Ogromne kontrole, Warszawa liderem. Sprawdzają torby, przetrząsają śmietniki

Od początku 2025 roku w Polsce nasila się trend zaostrzania kontroli segregacji odpadów. Warszawa, która jest liderem w tym zakresie, przeprowadziła już w 2023 roku ponad 6 tysięcy takich kontroli, a teraz również mniejsze miejscowości zapowiadają wzmożone działania sprawdzające. Władze lokalne surowo egzekwują przestrzeganie zasad segregacji, co ma pomóc w osiągnięciu wymaganych poziomów recyklingu.

Fot. Shutterstock / Warszawa w Pigułce

Warszawa przoduje w liczbie kontroli

Stolica od dłuższego czasu prowadzi intensywne działania kontrolne dotyczące segregacji odpadów. Według danych opublikowanych przez dziennik.pl, w 2023 roku przeprowadzono dokładnie 6104 kontrole segregacji odpadów w warszawskich gospodarstwach domowych. Ich rezultatem było:

• 131 mandatów nałożonych na mieszkańców
• 9 wniosków o ukaranie skierowanych do sądu
• 197 pouczeń zastosowanych wobec osób nieprzestrzegających zasad

Kontrole w Warszawie prowadzą zarówno pracownicy Oddziału Ochrony Środowiska, jak i funkcjonariusze straży miejskiej. Mają oni uprawnienia do bezpośredniego sprawdzania zawartości pojemników i toreb na śmieci, co umożliwia weryfikację schematy segregacji odpadów zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Mniejsze miejscowości zaostrzają kontrole

Śladem Warszawy podążają również mniejsze miejscowości na Mazowszu, które zaczynają zaostrzać kontrole segregacji odpadów. Przykładem jest Glinojeck, gdzie od stycznia 2025 roku wprowadzono nie tylko wzmożone kontrole, ale także znacznie podwyższono opłaty za gospodarowanie odpadami.

Mieszkańcy Glinojecka, którzy segregują odpady, płacą w tej chwili 28 złotych miesięcznie od osoby. Natomiast ci, którzy nie przestrzegają zasad segregacji, muszą liczyć się z trzykrotnie wyższą opłatą – aż 84 złote miesięcznie od osoby.

Miasto boryka się również z problemem mieszkańców niepłacących za wywóz śmieci. Zaległości sięgają już 180 tysięcy złotych. Władze Glinojecka podjęły zdecydowane kroki, kierując wszystkie zaległości do egzekucji komorniczej.

Nowe zasady segregacji od 2025 roku

Od 1 stycznia 2025 roku w całej Polsce obowiązują zmodyfikowane zasady segregacji odpadów. Jedną z najważniejszych zmian jest zakaz wrzucania ubrań i tekstyliów do odpadów zmieszanych. Tekstylia powinny być oddawane do specjalnych punktów zbiórki lub podczas zbiórek organizowanych przez gminy.

Wraz z nowymi przepisami, w wielu miejscowościach wprowadzono również podwyżki opłat za wywóz śmieci. Samorządy zapowiadają surowe egzekwowanie przestrzegania zasad segregacji, co ma na celu osiągnięcie wymaganych przez Unię Europejską poziomów recyklingu.

Za co można otrzymać mandat?

Kontrolujący mogą nałożyć mandat za różne przewinienia związane z niewłaściwą gospodarką odpadami. Najczęstsze naruszenia, za które można otrzymać karę finansową to:

• Mieszanie odpadów segregowanych z niesegregowanymi – np. wrzucanie plastiku czy szkła do pojemnika na odpady zmieszane
• Wyrzucanie odpadów niebezpiecznych (np. baterii, leków, farb) do zwykłych pojemników
• Umieszczanie tekstyliów i ubrań w odpadach zmieszanych (zgodnie z nowymi przepisami od 2025 roku)
• Wrzucanie odpadów budowlanych do kontenerów przeznaczonych na odpady komunalne
• Wyrzucanie zużytego sprzętu elektronicznego do zwykłych pojemników
• Umieszczanie gorącego popiołu w pojemnikach na odpady
• Nieprawidłowe segregowanie bioodpadów – wrzucanie do nich np. mięsa, kości czy oleju
• Wyrzucanie odpadów wielkogabarytowych poza wyznaczonym do tego obszarem
• Podrzucanie odpadów do cudzych pojemników lub wyrzucanie ich w miejscach niedozwolonych

Wysokość kar za nieprzestrzeganie zasad segregacji

Osoby nieprzestrzegające zasad segregacji odpadów muszą liczyć się z poważnymi konsekwencjami finansowymi:

• Mandat karny może wynieść choćby 500 złotych za jednorazowe naruszenie
• W poważniejszych przypadkach sprawa może trafić do sądu, gdzie kara może sięgać choćby kilku tysięcy złotych
• Wprowadzono wielokrotnie wyższe opłaty za wywóz śmieci dla osób regularnie łamiących zasady segregacji (nawet trzykrotność standardowej stawki)

Wysokość mandatu może się różnić w zależności od rodzaju i skali naruszenia. W większości przypadków kary wynoszą od 100 do 500 złotych. Dla osób regularnie łamiących przepisy przewidziane są surowsze konsekwencje, włącznie z kierowaniem spraw do sądu.

Dlaczego kontrole są istotne?

Eksperci zajmujący się gospodarką odpadami podkreślają, iż zaostrzone kontrole są niezbędne, aby Polska mogła osiągnąć wymagane przez Unię Europejską poziomy recyklingu i przygotowania do ponownego użycia odpadów komunalnych.

Według najnowszych danych, adekwatna segregacja odpadów pozwala na zwiększenie ilości materiałów poddawanych recyklingowi oraz może prowadzić do optymalizacji kosztów systemu gospodarki odpadami w dłuższej perspektywie.

Działania kontrolne mają nie tylko charakter represyjny, ale przede wszystkim edukacyjny. Ich celem jest uświadomienie mieszkańcom wagi prawidłowej segregacji odpadów i jej wpływu na środowisko naturalne oraz koszty funkcjonowania systemu gospodarki odpadami.