Ocieplenie to nic innego jak termoizolacja, która chroni budynek przed utratą ciepła. Wykorzystuje się do tego różne rodzaje materiałów od tańszych i nieco mniej skutecznych do droższych, ale za to zapewniający spokój na długie lata. Izolacja cieplna może obejmować ściany zewnętrzne, jak i te w środku, gdyż nie zawsze możemy ocieplić od strony podwórka (o tym w dalszej części poradnika). Dlaczego izolacja jest taka istotna, o czym należy pamiętać przy docieplaniu domu oraz czym się różnią między sobą metody i materiały stosowane w izolacji? Odpowiedź na te wszystkie ważne pytania znajdziesz w naszym poradniku.
1. Dlaczego powinniśmy starannie podejść do ocieplenia domu?
Ocieplenie budynku przede wszystkim zwiększa komfort przebywania w nim. Nie tylko pod względem utrzymania ciepła, ale i panującej w środku wilgoci, a to także ma wpływ na samopoczucie i zdrowie mieszkańców.
Kolejnym istotnym czynnikiem jest znaczący wpływ na rachunki za ogrzewanie. Słabo docieplone pomieszczenia powodują duże straty ciepła w domu lub mieszkaniu, a to sprawia, iż musimy grzać z większą mocą.
Dokładne wykonanie ocieplenia z dobrych jakościowo materiałów sprawia, iż ściany gwałtownie się nagrzewają i utrzymują ciepło w mieszkaniu. Dzięki dobremu dociepleniu również zapobiegamy powstawaniu pleśni i innych grzybów na ścianach oraz na suficie.
Warto pamiętać, iż prawidłowo ocieplony dom, nie tylko zapewnia izolację cieplną, ale również chroni przed wilgocią, oraz zapewnia barierę akustyczną.
2. Zanim przystąpimy do ocieplenia
Ocieplenie budynku w trakcie jego budowania jest łatwiejszym etapem niż w przypadku remontu już na gotowym mieszkaniu lub domu. W pierwszym przypadku wiemy, z czego i jak został wybudowany dom i łatwiej dopasować materiały.
W drugim przypadku niezbędne będzie dokonanie pomiaru ubytków ciepła i wzrostu wilgoci. Ocieplanie w trakcie budowy powoduje, iż wszystko jest świeże i nie musimy martwić się dodatkowymi pracami, zanim podejmiemy się tego etapu.
Podłoże, czyli odpowiednie zabezpieczenie powierzchni
Jeżeli budujemy dom, to ocieplanie powinno być wykonywane najlepiej po miesiącu od zakończenia prac mokrych (tj. tynkowanie, murowanie). Podłoże musi być odpowiednio zaschnięte i związane ze sobą, w innym przypadku materiał izolacyjny nie będzie odpowiedni trzymał się powierzchni.
Natomiast w przypadku remontu warto sprawdzić stan tynków, o ile tynk jest uszkodzony, lub odspojony należy go zbić i nanieść nowy. Stan tynku oprócz wyszukiwania widocznych gołym okiem skaz, możemy sprawdzić również młotkiem gumowym (tak, aby nie uszkodzić ściany), o ile po obijaniu słychać głuchy dźwięk to oznacza, iż podłoże musi zostać wymienione.
Jeżeli ściany nie wymagają naprawy, to przed kładzeniem izolacji cieplnej warto je dokładnie wyczyścić. Na mokro i sucho, można to zrobić z pomocą myjki ciśnieniowej — z pewnością będzie to dosyć wygodna opcja. manualnie również się da, trzeba jednak pamiętać, aby to zrobić dokładnie tak, aby na powierzchni nie został zaschnięty brud.
Gdyby jakiekolwiek miejsca były przesiąknięte wilgocią, należy je naprawić tzn. usunąć wilgoć, pleśń i inne zanieczyszczenia. Następnie zabezpieczyć – dopiero jak nasza ściana jest całkowicie sucha, możemy na niej kłaść materiał izolacyjny.
