Muzeum Wikliny w Nowym Tomyślu – niezwykłe miejsce, gdzie żyje tradycja plecionkarstwa

grafywpodrozy.pl 2 tygodni temu

Zdjęcie: Muzeum Wikliny

Muzeum Wikliny w Nowym Tomyślu to jedno z najbardziej wyjątkowych miejsc w Polsce, gdzie tradycja plecionkarstwa łączy się z nowoczesnymi instalacjami z wikliny zdobiącymi całe miasto. Od fascynujących ekspozycji po interaktywne warsztaty – Muzeum Wikliniarstwa i Chmielarstwa zaprasza do odkrycia historii, która do dziś kształtuje charakter regionu. Sprawdź, dlaczego warto odwiedzić to niezwykłe muzeum i jakiej magii wikliny możesz tam doświadczyć.

Spis treści

Muzeum Wikliniarstwa i Chmielarstwa w Nowym Tomyślu – dlaczego warto je odwiedzić?
Historia wikliny w Nowym Tomyślu – tradycja, która ukształtowała region
Zwiedzanie Muzeum Wikliny – co czeka na odwiedzających?
Godziny otwarcia i ceny biletów
Wiklinowe instalacje w Nowym Tomyślu – atrakcje, które warto zobaczyć w mieście
Nasze warsztaty – wyplatając wiklinę w praktyce
FAQ – najczęściej zadawane pytania o Muzeum Wikliny i warsztaty w Nowym Tomyślu
Inne interesujące miejsca w okolicy opisane przez nas
Internetowy przewodnik po Polsce

Muzeum Wikliniarstwa i Chmielarstwa w Nowym Tomyślu – dlaczego warto je odwiedzić?

Muzeum Wikliniarstwa i Chmielarstwa w Nowym Tomyślu to miejsce, które w wyjątkowy sposób łączy lokalną tradycję z nowoczesnym podejściem do prezentowania dziedzictwa kulturowego. Położone w sercu miasta, muzeum stanowi najważniejszy punkt na mapie Wielkopolski dla wszystkich, którzy chcą poznać historię rzemiosła, z którego wiklina w Nowym Tomyślu uczyniła regionalny znak rozpoznawczy. Już od pierwszych chwil odwiedzający czują, iż trafili do miejsca, w którym pasja do plecionkarstwa jest nie tylko pielęgnowana, ale i twórczo rozwijana.

Krótka charakterystyka muzeum

Placówka prezentuje zarówno tradycyjne wyroby plecionkarskie, jak i narzędzia oraz materiały używane przez dawnych mistrzów rzemiosła. W muzeum można zobaczyć rekonstrukcje historycznych pracowni, rozbudowane ekspozycje dotyczące uprawy wikliny oraz przestrzeń poświęconą drugiej specjalizacji regionu — chmielarstwu, z którego Nowy Tomyśl słynął już w XIX wieku. Ekspozycje są przygotowane w sposób przystępny i atrakcyjny, co sprawia, iż muzeum jest idealne zarówno dla rodzin z dziećmi, jak i dla pasjonatów historii i rękodzieła.

Najważniejsze atuty dla turystów

To, co wyróżnia muzeum, to przede wszystkim wysoka atrakcyjność zwiedzania. Turyści mogą tu nie tylko oglądać eksponaty, ale również ich dotknąć, zobaczyć proces tworzenia plecionek oraz wziąć udział w praktycznych pokazach. Dużym atutem są także liczne warsztaty wiklinowe, podczas których odwiedzający samodzielnie wyplatają koszyki, ozdoby lub drobne przedmioty użytkowe. Dla wielu osób jest to jedyna okazja, by spróbować swoich sił w tradycyjnym rzemiośle. Atutem jest również świetna lokalizacja – muzeum znajduje się niedaleko miejskich wiklinowych instalacji, dzięki czemu można połączyć zwiedzanie z krótkim spacerem.

