Nowy zakaz UE. Tysiące produktów do zmiany, w tym papier toaletowy

Nowe regulacje mogą znacząco zmienić skład wielu popularnych artykułów, a pierwsze ograniczenia mają wejść w życie już w 2026 roku.

Fot. Pixabay / Warszawa w Pigułce

Komisja Europejska ogłosiła plany zakazu stosowania per- i polifluorowanych związków alkilowych (PFAS), znanych jako „wieczne chemikalia”, w produktach codziennego użytku. Decyzja ta ma ogromne znaczenie dla przemysłu i konsumentów, ponieważ PFAS są powszechnie stosowane w tysiącach produktów, od papieru toaletowego po patelnie.

Dlaczego PFAS budzą niepokój?

PFAS to syntetyczne związki chemiczne, które charakteryzują się wyjątkową trwałością – nie rozkładają się w środowisku naturalnym, co sprawia, iż ich obecność staje się coraz większym problemem ekologicznym. Jak informuje Komisja Europejska, „wieczne chemikalia” mają szereg negatywnych skutków dla zdrowia i środowiska. PFAS, znane jako „wieczne chemikalia”, zanieczyszczają wody gruntowe, powierzchniowe oraz glebę, co znacząco utrudnia oczyszczanie zasobów naturalnych i regenerację środowiska. Dodatkowo związki te mają zdolność gromadzenia się w organizmach ludzi i zwierząt, prowadząc do kumulacji toksycznych substancji, które mogą wywoływać szereg negatywnych skutków zdrowotnych. Badania naukowe wykazały, iż PFAS mogą powodować uszkodzenia wątroby oraz nerek, a także mają związek z rozwojem chorób tarczycy i nowotworów, co budzi szczególny niepokój wśród ekspertów zajmujących się zdrowiem publicznym.

Produkty, które muszą zmienić skład

Obecnie PFAS są stosowane w szerokim zakresie produktów, dzięki swoim wyjątkowym adekwatnościom, takim jak wodoodporność, odporność na tłuszcze i wysokie temperatury. Zakaz ich stosowania oznacza konieczność modyfikacji wielu artykułów, takich jak:

• Papier toaletowy – PFAS są używane do nadawania mu wodoodporności.
• Opakowania żywności – szczególnie te, które mają kontakt z tłuszczami, np. opakowania fast-foodów.
• Kosmetyki – takie jak tusze do rzęs czy kremy, gdzie PFAS zapewniają trwałość.
• Środki czystości – PFAS nadają im adekwatności hydrofobowe.
• Patelnie i inne powłoki nieprzywieralne – popularne powłoki teflonowe zawierają te związki.

Krok w stronę zdrowszej Europy

Propozycja zakazu PFAS spotkała się z poparciem wielu państw członkowskich Unii Europejskiej. Już w 2021 roku Dania, Niemcy, Holandia, Norwegia i Szwecja wspólnie wystąpiły o wprowadzenie zakazu stosowania tych związków. Jak podkreśliła szefowa UE ds. środowiska Jessika Roswall w rozmowie z agencją Reuters, wprowadzenie regulacji w tej sprawie jest priorytetem. Pierwsze ograniczenia mają wejść w życie w 2026 roku, a dalsze przepisy będą sukcesywnie rozszerzane w kolejnych latach.

Wprowadzenie zakazu PFAS oznacza konieczność opracowania alternatywnych rozwiązań technologicznych. Producenci będą musieli znaleźć substytuty, które spełnią wymagania funkcjonalne i bezpieczeństwa, jednocześnie minimalizując koszty produkcji. Dla konsumentów oznacza to możliwe zmiany w cenach produktów oraz w ich dostępności w najbliższych latach. Dzięki wyeliminowaniu tych związków z codziennego użytku, UE zamierza ograniczyć ich szkodliwy wpływ na środowisko i zdrowie mieszkańców.