Podłoża o dużej nasiąkliwości powinny zostać odpowiednio zagruntowane, po to, aby spoiwo dobrze związało izolacje z murem. Ściany muszą również być odpowiednio wyrównanie, o ile występują na niej krzywizny, ubytki, należy je wyrównać np. cienką zaprawą cementową.
Istotnym w trakcie remontu są również miejsca bezpośrednio przy oknie, wnęki koniecznie muszą zostać wykute, a izolacja przymocowana bezpośrednio do muru.
3. Prawidłowo ocieplony dom z zewnątrz — wskazówki
Jeżeli chodzi o ocieplenie ścian zewnętrznych, tutaj przede wszystkim należy również ją osuszyć. Gdy jest wilgotna od deszczu, to warto odczekać kilka dni. W przypadku zacieków, pleśni, to tak jak wcześniej było wspomniane, należy usunąć i zabezpieczyć.
Warto jednak pamiętać, iż w przypadku gdyby plamy były spowodowane nieszczelną hydroizolacją lub awarią w konstrukcji, należy je naprawić. Samo usunięcie wilgoci bez reperacji jej przyczyny wpłynie niekorzystnie na jakość ocieplenia.
Ocieplając budynek od zewnątrz, należy pamiętać o zabezpieczeniu cokołu, to miejsce jest najbardziej narażone na kontakt z wodą. Podnosząca się woda gruntowa, kałuże lub odpryski od deszczu, mają szkodliwy wpływ na ścianę budynku. Jej brak może spowodować, iż wilgoć zacznie się przedostawać na górne części budynku.
Przy ocieplaniu budynku szczególną uwagę powinniśmy poświęcić na izolację dachu, fundamentów, poddasza i piwnicy. Te elementy domu są najbardziej narażone na utratę ciepła z pomieszczenia.
Do izolacji cieplnej możemy wykorzystać wełnę mineralną, styropian, folię termoizolacyjną, piankę poliuretanową, płyty drzewno-magnezytowe oraz wykonane z polistyrenu ekstrudowanego.
- Wełna mineralna – dosyć często stosowany materiał w termoizolacji. Świetnie nadaje się do wykładania połaci dachowych ze względu na swoją sprężystość. Dodatkowo jest wysoce ognioodporna. Do wad możemy zaliczyć konieczność ułożenia stelaża oraz to, iż wymagana jest dosyć gruba warstwa — minimum 14 cm.
- Styropian — układa się go dosyć łatwo, a grubość izolacji jest mniejsza niż w przypadku wełny mineralnej. Wadą jest to, iż nierówne powierzchnie mogą znacznie utrudnić montaż styropianu.
- Folia termoizolacyjna – to alternatywa dla styropianu oraz wełny mineralnej. Jest bardzo cienka w porównaniu do pozostałych materiałów izolacyjnych, dodatkowo jest lekka i łatwa w montażu. Ma świetne adekwatności termoizolacyjne zarówno w zimę, jak i latem. Gdzie jest minus? Jest nieco droższa niż pozostałe budulce.
- Pianka poliuretanowa — ma bardzo wysokie parametry utrzymywania ciepła. To nieco droższe rozwiązanie, ale te najlepsze rodzaje mogą mieć wysoki stopień ognioodporności, świetną paroprzepuszczalność (brak skraplania się pary na ścianach) oraz nie tracą swoich adekwatności choćby po upłynięciu wielu lat.
- Polistyren ekstrudowany (występuje pod skrótem XPS) — jest nieco droższą konstrukcją, ma podobne adekwatności do styropianu, jednak jest od niego o wiele twardszy i mniej nasiąkliwy. Ze względu na swoją wytrzymałość świetnie sprawdzą się do izolacji ścian piwnicznych oraz przy cokole, dlatego, iż bez problemu można je zasypywać ziemią. Polistyren swoje zastosowanie również znajdzie na płaskich dachach, jednak jest to dosyć kosztowne rozwiązanie.
- Płyty drzewno-magnezytowe — są dosyć elastyczne, mają dobry współczynnik ciepła oraz dyfuzji pary wodnej. To, co je wyróżnia to wysoki stopień ognioodporności oraz świetna izolacja akustyczna.