Unikatowość na skalę Polski i Europy

Muzeum wikliny w Nowym Tomyślu (bo tak często bywa nazywane) to najważniejsza i największa instytucja poświęcona plecionkarstwu w Polsce. Placówka jest uznawana za jedyne muzeum w Europie, które w tak kompleksowy sposób dokumentuje rozwój plecionkarstwa, od surowca, przez techniki wyplatania, aż po nowoczesne projekty artystyczne. To tu powstają jedne z najbardziej imponujących konstrukcji z wikliny, które rozsławiają miasto na międzynarodowych festiwalach. Ta wyjątkowość sprawia, iż muzeum stało się obowiązkowym punktem odwiedzin zarówno dla turystów, jak i badaczy rzemiosła z całej Europy.

Historia wikliny w Nowym Tomyślu – tradycja, która ukształtowała region

Historia wikliny w Nowym Tomyślu to opowieść o miejscu, które dzięki plecionkarstwu zyskało własną tożsamość, rozpoznawalność i wyjątkową pozycję na mapie polskiego rzemiosła. To właśnie w okolicach Nowego Tomyśla powstały jedne z pierwszych profesjonalnych warsztatów, które z niewielkiej lokalnej produkcji stworzyły prestiżową markę, znaną w całym kraju.

Początki plecionkarstwa w regionie

Pierwsze wzmianki o plecionkarstwie w tej części Wielkopolski pochodzą z końca XVIII i początku XIX wieku. Sprzyjające warunki naturalne — wilgotne gleby, liczne mokradła i dostęp do wody — stworzyły idealne środowisko dla uprawy wikliny. Mieszkańcy gwałtownie odkryli praktyczne zastosowanie giętkiego surowca, wykorzystując go do produkcji koszy gospodarskich, pojemników na żywność czy materiałów wykorzystywanych w rolnictwie. Początkowo było to rzemiosło chałupnicze, jednak wraz z rosnącym zapotrzebowaniem zaczęło się przeradzać w zorganizowaną działalność zarobkową.

Rozwój lokalnych warsztatów i szkół wikliny

W XIX wieku plecionkarstwo zaczęło dynamicznie się rozwijać. W okolicznych wsiach powstawały pierwsze rodzinne manufaktury, a wraz z nimi budowane były specjalne plantacje wikliny. Z czasem narodziła się potrzeba kształcenia nowych rzemieślników, dlatego w regionie zaczęły pojawiać się kursy, a później profesjonalne szkoły wikliny — unikatowe na skalę krajową. To właśnie te instytucje przyczyniły się do standaryzacji technik wyplatania i podniosły rangę plecionkarstwa, które zaczęto postrzegać nie tylko jako zajęcie rolnicze, ale jako wykwalifikowane rzemiosło. Wyroby z Nowego Tomyśla trafiały na targi i wystawy, zdobywając uznanie w Polsce i za granicą.

Wiklina w Nowym Tomyślu dziś – od rzemiosła do sztuki

Współcześnie Nowy Tomyśl to jedno z najważniejszych miejsc związanych z wikliną w Europie. Tradycyjne wyplatanie przetrwało, ale zyskało zupełnie nowy wymiar – artystyczny. Miejscowi twórcy współpracują z projektantami, architektami i instytucjami kultury, tworząc monumentalne instalacje plenerowe, które zdobią miasto i stanowią jego wizytówkę. Do dziś rozwijane są też rodzinne warsztaty, a Muzeum wikliny w Nowym Tomyślu pełni rolę centrum nauki i inspiracji. Połączenie rzemiosła, sztuki i tradycji sprawia, iż historia plecionkarstwa nie tylko trwa, ale przez cały czas dynamicznie się rozwija.

Legenda o „amerykance” – jak wiklina trafiła zza oceanu do Nowego Tomyśla

Jedną z najbarwniejszych historii związanych z wikliną w Nowym Tomyślu jest opowieść o sprowadzeniu do regionu szczególnie cenionej odmiany, nazywanej później „amerykanką” lub „amerykanką trzcielską”. Według lokalnej legendy, w drugiej połowie XIX wieku jeden z rzemieślników z Wielkopolski przebywał w Stanach Zjednoczonych, gdzie zachwycił się wyjątkowo plenną i elastyczną odmianą wikliny rosnącą w Ameryce Północnej.

