

Jest to wspaniale zachowana i dziś odrestaurowana budowla renesansowa. To rodowe gniazdo Szafrańców, powstałe co najmniej w XIV wieku. Zamek udostępniony jest dla turystów przez cały rok, jest to Oddział Muzeum na Wawelu. Warto zajrzeć do wnętrz, gdzie czekają piękne wystawy z dziełami sztuki. Urokliwy jest też wewnętrzny dziedziniec z krużgankami. W bastionie natomiast czeka smaczna restauracja i punkt widokowy. Pod budowlą znajduje się płatny parking.

2. Ruiny zamku w Ojcowie

Powstał w XIV wieku za sprawą Kazimierza Wielkiego jako istotny element fortyfikacyjny chroniący Krakowa. Prawdopodobnie już wcześniej istniał tutaj gród drewniano-ziemny. Król Kazimierz Wielki nazwał zamek Ociec u Skały na pamiątkę tułaczki swego ojca - Władysława Łokietka. Nazwa ta s czasem zyskała obecną formę. Z dawnej warowni zachowały się w tej chwili jedynie resztki murów obronnych i części mieszkalnej, wieża oraz brama wjazdowa. Ze specjalnie przygotowanego tarasu można obejrzeć panoramę okolicy. Wstęp na teren dawnej twierdzy jest płatny.

3. Ekspozycja Przyrodnicza im. prof. Władysława Szafera

Całoroczna Ekspozycja mieści się w zabytkowym "Hotelu Pod Łokietkiem" - dawnym budynku pouzdrowiskowym z 1860 roku. Muzeum powstało w 1965 roku i mieściło się wówczas w willi „Jadwiga”. W obecnej lokalizacji działa od1972 roku. w tej chwili wystawa została unowocześniona i powiększona. Prezentowana jest tu flora i fauna Doliny Prądnika, jej geologia z jaskinią, hydrologia, klimat, a także zagadnienia ochrony środowiska. Zobaczysz też ciekawostki związane z osadnictwem ludzkim na tych terenach, sięgającym okresu 120 tys. lat wstecz. A może interesują Cię pamiątki po profesorze Władysławie Szaferze.

4. Kaplica na Wodzie

Kaplica Św. Józefa Robotnika to niezwykle interesujący zabytek. Znajduje się w miejscu dawnych łazienek zdrojowych. Stoi na betonowych podporach ponad potokiem. Co ciekawe, stało się tak w opozycji do zarządzenia cara Mikołaja II. Zabranił on bowiem budowy obiektów sakralnych na ziemi ojcowskiej, toteż kaplicę postawiono właśnie "na wodzie". Dzięki temu okoliczna ludność w czasach zaborów miała tu swój kościół. Zdobna kapliczka to piękny, drewniany zabytek, stojący nie tylko nad potokiem, ale i na tle potężnego ostańca. Pod kościółkiem zwykle samochody parkują bezpłatnie.

5. Maczuga Herkulesa

Najsłynniejszy ostaniec w Ojcowskim Parku Narodowym to Maczuga Herkulesa, znana choćby dzieciom, ponieważ uczą się o niej w szkole. Wznosi się na wysokość 25 metrów i jest jednym z najważniejszych symboli Parku. Maczuga Herkulesa to skała, która wygląda jakby stała do góry nogami, ustawiona tak ponoć przez samego diabła, na życzenie Twardowskiego. Ostaniec wznosi się ponad trasą nr 733, niedaleko zamku Pieskowa Skała, tworząc wraz z nim bardzo malowniczy obrazek. Od 1933 roku na szczycie Maczugi Herkulesa stoi metalowy krzyż wysoki na 2 m. Upamiętnia pierwsze wejście na Maczugę, dokonane przez Leona Witka. Dziś nie można się wspinać na ten ostaniec.

6. Brama Krakowska

To przepiękny, olbrzymi twór skalny znajdujący się w Dolinie Prądnika. Naturalna skalna brama utworzyła się z odpornych wapieni, tworząc dziś niesamowity, charakterystyczny ostaniec w kształcie wielkiej bramy. Skała ma wysokość około 15 metrów, a na jednej ze ścian widnieje obrazek Matki Boskiej Częstochowskiej. Według tradycji niegdyś prowadził tędy szlak handlowy ze Śląska do Krakowa. Są też inne podobne bramy na Jurze, jak np. słynna Brama Bolechowicka otwierająca Dolinę Bolechowicką czy brama w Dolinie Będkowskiej. Obok Bramy Krakowskiej odwiedzić warto Źródełko Miłości.

