Lubeka – lista TOP 15 atrakcji i zabytków – co zobaczyć w Lubece

Zdjęcie: Lubeka

Lubeka (niem. Lübeck) leży w północnych Niemczech, w kraju związkowym Szlezwik-Holsztyn, mniej więcej pomiędzy Hamburgiem a wybrzeżem Morza Bałtyckiego. Historyczna część miasta znajduje się na wyspie otoczonej przez rzekę Trave oraz dawne fosy. Po wejściu do historycznego centrum zostajemy przeniesieni w przeszłość, ponieważ Lubeka zachowała tę dzielnicę w stanie prawie niezmienionym przez wieki. Położenie miasta było najważniejsze dla rozwoju Lubeki: dostęp do morza, a jednocześnie dogodna lokalizacja w centrum handlu regionu hanzeatyckiego. Dzięki temu miasto mogło rozwinąć się jako jeden z najważniejszych portów hanzeatyckich. W artykule opiszemy wszystkie najważniejsze zabytki i atrakcje Lubeki.

Spis treści

• Historia Lubeki
• Zwiedzanie historycznego centrum Lubeki (parkingi)
• Stare Miasto w Lubece – struktura, atmosfera i dziedzictwo
• Holstentor – Brama Holsztyńska, symbol Lubeki
• Burgtor – Brama Zamkowa
• Szpital Świętego Ducha (Heiligen-Geist-Hospital)
• Ratusz w Lubece (Lübecker Rathaus)
• Spichlerze Solne (Salzspeicher)
• Kościół Mariacki (Marienkirche zu Lübeck)
• Godziny otwarcia i ceny biletów – Kościół Mariacki
• Ławeczka diabła przy Kościele Mariackim i legenda z humorem
• Dom Buddenbrooków (Buddenbrookhaus) – śladami Tomasza Manna
• Dom Güntera Grassa (Günter Grass-Haus)
• Marcepan z Lubeki – słodkie złoto Hanzy
• Kościół św. Piotra (St.-Petri-Kirche)
• Europejskie Muzeum Hanzy
• Dom Gildii Żeglarzy (Haus der Schiffergesellschaft)
• Kranenkonvent – najstarszy budynek w Lubece
• Inne interesujące miejsca w Niemczech opisane przez nas
• Polecamy noclegi w okolicy

Ratusz w Lubece – Lubeka lista atrakcji i zabytków

Historia Lubeki

Lubeka powstała na obszarze, na którym wcześniej funkcjonowała osada Ljubice założona przez Słowian połabskich (IX-XII wiek). W roku 1158 ziemie te podbił Henryk Lew, książę Saksonii i Bawarii. W roku 1143 hrabia Adolf II Holsztyński nadał osadzie prawa miejskie. Jednak kluczowym momentem w historii Lubeki było uzyskanie przez miasto w 1226 roku przywileju „Reichsfreiheit” (wolnego miasta cesarskiego) od cesarza Friedrich II. Dzięki temu Lubeka nie podlegała bezpośrednio lokalnym władcom feudalnym, ale miała znaczną autonomię.

Miasto gwałtownie zyskało pozycję w handlu bałtyckim i północnoniemieckim. Od XIII w. było jednym z głównych członków Hanseatische Liga (Hanza). Już w 1282 roku kupcy niemieccy działający w Anglii określili się mianem Hansa. Lubeka, położona centralnie względem szlaków handlowych między morzem, lądem i transportem śródlądowym, przyjęła pozycję wiodącą – stąd określenie „królowa Hanzy”. W latach świetności, w XIV–XV wieku, miasto liczyło około 20 000 mieszkańców (co w tamtych czasach w Niemczech było dużą liczbą).

Pod względem urbanistycznym i architektonicznym w tym okresie rozwijała się bardzo intensywnie gotyk ceglany (Backsteingotik), charakterystyczny dla obszaru Północnych Niemiec i Bałtyku. Powstały potężne mury obronne, bramy, magazyny, cechy kupieckie i gildie.

Po okresie rozkwitu w średniowieczu z czasem znaczenie gospodarcze Lubeki zaczęło się zmniejszać. Powodem była duża konkurencja, zmiany technologiczne w transporcie, upadek monopoli handlowych oraz konflikty polityczne wpływające na stopniowe słabnięcie roli miasta jako centrum Hanzy. Lubeka musiała się przystosować do czasów nowożytnych: reformacja, wojny północne, rozwój przemysłu w XIX wieku oraz dynamiczne zmiany społeczne odcisnęły swoje piętno.