W tamtym okresie obowiązywał jednak zakaz wywozu sadzonek i młodych roślin z USA, co skutecznie uniemożliwiało legalne sprowadzenie ich do Europy. Rzemieślnik miał więc posłużyć się sprytem – przygotował pleciony kosz, w którego strukturze ukrył młode pędy wikliny. Legendy mówią, iż podczas długiej podróży transatlantyckiej regularnie podlewał schowane gałązki, by utrzymać je przy życiu aż do dotarcia na kontynent europejski. Po przyjeździe do Wielkopolski sadzonki miały trafić na lokalne plantacje, gdzie gwałtownie się przyjęły i stały się jedną z najbardziej cenionych odmian w regionie.

W rezultacie pojawiła się w okolicach Nowego Tomyśla i Trzciela wiklina określana mianem „amerykanki” – trwała, wyjątkowo elastyczna i doskonale nadająca się do wyrobu zarówno tradycyjnych koszy, jak i bardziej wymagających konstrukcji. Motyw ten do dziś pojawia się w publikacjach regionalnych i opowieściach pasjonatów plecionkarstwa, podkreślając przedsiębiorczość i determinację dawnych rzemieślników. Choć nie zachowały się jednoznaczne, archiwalne potwierdzenia wszystkich szczegółów, legenda na stałe wpisała się w lokalną tradycję i jest barwną częścią historii Muzeum Wikliniarstwa i Chmielarstwa w Nowym Tomyślu.

Zwiedzanie Muzeum Wikliny – co czeka na odwiedzających?

Zwiedzanie Muzeum Wikliniarstwa i Chmielarstwa w Nowym Tomyślu to podróż przez świat tradycji, rzemiosła i niezwykłej kreatywności twórców, którzy od pokoleń kształtują lokalną tożsamość. Każda sala muzeum pozwala odkrywać kolejne etapy rozwoju plecionkarstwa i chmielarstwa — dwóch filarów, które przez lata budowały kulturę i gospodarkę całego regionu. Turyści mogą tu zobaczyć zarówno zabytkowe eksponaty, jak i współczesne instalacje pokazujące, iż wiklina w Nowym Tomyślu to żywa, wciąż rozwijająca się tradycja.

Ekspozycje stałe – historia plecionkarstwa i chmielarstwa

Stała część ekspozycji muzealnych pozwala zrozumieć, jak ogromną rolę odgrywały wiklina i chmiel w życiu mieszkańców Wielkopolski. W salach poświęconych plecionkarstwu znajdują się narzędzia dawnych mistrzów, przykłady tradycyjnych technik wyplatania oraz rekonstrukcje warsztatów, które niegdyś działały w regionie. Zwiedzający mogą prześledzić drogę surowca — od młodych pędów rosnących na plantacjach, aż po gotowe wyroby użytkowe i artystyczne.

Drugą część ekspozycji stanowi historia chmielarstwa, która w Nowym Tomyślu ma równie silne korzenie. W salach prezentowane są dawne narzędzia rolnicze, archiwalne fotografie plantacji oraz przykłady konstrukcji chmielowych, które przez wiele lat decydowały o charakterze lokalnego krajobrazu. Ekspozycja pokazuje, dlaczego Nowy Tomyśl przez lata był jednym z najważniejszych ośrodków hodowli chmielu w Polsce.

Ekspozycje czasowe i współczesne instalacje

Obok stałych wystaw muzeum regularnie prezentuje ekspozycje czasowe, które wprowadzają świeże spojrzenie na plecionkarstwo — od sztuki użytkowej po eksperymentalne formy designu. To właśnie tutaj turyści mogą zobaczyć prace współczesnych artystów wykorzystujących wiklinę w zupełnie nowych kontekstach, także takich, które łączą rzemiosło z architekturą czy sztuką nowoczesną.

Często prezentowane są również instalacje plenerowe, które powstają we współpracy z twórcami z Polski i zagranicy. Dzięki nim zwiedzający mogą zrozumieć, iż wiklina to nie tylko naturalny surowiec, ale także materiał pozwalający tworzyć monumentalne, spektakularne konstrukcje – niektóre z nich później trafiają do przestrzeni miejskiej Nowego Tomyśla.

