Żołądek warczał jak głodawny wilk, a dłonie zaczęły mrozić się na sztywnych palcach. Kroczyłam po brukowanej ulicy, patrząc na podświetlone witryny restauracji, z których wydobywał się zapach świeżo przygotowanego jedzenia, bardziej kłujący niż zimny wiatr. Nie miałam przy sobie ani jednej złotówki.
Miasto było mroźne, ten rodzaj chłodu, którego nie zmywa się szalą ani rękoma schowanymi w kieszeniach. Przenikał kości, przypominając, iż jest się samotną, bez dachu nad głową, bez jedzenia i bez nikogo.
Miałam głód.
Nie ten przelotny, po kilku godzinach niejedzenia, ale taki, który wnika w ciało na kilka dni. Ten, co sprawia, iż żołądek brzmi jak bębny, a głowa wiruje przy zbyt szybkim schylaniu. Prawdziwy, bolesny głód.
Od ponad dwóch dni nie skosztowałam nic pożywnego. Wypiły mi jedynie trochę wody z publicznego kranu i pożarłam kawałek starego chleba, podarowany przez starszą panią stojącą przy rogu. Buty były podarte, ubranie wyblakłe, a włosy splątane, jakby wiatr wiódł ze mną bójkę.
Szłałam aleją pełną eleganckich restauracji. Ciepłe światła, cicha muzyka, śmiech gości to było zupełnie obce moje światu. Za każdą szklaną szybą rodziny wznosiły toasty, pary uśmiechały się, dzieci bawiły się sztućcami, jakby nic nie mogło ich zranić.
A ja pragnęłam jednego kawałka chleba.
Po kilku okrążeń wybrałam się do lokalu, którego zapach był niczym obietnica nieba. Aromat pieczonego mięsa, gorącego ryżu i roztopionego masła wprawił mnie w ślinotok. Stoły były zatłoczone, a nikt nie zwróci. Dostrzegłam pusty stół, przy którym leżały resztki posiłku, i serce mi przyspieszyło.
Przeszłam ostrożnie, nie patrząc na nikogo. Usiadłam, jakby to była moja własna rezerwacja, jakby miałam prawo być tam. Bez namysłu sięgnęłam po twardy kawałek chleba leżący w koszyku i włożyłam go do ust. Był zimny, ale dla mnie stał się najcenniejszym daniem.
Wciągnęłam w usta zimne frytki, drżąc rękoma, starając się nie płakać. Następnie skosztowałam prawie wysuszonego mięsa, przeżuwając powoli, jakby to był ostatni kęs na świecie. Wtedy gruba, nienachalna głos przebił ciszę:
Hej. Nie możesz tak robić.
Zamarłam. Z trudem przełknęłam i spuściłam wzrok.
Stał przede mną wysoki mężczyzna w nienagannie położonym, ciemnym garniturze. Jego buty lśniły niczym lustra, krawat idealnie przylegał do białej koszuli. Nie był kelnerem, nie wyglądał choćby jak zwykły gość.
Przepraszam, panie wymamrotałam, rumieniąc się z wstydu . Po prostu byłam głodna
Próbowałam wsunąć frytkę w kieszeń, jakby to mogło mnie ocalić od upokorzenia. Mężczyzna milczał, patrząc na mnie, nie wiedząc, czy się rozzłościć, czy współczuć.
Chodź ze mną rozkazał w końcu.
Cofnęłam się o krok.
Nie kradnę błagałam . Pozwól mi dokończyć i wyjdę. Zobowiązuję się, iż nie zrobię hałasu.
Czułam się mała, rozbita, niewidzialna. Jakby nie należała do tego miejsca, jakby była jedynie irytującym cieniem.
Zamiast mnie wypędzić, podniósł rękę, skinął do kelnera i usiadł przy tylnym stoliku. Stałam jak sparaliżowana, nie pojmując, co się dzieje. Po chwili kelner podszedł z tacą i postawił przede mną parujący talerz: puszysty ryż, soczyste mięso, warzywa na parze, gorącą bułkę i duży szklankę mleka.
To dla mnie? zapytałam drżącym głosem.
Tak odparł kelner, uśmiechając się.
Spojrzałam w górę i zobaczyłam, iż mężczyzna obserwuje mnie ze swojego miejsca. W jego spojrzeniu nie było szyderstwa ani litości, jedynie niespodziewana spokój.
