W kręgu miłośników grzybów, mleczaj rydz jest prawdziwą gwiazdą. Ten grzyb o wyjątkowym smaku, znany również z poezji i piosenek, jest uważany za symbol zdrowia. Charakterystyczny dla swojego rudego kapelusza, Lactarius deliciosus, stanowi jeden z najbardziej poszukiwanych skarbów lasu. Kto potrafi go odnaleźć w leśnej gęstwinie, ma okazję delektować się nim w różnych formach – marynowanym, smażonym lub duszonym.
Mleczaj rydz, często zwany po prostu rydzem, to niezwykle smakowity przedstawiciel rodziny gołąbkowatych. Jego polską nazwę nadał mu w 1889 roku botanik Franciszek Błoński. Wśród grzybiarzy słyszeć można na jego temat także określenia takie jak rycki, rydzyk czy ryżyk. Grzyb ten cieszy się ogromnym powodzeniem nie tylko w Polsce, ale także za granicą – szczególnie w Hiszpanii, gdzie jest bardzo popularny w Katalonii.
Kapelusze rydza to prawdziwy obraz jesiennych barw. Mają wyrazisty rudawy lub delikatnie pomarańczowy kolor, a ich średnica zwykle wynosi około 10 cm. Powierzchnia jest lekko kleista, z delikatnymi, nieco ciemniejszymi kręgami. Blaszki pod kapeluszem są pomarańczowe i dość gęsto rozmieszczone, zmieniając kolor na zielony pod wpływem ucisku lub uszkodzenia. Młode rydze mają owocnik lekko wypukły, który z wiekiem staje się coraz szerszy, a jego środek delikatnie wklęsły.
Stalowy trzon mleczaja rydza jest dość delikatny i łamliwy, co sprawia, iż łatwo go uszkodzić podczas zbiorów. Jego wysokość i grubość wynoszą odpowiednio około 5 cm i 2 cm. Cechuje go cylindryczny kształt zwężający się u podstawy oraz barwa identyczna jak owocnik. Na powierzchni trzonu można zauważyć drobne wyżłobienia.
Wewnątrz owocnika i trzonu rydza ukrywa się miąższ o łagodnym smaku i grzybowym zapachu. Ma on barwę białą, a jedynie tuż pod skórką trzonu przyjmuje odcień pomarańczowy. Po przekrojeniu wydziela mleczny sok o rudawej barwie, który pod wpływem powietrza zmienia kolor na zielony.
Mleczaj rydz to gatunek grzyba, który można spotkać w polskich lasach. Jest jednak wybredny i pojawia się jedynie w czystych warunkach środowiskowych. Najczęściej można go znaleźć w lasach świerkowych, liściastych gajach czy w pobliżu sosen. Preferuje podłoża piaszczyste na skraju lasów oraz obszary trawiaste o dobrej ekspozycji na słońce. Sezon na rydze trwa od lata do jesieni.