4. Ocieplanie ścian wewnętrznych — kiedy nie możemy zrobić tego na zewnątrz
Jest to metoda stosowana, wtedy kiedy remont na zewnątrz nie jest możliwy. Nie jest to jednak prosty proces, ocieplenie wewnątrz powoduje skraplanie pary wodnej do środka, a to grozi powstawaniem zacieków i pleśni. Dlatego głównie zaleca się izolowanie zewnętrznych ścian.
Mur świetnie przejmuje temperaturę pomieszczenia, zmieniające się pory roku nie powodują w nim duże wahania temperatur. Dlatego w wyniku dużych różnic między temperaturą na zewnątrz, a w środku nie skrapla się para wodna, która może doprowadzić do powstawania wilgoci, a przez to i związanych z tym przykrych następstw.
Więc po co ocieplać ściany w środku?
Nie wszystkie domy nadają się do izolacji zewnętrznej, stare materiały mogą przeszkodzić w ociepleniu budynku. Dlatego, iż mury będą wymagały generalnego remontu, a to wiąże się z dużymi kosztami.
Często problemem stanowią budownictwa szeregowe, sąsiedzi mogą nie zgodzić się na wspólną termoizolację, a izolacja domu przy budynkach przylegających może być niemożliwa. Innym problemem mogą być stare kamienice, o ile są pod ochroną konserwatora budynków, nie będziemy mogli je wyremontować. Standardowe izolacje ze styropianu lub wełny mineralnej nie są zwykle akceptowane. Przeszkodą może być również brak udzielonej zgody przez spółdzielnie lub wspólnotę mieszkaniową. W takich przypadkach pozostaje nam ocieplać tylko ściany w środku.
Jak ocieplać ściany wewnętrzne?
Najlepszą metodą jest ocieplanie tych ścian bez okien, zwłaszcza te od strony północnej, które w ciągu dnia są słabo wyeksponowane na słońce. Warto sprawdzić mostki termiczne w pomieszczeniu, są to obszary, w których dochodzi do wychładzania i nabierania wilgoci. W tych punktach dochodzi do utraty ciepła, co może mieć negatywny wpływ na utrzymywanie się temperatury w pomieszczeniu.
Dodatkowo tendencja do nabierania wilgoci może skutkować powstawaniem pleśni i grzybów. Miejsca te najczęściej występują w połączeniach balkonu ze stropem, piwnicach, przy drzwiach i oknach.
Istotne będzie tutaj usunięcie pękniętych elewacji oraz dokładnie zaizolowanie miejsc np. wykonanie odpowiedniej stolarki otworowej przy ramie okien i drzwi. Chociaż trzeba pamiętać, iż izolacja wewnętrzna nie wyeliminuje w 100% mostków termicznych.
Zbawiennie może okazać się uszczelnianie domu — w szczególności połączenie ścian i drzwi ze ścianą. To w tych miejscach może dochodzić do uciekania ciepłego powietrza. Uszczelnić możemy dzięki silikonu lub specjalnego preparatu uszczelniającego np. w ramach okien. Innym sposobem jest nałożenie specjalnej gąbki na klej. Natomiast jeżeli okna są już dosyć leciwe, warto wziąć pod uwagę ich wymianę.
Ciekawostka: To z czego mało osób zdaje sobie sprawę, to okna mają również „tryb zimowy”, które po ustawieniu stają się jeszcze bardziej szczelne.
Tak jak wcześniej było wspomniane, izolacja wewnętrzna, może powodować skraplanie się pary wodnej, dlatego bardzo ważna jest paroizolacja. Która zabezpieczy ocieplenie wewnętrzne przed tym zjawiskiem. Do paroizolacji używa się przede wszystkim foli zrobionej z tworzywa sztucznego, która chroni przed zawilgoceniem wełny mineralnej lub płyt izolacyjnych.
Materiały używane do ocieplenia budynku w środku
Do ocieplania ścian wewnętrznych służą płyty wykonane z różnych materiałów, najczęściej mineralnych i takich, które oddają pochłonięta wilgoć, po to, aby nie skraplała się na ściankach. Mogą być wykonane z wełny mineralnej, styropianu, lekkiego betonu komórkowego, włókna szklanego oraz innych materiałów.