Najciekawsze eksponaty i interaktywne elementy

Wśród najciekawszych eksponatów muzeum znajdują się zarówno unikatowe wyroby z przełomu XIX i XX wieku, jak i nowoczesne rzeźby z wikliny zaprojektowane przez uznanych artystów. Wielu turystów przyciągają ogromne formy przestrzenne — kosze, zwierzęta, figury i dekoracje — które pokazują, jak wszechstronnym tworzywem jest wiklina.

Dużym atutem dla odwiedzających są elementy interaktywne. Zwiedzający mogą dotknąć wyplatanych struktur, podejrzeć techniki pracy na specjalnie przygotowanych stanowiskach oraz samodzielnie spróbować podstaw prostego wyplatania. W niektóre dni realizowane są pokazy rzemieślnicze, podczas których doświadczeni plecionkarze prezentują, jak z surowej wikliny powstają kosze, tace, ozdoby czy skomplikowane kształty artystyczne.

To właśnie połączenie tradycji, edukacji i praktyki sprawia, iż zwiedzanie Muzeum Wikliny jest doświadczeniem zarówno inspirującym, jak i niezwykle angażującym.

Godziny otwarcia i ceny biletów

Adres i kontakt
Muzeum znajduje się przy ul. Topolowej 10, 64-300 Nowy Tomyśl. Telefon kontaktowy: (61) 442-23-11

Godziny otwarcia:

W sezonie letnim (kwiecień–październik):
- Wtorek–sobota: 9:00–17:00
- Niedziela: 13:00–18:00
W sezonie zimowym (listopad–marzec):
- Wtorek–piątek: 9:00–15:00
  Sobota i niedziela: 11:00–15:00

Warto przed wizytą sprawdzić na stronie muzeum lub zadzwonić — godziny mogą się różnić przy specjalnych wydarzeniach.

Cennik biletów

Bilet normalny: 5 zł
Bilet ulgowy: 3 zł (np. dzieci, młodzież, uczniowie, studenci)
Bilet rodzinny (maks. 2 osoby dorosłe + dzieci): 15 zł l
Wstęp na wystawy czasowe:
- normalny: 3 zł,
  ulgowy: 2 zł
Dodatkowe opłaty / usługi:
- Przewodnik: 40 zł
- Pokaz wyplatania z wikliny: 60 zł
- Lekcja muzealna (dla grup szkolnych): bilet+wstępu + 75 zł

Wiklinowe instalacje w Nowym Tomyślu – atrakcje, które warto zobaczyć w mieście

Nowy Tomyśl nie bez powodu nazywany jest „stolicą polskiej wikliny”. Oprócz muzeum, w całym mieście można znaleźć wyjątkowe instalacje i rzeźby plecionkarskie, które stały się symbolem lokalnej tożsamości oraz popularnymi punktami spacerowymi. To idealne atrakcje dla rodzin, fotografów, turystów i wszystkich miłośników rzemiosła.

Rekordowe konstrukcje z wikliny – wizytówki Nowego Tomyśla

Nowy Tomyśl zasłynął na świecie dzięki niezwykłym konstrukcjom wykonanym w całości z wikliny. Najbardziej imponującą z nich jest gigantyczny kosz wiklinowy, wpisany swego czasu do Księgi Rekordów Guinnessa jako największy kosz na świecie. Monumentalny obiekt ma kilka metrów wysokości i szerokości, a jego konstrukcja, wykonana przez lokalnych plecionkarzy, jest dowodem na to, jak wysoki poziom osiągnęła tutejsza sztuka wyplatania.

Oprócz kosza miasto prezentuje również rekordowe butelki i naczynia z wikliny, które nierzadko powstają podczas jarmarków, wydarzeń kulturalnych czy Święta Wikliny. Te widowiskowe formy pokazują, iż wiklina może być nie tylko materiałem użytkowym, ale także nośnikiem spektakularnych, artystycznych realizacji.

