Mama kazała mi płacić za mój własny kąt, a teraz żąda, żebym ją utrzymywała: po latach wreszcie odpowiedziałam
Gdy skończyłam osiemnaście lat, moja matka, bez mrugnięcia okiem, oświadczyła: „Jesteś dorosła. Albo płacisz za pokój, albo wynoś się na cztery wiatry.” Powiedziała to bez złości, bez emocji – zupełnie spokojnie. Jakby wystawienie córce rachunku za życie w jej własnym dziecięcym pokoju było czymś normalnym. Wtedy choćby nie zdawałam sobie sprawy, jak bardzo bolało usłyszeć coś takiego od osoby, którą kochałam bezwarunkowo od zawsze.
Ile sięgam pamięcią, mama zawsze podkreślała, iż mieszkanie jest tylko jej. choćby gdy miałam siedem czy osiem lat, powtarzała: „Tu niczego nie decydujes. To mój dom.” Wdzierała się do mojego pokoju bez pukania, przeszukiwała moje rzeczy, nie pozwalała przestawić żadnego mebla. Narzekałam, iż łóżko stoi za blisko kaloryfera, iż od gorąca boli mnie głowa, iż się duszę – w odpowiedzi słyszałam, iż wymyślam. Dopiero gdy pewnego dnia zwymiotowałam, a wezwany lekarz zaczął mówić o przegrzaniu, mama niechętnie zgodziła się odsunąć łóżko.
Kochałam matkę, jak każde dziecko. Zbyt długo wierzyłam, iż miłość to znoszenie cierpienia. Że jeżeli będę grzeczną dziewczynką, wiernie czekającą na uwagę, ona w końcu mnie zauważy. Ale mama widziała tylko to, co było dla niej wygodne. jeżeli nie przeszkadzałam, milczałam, nie wychodziłam z inicjatywą – jakby mnie nie było.
Po szkole dostałam się na uniwersytet w rodzinnym mieście. Mama choćby nie przyszła na moją maturę. Ale w dniu osiemnastych urodzin zapukała do drzwi z „propozycją”: płacisz albo się wyprowadzasz. „Wychowałam cię, ubrałam, nakarmiłam – mój obowiązek wypełniony.” Byłam w szoku. Pracy nie miałam, rodziny też. Zgodziłam się płacić.
Następnego dnia zatrudniłam się jako zmywaczka na nocnej zmianie w knajpie przy dworcu. Rano – wykłady. Nie było czasu w sen. Każda złotówka szła na „czynsz” u własnej matki i najtańsze jedzenie. Pierwsze miesiące były piekłem. Ale potem awansowałam na pomoc kucharki. Pojawiła się nadzieja – i chłopak. Marek.
Był kelnerem, wynajmował pokój, przyjechał z małej miejscowości. Rzadko się widywaliśmy – oboje pracowaliśmy na zmierzwionych grafikach. Ale każdą chwilę z nim ceniłam. Pewnego dnia opowiedziałam mu o życiu z mamą. Słuchał z niedowierzaniem. „U nas nigdy nie było pieniędzy – powiedział. – Ale moi rodzice dzielili się ostatnim kęsem. Choćby marchewką z ogródka, ale pakowali mi ją do pociągu, gdy wyjeżdżałem na studia.”
W końcu nie wytrzymał i zaproponował, żebym zamieszkała z nim. Wynajem we dwoje był tańszy. choćby się nie zastanawiałam. Kiedy pakowałam rzeczy, mama nie powiedziała ani jednego dobrego słowa. Tylko sprawdzała, czy przypadkiem nie zabieram jej garnka czy stołka. Pościel zatrzymała. Na progu oświadczyła, iż następnego dnia zmieni zamki. Zamknęła drzwi za moimi plecami i odeszła.
Zamieszkaliśmy z Markiem. Po roku wzięliśmy ślub. Najpierw przenieśliśmy się do jego rodziców, potem wynajęliśmy mały dom, a w końcu go kupiliśmy. Urodziło nam się dwoje dzieci, swoje życie, małe właśność. Praca, dom, rodzina – wszystko, o czym marzyłam.
Minęło prawie dziesięć lat. Pół roku temu zadzwoniła mama. Numeru nie zmieniałam, więc się dodzwoniła. Mówiła, jakbyśmy widziały się tydzień temu. „Dlaczego nie dzwonisz? Dlaczego nie przyjeżdżasz?” – a potem, nie czekając na odpowiedź, przeszła do rzeczy. Straciła pracę, emeryturę jeszcze nie dostała. „Musisz mi pomagać. Ja cię wychowałam, teraz twoja kolej.”
Słuchałam i czułam, jak drżą mi ręce. I po raz pierwszy w życiu powiedziałam wszystko, co myślałam. O jej „trosce”, o płaceniu za własne dzieciństwo, o samotności, żalu i bólu. Głos mi się załamywał. Mówiłam, aż zabrakło słów. A ona… milczała. W końcu rzuciła zimno: „Rozumiem. Dobrze. A teraz – przelej mi pieniądze.”
Rozłączyłam się. Zablokowałam jej numer. Ale dzwoniła z innych. Pisała, groziła sądem. Żądała alimentów.
Nie czuję już winy. Nie muszę. Niczego nikomu nie jestem winna. I po raz pierwszy w życiu nie boję się tego powiedzieć głośno.