Użycie wełny mineralnej wiąże się z dosyć długim procesem, gdyż wymaga zamontowania metalowych stelaży, a po nałożeniu wełny płyt gipsowo-kartonowych. Dodatkowo cała konstrukcja znacznie pogrubia ściany (dodatkowe 4-5 cm), zmniejszając przy tym powierzchnię pomieszczenia. Decydując się na tę metodę pamiętajmy o wcześniej wspomnianej paroizolacji. Zaletą natomiast jest to, iż nie trzeba wykonywać żadnych prac mokrych, nie musimy się martwić, wtedy aż tak zabezpieczeniem całego domu lub mieszkania w trakcie remontu.
Jeżeli chodzi o użycie styropianu, to na plus możemy zaliczyć to t to, iż nie jest tutaj niezbędna paroizolacja. Jest stosunkowo tanim materiałem i łatwym w montażu. Jednak decydując się na styropian, nie możemy liczyć na pełną dowolność w wyborze tynku, musi być to koniecznie cienkowarstwowy nadający się do położenia na ten materiał.
Pianka poliuretanowa jest najlepszym rozwiązaniem, świetnie izoluje, nie traci swoich adekwatności po kilku latach, bardzo dobrze uszczelnia. Jednak jest najdroższym rozwiązaniem.
Płyty, bloczki z betonu komórkowego — do izolacji wewnętrznej są zrobione z lekkiej odmiany, łatwej do montażu i przycinania. Przytwierdzane są dzięki zaprawy z klejem, a następnie pokrywane gładzią gipsową. Takie rozwiązanie, chociaż proste i szybkie to
wiążę się ze znacznym zmniejszeniem powierzchni użytkowej, grubość takiej ściany powiększy się o co najmniej 10 cm.
Warto przyjrzeć się szczególnie takim parametrom jak współczynnik przenikania ciepła oraz oporu dyfuzji pary wodnej.
Pierwszy będzie miał wpływ na utrzymanie ciepła (im niższa wartość, tym lepiej), natomiast drugi parametr mówi o tym, jak łatwo będzie dochodziło do rozprzestrzeniania się pary wodnej w wyniku różnić temperatur.
Innymi parametrami, które też są istotne to np. ognioodporność, nie należy tego bagatelizować, gdyż wysoko ognioodporne materiały, znacznie wydłużają czas rozprzestrzeniania się pożaru. Te i inne parametry zostaną dobrane przez pracownika działu lub innego fachowca.
Uwaga! Jeżeli sprzedający proponuje nam produkt, bez zrobienia wywiadu nt. naszego mieszkania, materiałów użytych w budowie itd. to odradzamy zakupu w takim miejscu. Profesjonalny sprzedawca uwzględni warunki naszego domu, zanim wybierze nam produkt.
5. Koszt ocieplenia budynku
Kosztorys ocieplenia budynku w dużej mierze zależy od tego, czy ocieplamy ściany zewnętrzne, czy wewnętrzne.
Jeżeli chodzi o ocieplanie na zewnątrz:
Styropian jest to najtańsza opcja, razem z zaprawą oraz siatką zbrojącą i innymi materiały niezbędnymi do użycia styropianu (wliczamy również przeciętny koszt robocizny) – kosztuje około 140 zł/m2
Wełna mineralna (wraz ze stelażem, zaprawą i podłożem itd.) – 160 zł/m2
Powyżej 200zł/m2 wychodzą pianka poliuretanowa, folia termoizolacyjna, oraz XPS. Jednak trzeba liczyć się z tym, iż takie materiały będą świetnie sprawdzały się przez wiele lat. Są mniej awaryjne, więc może okazać się, iż po 20 latach będzie to bardziej ekonomiczna opcja.
Koszty ocieplenia wewnętrznych ścian oscylują się od 120 do 200 zł/m2, wyjątek stanowi pianka poliuretanowa, której koszt może przekroczyć 200 zł/m2.