Miejskie dekoracje i rzeźby z wikliny

W centrum miasta i jego parkach można spotkać liczne dekoracje oraz rzeźby wykonane z wikliny. Są wśród nich zarówno klasyczne formy – kosze, donice czy ogrodowe ornamenty – jak i kreatywne kompozycje przedstawiające:

zwierzęta, takie jak ptaki, zające czy konie,
symboliczne postacie związane z historią regionu,
abstrakcyjne formy artystyczne, które zdobią skwery i alejki spacerowe.

Wiklinowe elementy miejskiej przestrzeni zmieniają się sezonowo. Wiosną pojawiają się kwietne dekoracje, jesienią – kompozycje z chmielu i wikliny, a zimą miasto zdobią naturalne, plecione ozdoby świąteczne. Wszystkie te aranżacje tworzą niepowtarzalny klimat, za pomocą którego Nowy Tomyśl wyróżnia się na tle innych polskich miejscowości.

Wiklina w przestrzeni miejskiej – propozycja szlaku zwiedzania

Aby zobaczyć najciekawsze wiklinowe atrakcje, warto wybrać się na spacer tematycznym Szlakiem Wikliny, który można przejść w około godzinę. Proponowana trasa:

Muzeum Wikliniarstwa i Chmielarstwa – początek zwiedzania, punkt informacyjny i centrum wiedzy o tradycji plecionkarskiej.
Park Kultury i Wypoczynku – tu znajduje się słynny kosz gigant oraz wiele innych instalacji wykonanych podczas wydarzeń plecionkarskich.
Centrum miasta (okolice rynku) – wiklinowe dekoracje sezonowe oraz mniejsze formy rzeźbiarskie zdobiące chodniki i skwery.
Alejki spacerowe prowadzące do Alei Spacerowej – kolekcja różnorodnych małych form, w tym figur zwierząt i artystycznych kompozycji.
Nowotomyskie miejsca rekreacyjne – w wykorzystywanych przez mieszkańców strefach wypoczynku można zobaczyć wiklinowe meble, pergole i ogrodowe instalacje.

Szlak ten pozwala odkryć, jak mocno wiklina wrosła w przestrzeń miasta i jak twórczo wykorzystują ją lokalni rzemieślnicy. To także świetna okazja do wykonania wyjątkowych zdjęć, które później stanowią wizytówkę każdej wizyty w Nowym Tomyślu.

Nasze warsztaty – wyplatając wiklinę w praktyce

Podczas wizyty w Nowym Tomyślu mieliśmy okazję uczestniczyć w warsztatach plecionkarskich w Wiklinowej Fantazji, prowadzonych przez doświadczoną rzemieślniczkę Katarzynę Wachowiak‑Szwedę. To wyjątkowe doświadczenie pozwoliło nam nie tylko poznać teorię i historię plecionkarstwa, ale przede wszystkim samodzielnie spróbować swoich sił w wyplataniu wikliny.

Warsztaty realizowane są w kameralnej pracowni przy ul. Paproć 157 w Nowym Tomyślu, w otoczeniu naturalnych materiałów i narzędzi, które tradycyjnie wykorzystywali mistrzowie wyplatania. Każdy uczestnik otrzymuje zestaw wikliny oraz instrukcje krok po kroku, a pod czujnym okiem prowadzącej można tworzyć własne wyroby — od prostych elementów dekoracyjnych po bardziej skomplikowane formy.

Podczas naszego warsztatu wykonywaliśmy bożonarodzeniową ozdobę w kształcie koła, wykorzystując klasyczne techniki wyplatania. Każdy etap był praktyczny i angażujący: od przygotowania wikliny, przez jej moczenie i formowanie, aż po wykończenie gotowej ozdoby. To doświadczenie pozwoliło poczuć, jak wymaga cierpliwości i precyzji, a jednocześnie daje ogromną satysfakcję z tworzenia własnej, unikatowej dekoracji.

Warsztaty w Wiklinowej Fantazji to nie tylko nauka rzemiosła, ale także doskonała okazja do zanurzenia się w tradycji wikliny w Nowym Tomyślu i zrozumienia, dlaczego to miasto jest uznawane za stolicę polskiego plecionkarstwa. To aktywne, twórcze doświadczenie, które sprawia, iż historia wikliny staje się żywa, a każdy uczestnik wychodzi z własnym, wyjątkowym dziełem.

