Odeszłam od męża po czterdziestu latach. W końcu odważyłam się żyć po swojemu.
Wszyscy się dziwili. Rodzina, sąsiedzi, choćby pani w sklepie spożywczym patrzyła na mnie jak na wariata. Taki porządnny Jan, Macie dom, wnuki, spokój, Coś ci się w końcu odmieniło?, Na starość rozwód?.
Tak, na starość. W wieku sześćdziesięciu dwóch lat. Spakowałam torbę, zostawiłam klucze na stole i wyszłam. Bez awantur, bez łez, bez scen. Bo wszystko, co trzeba było przeżyć i wypłakać, przeżyłam w ciągu ostatnich dwudziestu lat cicho, w środku.
Nie zdradzał mnie. Nie pił. Nie bił. Był po prostu ścianą milczącą, zimną, obojętną. Byliśmy jak dwa meble w jednym salonie, stojące obok siebie, bez kontaktu. On patrzył telewizję, ja podlewałam kwiaty. Spaliśmy w jednym łóżku, ale od dawna osobno. Przez lata powtarzałam sobie: Tak wygląda małżeństwo, Wszyscy tak żyją, Nie można mieć wszystkiego.
Aż pewnego ranka wstałam i pomyślałam: a co, jeżeli można?
Tego poranka zaparzyłam kawę, spojrzałam w lustro i nie poznałam tej kobiety. Szara, zmęczona, niewidzialna. A gdzieś w środku wciąż tkwiła Zuzanna, dziewczyna marząca o podróżach, malowaniu, śmiechu do rana. Wtedy poczułam, iż nie chcę już czekać. jeżeli teraz nie spróbuję, to już nigdy.
Więc spróbowałam. Otworzyłam drzwi i wyszłam z życia, które przestało być moje.
W pierwszych dniach było dziwnie cicho. Nie duszno, a lekko. Wynajęłam małe mieszkanie na obrzeżach Warszawy. Kawalerka, trzy okna, stara sofa. Wszystko moje, choć jeszcze nic tak naprawdę nie było moje. Nie miałam planu, nie wiedziałam, co będzie dalej. Ale po raz pierwszy od lat czułam przestrzeń. W głowie, w ciele, w sercu.
Na początku budziłam się z poczuciem winy, jakby zrobiłam coś strasznego. Przecież zostawiłam dom, Jana, rodzinne niedziele. Czy można porzucić coś, czego już nie było? Bo od dawna nie czułam się żoną, a raczej cieniem przy mężczyźnie, którego już nie rozumiałam i który nie próbował mnie zrozumieć.
Rozmawialiśmy o tym nie raz raczej ja przemawiałam. Mówiłam, iż mi źle, iż potrzebuję czułości, iż chcę czegoś więcej niż tylko zupy i seriale. On kiwał głową, mrużył oczy, włączał telewizor. Z czasem i ja przestałam mówić, bo ile razy można prosić, żeby ktoś spojrzał na ciebie jak na człowieka, a nie jako na mebel?
Moje dzieci zareagowały różnie. Syn milczał. Córka płakała. Dlaczego nie poczekałaś, aż wnuki dorosną?, Tata tak cierpi, Po co ci to było?. Tłumaczyłam spokojnie: nie odchodzę z gniewem, ale z ciszy. Nie dla kogoś innego, ale dla siebie. Nie mam romansu, nowego życia, luksusów. Mam jedną walizkę, skromne mieszkanie i odwagę, którą noszę jak medal.
Zaczęłam wychodzić. Do parku, do biblioteki, na jogę. Zapisałam się na kurs akwareli, choć ręka drżała ze stresu. Uczyłam się robić rzeczy po raz pierwszy sama kupić farby, sama pojechać autobusem, sama wejść do kawiarni i zamówić herbatę. Brzmi banalnie? Może. Ale po czterdziestu latach bycia tłem to był mój mały Mount Everest.
Pewnego dnia usiadłam w parku na ławce z zeszytem i ołówkiem. Rysowałam drzewo rzucające cień, liście, kobietę z psem Burekiem. Oczy zrobiły się wilgotne, ale to nie były łzy bólu. To była ulga i odrobina żalu nie iż odszłam, ale iż tak długo czekałam.
Były też chwile zwątpienia. Gdy wracałam wieczorem i nie miałam z kim porozmawiać. Gdy znajomy mówił: I co, lepiej ci teraz?. Gdy patrzyłam w lustro i widziałam starszą kobietę z siwymi włosami, uciekającą z własnego życia. Potem przypominałam sobie, jak wyglądały moje dni wcześniej: puste spojrzenia, długie milczenie, chłód. Wiedziałam, iż teraz mimo samotności przynajmniej jestem sobą.
Bo życie po sześćdziesiątce to nie koniec. To może być początek.
I nie, nie chodzi o wielką rewolucję, romans z młodszym mężczyzną czy egzotyczne podróże. Czasem chodzi po prostu o to, by rano móc zaparzyć sobie kawę taką, jak się lubi i wypić ją przy oknie, patrząc, jak budzi się dzień. Bez lęku, bez żalu. Z poczuciem, iż wreszcie się oddycha.
Jednego poranka obudziłam się i poczułam spokój. Nie euforię, nie ekscytację. Po prostu ciszę, która nie bolała. Za oknem mgła otulała drzewa, a powietrze pachniało zimą. Usiadłam z kubkiem herbaty przy parapecie i patrzyłam na świat ten sam, co zawsze, a jednak inny.
Zeszłam do piekarni na dole. Pani za ladą zapytała, jak zwykle:
Bułeczki pszenne, jak zawsze?
A ja odpowiedziałam:
Nie, dziś z makiem. Mam ochotę spróbować czegoś innego.
I to był właśnie ten moment. Te drobne wybory, decyzje, które nie muszą się podobać nikomu. Nie muszę już pytać: Co wolisz na obiad?, Jaki film oglądamy?, Czy ci to pasuje?. Po czterdziestu latach nie słuchania własnego głosu, zaczęłam go słyszeć. Cichy, ale mój.
Spotkałam niedawno starą znajomą. Zatrzymała mnie na ulicy, spojrzała z góry i powiedziała:
Taka szkoda. Byliście tacy zgodni.
Uśmiechnęłam się.
Może i tak. Ale zgodność to nie to samo, co bliskość.
Wróciłam do mieszkania, włączyłam pranie, zapaliłam świecę o zapachu imbiru i usiadłam do szkicowania. Moje dłonie wciąż niepewne, ale serce już odważniejsze.
Nie wiem, co przyniesie jutro. Ale wiem, iż nie chcę wracać do życia, w którym zapomniałam, kim jestem.
Bo czasem trzeba odejść bardzo późno, żeby w końcu przyjść do siebie.