Z żelatynowymi nogami podeszłam do niego.
Dlaczego mnie nakarmiłeś? szepnęłam.
Zrzucił płaszcz na krzesło, jakby zrzucał niewidzialną zbroję.
Bo nikt nie powinien szukać pożywienia wśród okruchów, by przetrwać powiedział stanowczo. Jedz spokojnie. Jestem właścicielem tego lokalu i od dzisiaj zawsze znajdziesz tu talerz.
Nie miałam słów. Łzy paliły oczy. Płakałam nie tylko z głodu, ale i z wstydu, zmęczenia, upokorzenia, iż czuję się mniej i jednocześnie z ulgi, iż po raz pierwszy ktoś naprawdę mnie zobaczył.
…
Powróciłam kolejnego dnia. I kolejnego. I kolejnego.
Za każdym razem kelner przyjmował mnie z uśmiechem, jakby była stałą klientką. Siadałam przy tym samym stole, jedząc w ciszy, a po skończeniu starannie składam serwetki.
Pewnego popołudnia znów pojawił się mężczyzna w garniturze. Zaprosił mnie, by usiadłam przy jego stole. Najpierw wahałam się, ale jego ton dodał mi otuchy.
Masz imię? zapytał.
Jadwiga odpowiedziałam cicho.
A wiek?
Siedemnaście lat.
Skinął głową, nie zadając dalszych pytań. Po chwili rzekł:
Masz głód, tak. Ale nie tylko jedzenia.
Spojrzała mnie zdziwiona.
Masz głód szacunku, godności, tego, by ktoś zapytał, jak się masz, a nie patrzył na ciebie jak na śmieci na ulicy.
Nie wiedziałam, co odpowiedzieć, ale miał rację.
Co się stało z twoją rodziną?
Matka zmarła na chorobę. Ojciec odszedł do innej. Zostałam sama. Wyrzucili mnie z domu, nie miałam dokąd pójść.
A szkoła?
Zrezygnowałam w drugiej klasie gimnazjum. Wstydziłam się iść brudna. Nauczycielki traktowały mnie jak pasożyta, a koledzyki wyzywali.
On znów skinął.
Nie potrzebujesz litości. Potrzebujesz szans.
Wyciągnął z kieszeni kartę i podał mi ją.
Jutro udaj się pod ten adres. To centrum szkoleniowe dla młodych ludzi w twojej sytuacji. Dajemy jedzenie, ubrania i przede wszystkim narzędzia. Chcę, żebyś tam poszła.
Dlaczego to robisz? spytałam ze łzami w oczach.
Bo kiedy byłem dzieckiem, też jadłem z resztek. Ktoś wtedy wyciągnął do mnie rękę. Teraz moja kolej, by zrobić to samo.
…
Lata minęły. Ukończyłam wskazane centrum, nauczyłam się gotować, czytać płynnie, obsługiwać komputer. Dano mi ciepłe łóżko, zajęcia z pewności siebie, psychologa, który pokazał, iż nie jestem gorsza od nikogo.
Dziś mam dwadzieścia trzy lata. Pracuję jako kierowniczka w kuchni, w tym samym lokalu, w którym wszystko się zaczęło. Mam czyste włosy, wyprasowaną odzież i solidne buty. Dbam, by nigdy nie zabrakło ciepłego dania dla potrzebujących. Czasem przychodzą dzieci, staruszkowie, kobiety w ciąży wszyscy z głodem nie tylko chleba, ale i bycia zauważonym.
Za każdym razem, gdy ktoś wchodzi, podaję mu posiłek z uśmiechem i mówię:
Jedz spokojnie. Tutaj nie oceniamy. Tutaj jedzenie to nie tylko pokarm.
Mężczyzna w garniturze wciąż zagląda od czasu do czasu. Nie nosi już tak ciasnej krawata. Pozdrawia mnie mrugnięciem, a pod koniec zmiany czasem dzielimy się kawą.
Wiedziałem, iż zajdziesz daleko rzekł pewnej nocy.
Pomógł mi Pan wystartować odpowiedziałam , a resztę… zrobiłam z głodu.
Śmiał się.
Ludzie nie doceniaśniadują siłę głodu. Nie tylko niszczy, ale też popycha.
Wiedziałam to doskonale.
Bo moja historia zaczęła się od okruchów. A dziś dziś gotuję nadzieje.