FAQ – najczęściej zadawane pytania o Muzeum Wikliny i warsztaty w Nowym Tomyślu

1. Jakie są godziny otwarcia Muzeum Wikliny w Nowym Tomyślu?
Muzeum jest czynne od wtorku do soboty, zwykle w godzinach 9:00–17:00, a w niedzielę 13:00–18:00 (sezon letni). w okresie zimowym godziny są krótsze — najlepiej sprawdzić aktualny harmonogram na stronie muzeum.

2. Ile kosztuje bilet do Muzeum Wikliny?
Bilet normalny kosztuje około 5 zł, ulgowy 3 zł, a bilet rodzinny dla dwóch dorosłych i dzieci około 15 zł. Wstęp na wystawy czasowe jest dodatkowo płatny (3 zł normalny, 2 zł ulgowy).

3. Czy w muzeum można uczestniczyć w warsztatach plecionkarskich?
Tak! W Nowym Tomyślu działa kilka pracowni, w tym Wiklinowa Fantazja, gdzie pod okiem rzemieślniczki Katarzyny Wachowiak‑Szwedy można samodzielnie wyplatać wiklinowe ozdoby, np. bożonarodzeniowe dekoracje w kształcie koła.

4. Gdzie zobaczyć największy kosz wiklinowy w Nowym Tomyślu?
Gigantyczny kosz, który przez pewien czas był wpisany do Księgi Rekordów Guinnessa, znajduje się w Parku Kultury i Wypoczynku. To jedna z największych atrakcji miasta, warta zobaczenia podczas spaceru po Nowym Tomyślu.

5. Czy zwiedzanie muzeum jest odpowiednie dla dzieci?
Tak. Muzeum Wikliny w Nowym Tomyślu oferuje interaktywne ekspozycje, które pozwalają dzieciom obserwować proces wyplatania i samodzielnie próbować prostych technik plecionkarskich. Warsztaty są również dostosowane do różnych grup wiekowych.

6. Jak długo trwa szlak wiklinowych instalacji w mieście?
Spacer tematyczny po najciekawszych wiklinowych instalacjach w mieście zajmuje około 1–1,5 godziny. Szlak obejmuje Muzeum Wikliny, Park Kultury, centrum miasta oraz alejki spacerowe z dekoracjami i rzeźbami wiklinowymi.

7. Czy wiklina w Nowym Tomyślu jest dostępna do kupienia jako pamiątka?
Tak. W muzeum i lokalnych pracowniach można kupić różnorodne wyroby z wikliny – od koszy, tacek i ozdób po mniejsze dekoracje i pamiątki artystyczne.8. Czy trzeba wcześniej rezerwować udział w warsztatach?
Zaleca się wcześniejszą rezerwację, szczególnie w okresie turystycznym lub przy grupach szkolnych, aby mieć pewność miejsca i przygotowanych materiałów.

Inne interesujące miejsca w okolicy opisane przez nas

Internetowy przewodnik po Polsce

Zapraszamy do naszego Interaktywnego przewodnika po Polsce. Mapa ułatwi nawigację po naszych artykułach. Każde zaznaczone na mapie miejsce posiada aktywny link, który przeniesie was do obszernego artykułu. Fotki, historia, zabytki, legendy, godziny otwarcia muzeów, ceny biletów i wiele przydatnych wskazówek. Z mapą planowanie podróży po Polsce staje się proste. To ponad 400 opisanych dokładnie miejsc. W przypadku niektórych miast znajdziecie obszerny przewodnik. I oczywiście mnóstwo fotek, które uwielbiamy robić. Zapraszamy do podróży z nami. Mapa pozostanie zawsze jako pierwsza publikacja na naszej stronie. Będzie zawsze pod ręką. Zaglądajcie tu, ponieważ będziemy cały czas nasz przewodnik rozwijać i uaktualniać.

Otwórz Mapę

Idź do oryginalnego materiału