7. Skały Wernyhory

Duży zespół ostańców wapiennych, znajdujący się w najdłuższej polskiej wsi - Sułoszowej. To niedaleko Pieskowej Skały. Skały te doskonale są widoczne z drogi, która prowadzi z Ojcowa do Olkusza. Nazwa skał pochodzi od imienia Wernyhory - legendarnego kozackiego wieszcza. Pod ostańcem znajduje się niewielka karczma o tej samej nazwie - Wernyhora.

8. Wzgórze Okopy

Góra Okopy to wspaniały punkt widokowy. Wiedzie na nią zielony szlak, dalej za otworem Jaskini Ciemnej. To popularny i lubiany przez turystów szlak, gdyż z góry w kilku miejscach rozciąga się piękna panorama malowniczej Doliny Prądnika. Tutaj też zwykle jest dość zacisznie w porównaniu do głównej, asfaltowej drogi wiodącej Doliną. Na Górze Okopy zachowały się fragmenty wałów wczesnośredniowiecznego grodziska z XIII wieku. Zobaczyć też można ogromny otwór Jaskini Okopy Wielkiej Dolnej. Inne popularne skałki w Ojcowie to Igła Deotymy czy Rękawica.

9. Jaskinia Ciemna w Ojcowskim Parku Narodowym

Na obszarze Parku występuje największe na Jurze skupisko jaskiń i grot. Najpopularniejsza jest tutaj udostępniona dla turystów w okresie od kwietnia do października Jaskinia Ciemna (12/ 380-10-11). Jej otwór znajduje się na stoku Góry Okopy. Wszystkie jaskinie stanowią dogodne siedlisko dla nietoperzy - małych niesamowitych latających ssaków poruszających się dzięki echolokacji. Są one pod ochroną w Polsce, a dodatkowo w Jaskini Ciemnej dba się o nie wyjątkowo. Dlatego w październiku, jak tylko nietoperze zbierają się w jaskini na hibernację czyli swoisty sen zimowy, to jaskinia jest zamykana dla turystów. Co interesujące jaskinia zwiedzana jest bez elektryczności, przy świetle świec, jak to dawniej bywało. Stąd jej nazwa.

10. Grota Łokietka

Nie mniej znana i lubiana jest Grota Łokietka (12/ 419-08-01), zwana też Królewską. Podobnie jak Ciemna, ta również dostępna jest dla turystów od kwietnia do października. Znajduje się nieco bardziej w głębi Parku, przy czarnym szlaku, na Chełmowej Górze. Około 125 m ponad dnem Doliny Sąspowskiej. Jest to największa spośród wszystkich znanych jaskiń w Parku. Jej długość wynosi 320 metrów. Prowadzi do niej metalowa brama z motywem sieci pajęczej. Nawiązuje to do legendy mówiącej, iż skrywał się tutaj ojciec Kazimierza Wielkiego - Łokietek. Tak naprawdę to bardzo prawdopodobna legenda i często przyjmuje się ją za prawdę, przynajmniej w dużej części.

Władysław Łokietek ukrywał się tutaj przed wojskami Wacława II - króla czeskiego, który na przełomie XIII i XIV wieku zaatakował Polskę i zajął Kraków. Wtedy władca tych ziem - Łokietek, zmuszony był do ucieczki i postanowił schronić się w grocie w Ojcowie. Uratował go pająk, bowiem w otworze jaskini uwita była ogromna sieć i dzięki tej pajęczynie wydawała się nie zamieszkana i zapomniana. Wojska Wacława odjechały, a Łokietek bezpiecznie przetrwał we wnętrzu groty. Jak to się stało? Wierna mu ludność spuściła władcę na linie do wnętrza jaskini wąskim otworem od strony stropu i przynosiła mu żywność. Stąd dziś komory groty noszą nazwy związane z Łokietkiem, np. Kuchnia Łokietka, największa sala Sypialnia z łożem Łokietka, gdzie spał oraz Sala Rycerska, w której żołnierze przysięgali mu wierność.

11. Dolina Sąspowska

Znacznie zaciszniejsza dolinka krakowska, sąsiadująca z Doliną Prądnika. Prowadzi przez nią żółty szlak. Można tu dojść spod Jonaszówki w Ojcowie albo z płatnego parkingu Złota Góra. Z parkingu trzeba najpierw dojść do niej zielonym szlakiem. Dolinka jest bardzo urokliwa, dnem płynie Sąspówka, a wokół sterczą skałki, choć nie tak spektakularne jak w dolinie Prądnika.

