Od 1 stycznia 2026 roku Polacy będą segregować śmieci w nieco inny sposób. Do obowiązującego systemu dołączy nowa frakcja – odpady kuchenne. Właściciele domów i mieszkań będą musieli zaopatrzyć się w dodatkowy, wentylowany pojemnik. To element zmian, które wynikają z unijnych przepisów dotyczących gospodarki o obiegu zamkniętym.
Fot. Warszawa w Pigułce
Nowe zasady segregacji odpadów
Dotychczasowa frakcja bio zostanie rozdzielona na dwie grupy:
- bioodpady kuchenne, czyli resztki jedzenia, obierki, fusy z kawy, papierowe ręczniki, skorupki jaj, nadpsute owoce i warzywa,
- bioodpady zielone, do których trafią trawa, liście, gałęzie, kora, trociny i chwasty.
Nowe przepisy nakładają na właścicieli nieruchomości obowiązek zakupu pojemnika na odpady kuchenne. Pojemnik ten musi być wentylowany, wykonany z trwałego tworzywa, mieć kolor brązowy i być oznaczony napisem „BIO – kuchenne”. Jego pojemność powinna wynosić minimum 80 litrów, a cena na rynku to od 70 do 120 zł w zależności od producenta i dodatkowych elementów, np. filtra węglowego.
Z kolei gmina przez cały czas będzie dostarczać większy, 240-litrowy pojemnik na odpady zielone. Ten element systemu pozostaje bez zmian, podobnie jak dotychczasowe zasady odbioru bioodpadów z posesji.
Dlaczego wprowadzono nową frakcję odpadów?
Zmiana wynika z przepisów Unii Europejskiej, które zobowiązują państwa członkowskie do zwiększenia poziomu recyklingu odpadów komunalnych. Do 2030 roku Polska musi odzyskiwać co najmniej 60 procent wytwarzanych śmieci.
Obecny sposób segregacji utrudnia przetwarzanie bioodpadów – gdy w jednym pojemniku znajdują się resztki jedzenia i odpady zielone, materiał traci na jakości i nie nadaje się do kompostowania lub produkcji biogazu. Oddzielenie frakcji kuchennej poprawi czystość surowca i pozwoli zwiększyć efektywność przetwarzania.
Specjaliści podkreślają, iż odpady kuchenne stanowią choćby 40 procent masy domowego kosza. Ich wyodrębnienie ma więc najważniejsze znaczenie dla ograniczenia ilości odpadów zmieszanych, a w dłuższej perspektywie może przyczynić się do obniżenia kosztów odbioru śmieci.
Co wrzucać do nowych pojemników BIO?
Do nowego pojemnika kuchennego należy wrzucać wyłącznie odpady organiczne, czyli:
- resztki warzyw i owoców,
- fusy po kawie i herbacie,
- skorupki jaj,
- papierowe ręczniki i chusteczki,
- przeterminowane lub nadpsute jedzenie, ale bez opakowań.
Nie wolno wrzucać tam tworzyw sztucznych, szkła, metali ani opakowań. Pojemniki wentylowane mają za zadanie ograniczyć wilgoć i nieprzyjemne zapachy, które często towarzyszą przechowywaniu odpadów organicznych.
Kto musi kupić nowy pojemnik?
Nowe pojemniki muszą zakupić właściciele domów jednorodzinnych oraz wspólnoty mieszkaniowe. W zabudowie wielorodzinnej obowiązek ten spoczywa na zarządcy lub wspólnocie, która zdecyduje o liczbie i rozmieszczeniu pojemników.
Mieszkańcy mogą również wystąpić o pojemnik większy – na przykład 120-litrowy – jeżeli w gospodarstwie domowym powstaje dużo bioodpadów.
Co to oznacza dla mieszkańców?
Nowe przepisy oznaczają dodatkowy obowiązek, ale i szansę na obniżenie kosztów systemu gospodarowania odpadami. Odpady kuchenne będą oddzielane od zmieszanych, za które obowiązują najwyższe stawki. Dzięki temu w perspektywie kilku kwartałów samorządy liczą na spadek opłat.
Największym wyzwaniem pozostaje rozwój infrastruktury – w Polsce przez cały czas brakuje wystarczającej liczby biogazowni i kompostowni, które mogłyby przetwarzać coraz większą ilość bioodpadów. Dlatego część gmin będzie musiała transportować odpady na większe odległości, co może przejściowo zwiększyć koszty odbioru.
Od 1 stycznia 2026 roku każdy właściciel nieruchomości będzie musiał posiadać dodatkowy pojemnik na odpady kuchenne. Choć to kolejne zobowiązanie finansowe, zmiana ma przynieść korzyści środowisku i pomóc w realizacji celów recyklingowych. Warto już teraz sprawdzić, jakie dokładnie zasady będą obowiązywać w danej gminie i przygotować się na zakup nowego pojemnika.
