W czasach stalinowskich oraz w okresie PRL tysiące Polaków zostało poddanych systemowym represjom ze strony ówczesnego państwa. Aresztowania bez wyroku, brutalne śledztwa, wyroki sądów wojskowych, internowania– wszystko to dotknęło ludzi, którzy walczyli o wolną Polskę. Dziś polskie prawo umożliwia dochodzenie zadośćuczynienia i odszkodowania za te krzywdy – także po wielu dekadach.
Materiał reklamowy Kancelarii Ambicki Trela Adwokaci
Kto może ubiegać się o zadośćuczynienie?
Prawo do rekompensaty przysługuje osobom:
- wobec których stwierdzono nieważność orzeczenia bądź orzeczono o ich niewinności,
- aresztowanym, wobec których postępowanie karne zostało umorzone oraz osobom aresztowanym bez podstawy prawnej,
- internowanym w związku z wprowadzeniem stanu wojennego,
- represjonowanym przez radzieckie organy ścigania w okresie od 1 lipca 1944 roku do
31 grudnia 1956 roku.
Co ważne, rekompensata przysługuje jednak tylko wtedy, kiedy represje były skutkiem działalności niepodległościowej.
W przypadku śmierci osoby represjonowanej, o odszkodowanie mogą ubiegać się małżonek zmarłego, jego dzieci i rodzice.
Jakie świadczenia przysługują osobom represjonowanym?
Sąd może przyznać:
- Zadośćuczynienie za represje– rekompensata za cierpienie psychiczne, naruszenie godności i wolności,
- Odszkodowanie za represje – wyrównanie strat majątkowych wynikających z represji.
Prawo do rekompensaty za represje regulowane jest przepisami tzw. ustawy lutowej z 1991 roku.
Jak wygląda procedura uzyskania odszkodowania za represje komunistyczne?
O odszkodowaniu i zadośćuczynieniu za niesłuszne więzienie czy internowanie z powodów niepodległościowych orzeka sąd okręgowy. W niektórych przypadkach wystąpienie z takim wnioskiem musi zostać poprzedzone postępowaniem o unieważnienie orzeczenia skazującego. Co istotne, sprawy rozpoznawane są przez sąd karny, a nie sąd cywilny. Dzięki temu, co do zasady, terminy rozpatrzenia wniosków o zapłatę są znacznie krótsze. Doświadczenie Kancelarii Ambicki Trela Adwokaci wskazuje na to, iż sprawa może zakończyć się choćby w kilka miesięcy od złożenia adekwatnie sformułowanego i kompletnego wniosku do sądu.
Ile może wynieść rekompensata?
Wysokość świadczenia sięga od kilku do choćby kilkudziesięciu tysięcy złotych w przeliczeniu za miesiąc więzienia osoby represjonowanej w czasach stalinowskich albo osoby represjonowanej w stanie wojennym, co przy kilkuletnich okresach izolacji oznacza, iż całe świadczenie może sięgnąć od kilkuset tysięcy do kilku milionów złotych. Każda sprawa wymaga jednak indywidualnej oceny przez orzekający w sprawie sąd – najważniejsze są przedstawione w sprawie dowody.
Jaki jest termin na dochodzenie odszkodowania?
O odszkodowanie i zadośćuczynienie za represje możesz ubiegać się w terminie 10 lat od uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nieważności orzeczenia. Termin ten nie dotyczy przypadków, w których represjonowany został sądownie uniewinniony. Nie ma także zastosowania, gdy mowa o internowaniu czy aresztowaniu bez późniejszego wydania wyroku. Warto wiedzieć, iż jeszcze kilka lat temu, termin na dochodzenie roszczeń wynosił zaledwie rok, ale ustawodawca w 2019 roku zmienił go na termin 10 letni. Warto jednak zaznaczyć, iż przepisów przedawnienia nie stosuje się, jeżeli byłoby to sprzeczne z prawem.
Jakie są koszty sądowe pozyskania odszkodowania za represje?
Co istotne, zarówno wniosek o unieważnienie orzeczenia, jak i wniosek o odszkodowanie i zadośćuczynienie, nie wiążą się z jakimikolwiek opłatami sądowymi. Ponadto, inaczej niż w sprawach cywilnych, koszty postępowania sądowego, bez względu na jego wynik, zawsze ponosi Skarb Państwa.
Jakie dokumenty należy przygotować do sprawy sądowej?
Na potrzeby postępowania sądowego niezbędne jest dotarcie do dokumentów archiwalnych. Dokumentów takich poszukujemy w IPN, archiwach sądowych, archiwach państwowych, a czasami także w archiwach zagranicznych. Mecenasi z Kancelarii Ambicki Trela Adwokaci wspierają Klientów w poszukiwaniach takiej dokumentacji, a tam gdzie tylko to możliwe, wyręczają ich w tym.
Co oferuje Kancelaria Ambicki Trela Adwokaci?
Kancelaria Adwokacka Ambicki Trela z Wrocławia od lat z sukcesami prowadzi sprawy związane z odszkodowaniem za represje stalinowskie czy odszkodowaniem za represje PRL. Nasza pomoc obejmuje kompleksową obsługę prawną – od bezpłatnej analizy przez zebranie dokumentów archiwalnych, po reprezentację w sądzie.
Jeśli Ty lub ktoś z Twoich bliskich doświadczył represji – zachęcamy do kontaktu z naszą Kancelarią. Nieodpłatnie sprawdzimy, czy należy Ci się odszkodowanie. Działamy na terenie całego kraju.
Kancelaria Ambicki Trela Adwokaci
tel. 733 34 44 71
tel. 733 11 33 55
e-mail: [email protected]
www.adwokat-ambicki.pl
ul. Gajowa 72/4, 50-520 Wrocław
Podobał Ci się ten artykuł? Prenumeruj Gazetę Senior i bądź na bieżąco z ważnymi tematami! Zajrzyj do sklepu „Gazety Senior” TUTAJ
Jeżeli interesują Cię wydarzenia dla seniorów, zapisz się do Newslettera Gazety Senior i poleć stronę znajomym Zapisz się do Newslettera
Zobacz również:
Gdy wdzięczność zawodzi: odwołanie darowizny krok po kroku