12. Kościół i pustelnia bł. Salomei w Grodzisku

Ciekawe historycznie wzgórze sterczy ponad drogą wiodącą z Ojcowa do Zamku Pieskowa Skała. Kryje dawną pustelnię błogosławionej Salomei. Dojechać samochodem można tu łatwo od strony miejscowości Skała. Na miejscu czeka bezpłatny parking, dojść pieszo można z Ojcowa szlakiem niebieskim i czerwonym. Długie są dzieje tutejszych zabudowań. 800 lat temu, na początku XIII wieku Henryk Brodaty postawił tu gród obronny. W 1243 roku do władzy doszedł Bolesław Wstydliwy, który przekazał Grodzisko swej siostrze Salomei.

Ta wstąpiwszy do klasztoru Klarysek po śmierci swego męża, przeniosła zakon w 1262 roku właśnie tutaj, do Grodziska. Dziś na fundamentach dawnego klasztoru stoi barokowy kompleks architektoniczny - kościółek Wniebowzięcia NMP i bł. Salomei z lat 1677-91. Przy nim powstały domki modlitwy, Grota Ogrodu Getsemani i dom prebendarza. Stoi tu również oryginalna, romańska pustelnia z XIII wieku, w której miała sypiać i modlić się Salomea, później beatyfikowana. Do pustelni należy zejść po kamiennych schodkach.

Szlaki turystyczne w Ojcowskim Parku Narodowym

Przebiega tu kilka znakowanych szlaków turystycznych, m.in:

Czerwony Szlak Orlich Gniazd, który na obszarze OPN-u ma długość 12,5 km. Wchodzi na teren Parku w Prądniku Korzkiewskim i biegnie dnem Doliny Prądnika, a od Bramy Krakowskiej do Grodziska podąża wspólnie ze szlakiem niebieskim. interesujące obiekty na czerwonym szlaku w OPN: chata pustelnika w skałce Sukiennice, Źródło Miłości, Źródło Św. Jana, willa "Pod Koroną" i sąsiednia skałka Igła Deotymy, okazy brzozy ojcowskiej, ruiny zamku w Ojcowie, kaplica "Na Wodzie", kościół i pustelnia bł. Salomei na skale Długiej w Grodzisku, Maczuga Herkulesa oraz zamek w Pieskowej Skale. Pomiędzy Ojcowem a Pieskową Skałą stoi kilka młynów z końca XIX wieku.
Zielony szlak: Dolina Sąspowska - Złota Góra - Park Zamkowy - willa "Pod Koroną" - Jaskinia Ciemna - Góra Okopy - Dolina Prądnika - Brama Krakowska - Park Zamkowy, 6 km. Atrakcyjny pod względem widokowym szlak prowadzi przez Park Zamkowy obok dawnych hoteli "Pod Łokietkiem" (Ekspozycja) i "Pod Kazimierzem", a dalej najpierw drogą do kasy Jaskini Ciemnej, a następnie ostro w górę do samej Jaskini. Ponad Jaskinią szlak prowadzi szczytami Góry Koronnej, przez skałę Wapiennik na Wzgórze Okopy ze śladami wałów ziemnych. Dalej szlak zielony ponownie schodzi do dna Doliny Prądnika i wraca do Ojcowa.
Czarny szlak: Złota Góra (parking) - Park Zamkowy - Chełmowa Góra - Jaskinia Łokietka, około 3 km. Szlak prowadzi najkrótszą drogą do najczęściej odwiedzanego obiektu w Ojcowskim Parku Narodowym - Groty Łokietka. Odległość od Parku Zamkowego to 2,6 km (45 minut).

Park dla dzieci i przyjazny dla psów

Ojcowski Park Narodowy to wymarzony cel weekendowych spacerów zarówno we dwoje, jak i całą rodziną. Samochodem można dojechać jedynie do zamku w Ojcowie. Tutaj parking jest płatny, za to wstęp na teren Parku jest bezpłatny. Z parkingu turyści mogą podążać pieszo, rowerem, bądź bryczką, które czekają u wylotu doliny. Spacer po dolinie przysparza wielu wrażeń estetycznych ze względu na wyjątkową urodę tego miejsca. Latem i w ciepłe weekendy bywa tu tłoczno. Jest to jedno z niewielu miejsc na Jurze, które spokojnie można zwiedzać z malutkimi dziećmi. Przez całą dolinę prowadzi droga asfaltowa i wózek nie stanowi żadnego problemu. Można zabrać też psa ze sobą, oczywiście na smyczy :)

Gdzie zjeść w Ojcowskim Parku Narodowym?

Punktów gastronomicznych i restauracji w OPN-ie nie brakuje. Najbardziej kultowe miejsce w całym Parku to Pstrąg Ojcowski. To rodzinna hodowla, która uratowała historyczne stawy przed zagładą i zapomnieniem. Dziś to bardzo smaczna, zdrowa i popularna miejscówka, gdzie każdy chętnie sięga po wędzonego lub grillowanego pstrąga. Dodatkami zaś nie są frytki, a pyszny chlebek i kapusta kiszona w towarzystwie ogórków kiszonych. Tak, jak u babci, zdrowo i smacznie. Obok pstrągarni czekają też inne restauracje, np. Pod Bocianem.

Warto wspiąć się tu na skałkę Jonaszówka, z której roztacza się widok na wieś i ruiny warowni. Następnie szlak prowadzi obok domu "Pod Berłem", przez Ostry Kamień na Górę Chełmową z Jaskinią Łokietka. Wracać można szlakiem niebieskim do Bramy Krakowskiej, a dalej do centrum Ojcowa, gdzie czeka popularna Piwnica pod Nietoperzem. Skosztujesz tu np. smacznych placków.

W drugą stronę od Jonaszówki czeka natomiast kawiarnia Niezapominajka - ładne i smaczne miejsce :) 10 minut jazdy od Ojcowskiego Parku Narodowego znajdziesz Chochołowy Dwór - hotel z przepyszną restauracją, Serwuje ona dania kuchni polskiej i włoskiej, a także typowe smaki domowe.

Propozycja trasy pieszej w Ojcowskim Parku Narodowym

Propozycja trasy na cały dzień. Sam spacer zajmie około 3-4 godzin. Łącznie ma około 8 kilometrów. 2 kilometry prowadzą przez górski szlak. Można go pominąć i wtedy trasa dostępna jest dla rodzin z małymi dziećmi w wózkach i dla osób niepełnosprawnych. Do czasu przejścia należy doliczyć czas na zwiedzanie kilku obiektów robienie zdjęć, odpoczynek itp.

Samochód zostawiamy na parkingu pod zamkiem. Parking jest płatny, a w dni wolne od pracy może być pełny, więc lepiej wybrać się wcześnie rano. o ile będzie pełny, to zostaje parking w Złotej Górze, ale to niestety dodatkowo 1,5 km spaceru.

Warto zwiedzić warownię ojcowską, o ile nie dla samych wystaw wewnątrz budynków, to na pewno dla widoku z platformy widokowej. Zwiedzanie zamku powinno zająć jakieś 30 minut. Dalej idziemy w kierunku Muzeum OPN, gdzie możemy zobaczyć ekspozycję przyrodniczą. Dalej czerwonym Szlakiem Orlich Gniazd (nie na główną drogę), gdzie stoją zabytkowe pensjonaty. Dochodzimy do restauracji Pstrąg Ojcowski, w której możemy skosztować słynnego wędzonego lub grillowanego pstrąga. Po posiłku warto wspiąć się na skałę Jonaszówkę z ładnym widokiem (czarnym Szlakiem Groty Łokieta, fragment niedostępny dla wózków).

Przechodzimy na główną drogę, na zielony szlak. Mijamy Panieńskie Skały i Igłę Deotymy. Idziemy wraz ze szlakiem i skręcamy w kierunku Jaskini Ciemnej. Szlak prowadzi dość stromo pod górę (nie jest dostosowany dla wózków). Tak dochodzimy do Jaskini Ciemnej. Zwiedzanie Jaskini Ciemnej to dodatkowa adrenalina, bo nie ma tutaj oświetlenia. Za Jaskinią Ciemną idziemy dalej zielonym szlakiem na Górę Okopy. Po drodze mijamy parę punktów widokowych na skałę Rękawicę i piękną Dolinę Prądnika - tutaj można chwilę odpocząć. Na samej Górze Okopy też czeka punkt widokowy - tutaj chyba najładniej widać wijącą się wstęgę Prądnika. Z góry schodzimy mijając grodzisko i kolejne jaskinie. Tak dochodzimy do czerwonego Szlaku Orlich Gniazd i wracamy nim na prawo, ale to nie koniec atrakcji na dzisiaj. Niedaleko jest super kawiarnia Niezapominajka z pięknym widokiem i równie pysznymi słodkościami. Szlak prowadzi nas do Źródełka Miłości. Dalej obowiązkowe przejście przez Bramę Krakowską i znów wracamy na czerwony szlak - chwilę główną drogą, a potem na lewo przy lesie. Za stawami przechodzimy przez mostek by nie wracać tą samą drogą do parkingu pod ruinami twierdzy.

Zalety