W roku 1937 zlikwidowano formalny status wolnego miasta w wyniku ustawy „Groß-Hamburg und andere Gebietsbereinigungen”, kiedy to miasto zostało włączone do prowincji Szlezwik-Holsztyn. Lubeka mocno ucierpiała również podczas II wojny światowej. Największe zniszczenia historycznej starówki powstały podczas nalotu alianckiego w marcu 1942 roku. Po wojnie staranie odbudowano historyczne centrum. W 1987 roku centrum miasta jako całość zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO jako przykład dobrze zachowanego miasta hanzeatyckiego.

Szpital Świętego Ducha (Heiligen-Geist-Hospital) – Lubeka lista atrakcji i zabytków

Zwiedzanie historycznego centrum Lubeki (parkingi)

Zwiedzanie Lubeki to czysta przyjemność – szczególnie jej Starego Miasta (Altstadt), które w całości wpisane jest na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Historyczne centrum leży na wyspie rzecznej otoczonej wodami Trave i Wakenitz, co sprawia, iż odległości między najważniejszymi zabytkami są niewielkie, dlatego nie potrzebujesz samochodu ani komunikacji miejskiej. Do poszczególnych atrakcji docieramy pieszo. Urok Lubeki polega właśnie na tym, iż można ją odkrywać spokojnym krokiem, przechodząc przez wąskie brukowane uliczki, średniowieczne przejścia między domami i klimatyczne zaułki (tzw. Gänge i Höfe), które prowadzą od głównych ulic do ukrytych dziedzińców.

Samochód można zostawić na jednym z parkingów w centrum:

• Parkhaus Holstentor (An der Untertrave 80) – tuż obok słynnej Bramy Holsztyńskiej, idealny punkt startowy spaceru,
• Parkhaus Hüxstraße lub Haerder-Center – bliżej centrum handlowego i deptaku,
• Parkplatz Kanalstraße – nieco tańszy, kilka minut pieszo od murów miejskich.

Podczas zwiedzania Lubeki samochód nie będzie potrzebny – Lubeka lista atrakcji i zabytków

Stare Miasto w Lubece – struktura, atmosfera i dziedzictwo

Stare Miasto w Lubece (Altstadt Lübeck) stanowi jeden z najlepiej zachowanych i najbardziej reprezentatywnych przykładów średniowiecznego miasta hanzeatyckiego w Europie Północnej. Położone na wyspie utworzonej przez rzekę Trave i jej dopływ Wakenitz, zachowało układ przestrzenny ukształtowany w XII i XIII wieku, kiedy miasto przeżywało swój największy rozwój. Już samo położenie geograficzne – pomiędzy lądem a wodą – symbolicznie odzwierciedla charakter Lubeki: miasta otwartego na świat, opartego na wymianie handlowej i kontaktach międzynarodowych.

Wąskie uliczki, ukryte zaułki i charakterystyczne przejścia pomiędzy domami (tzw. Gänge) tworzą sieć komunikacyjną, która w średniowieczu umożliwiała dostęp do wnętrza rozległych parcel kupieckich. Każda z nich pełniła niegdyś funkcję zarówno mieszkalną, jak i magazynową – w dolnych kondygnacjach składowano towary, wyżej znajdowały się mieszkania i biura kupców. Układ ten doskonale oddaje hanzeatycką zasadę łączenia życia prywatnego z działalnością gospodarczą, w której dom i firma stanowiły jedną całość.

Z lotu ptaka Stare Miasto przypomina starannie zaplanowaną sieć prostokątnych ulic i placów, z centralnym rynkiem i wyraźnym podziałem na strefy – handlową, mieszczańską, kościelną i portową. Wzdłuż rzeki wznoszono spichlerze i magazyny, natomiast serce miasta stanowił obszar administracyjny, skupiony wokół dawnego rynku i siedziby władz miejskich. Nad niską zabudową mieszczańską dominują strzeliste sylwetki kościołów, które nie tylko określały panoramę miasta, ale także pełniły funkcję orientacyjną i symboliczną – były znakiem zarówno wiary, jak i prestiżu poszczególnych parafii i cechów.

Charakterystyczna dla Lubeki ceglana architektura (Backsteingotik) nie jest jedynie lokalnym stylem, ale także znakiem przynależności do wspólnego kręgu kulturowego basenu Morza Bałtyckiego. Surowość materiału, rytmiczne elewacje i bogata dekoracja szczytów tworzą niepowtarzalny, północny typ miejskiego krajobrazu. W renesansie i baroku wprowadzono do niego nowe elementy – ozdobne fasady, sztukaterie i okna o łukowych zwieńczeniach, które jednak nie zatarły pierwotnej, gotyckiej struktury przestrzeni.

Urocze uliczki starego miasta w Lubece – Co zobaczyć w Lubece

Holstentor – Brama Holsztyńska, symbol Lubeki

Brama Holsztyńska (Holstentor) to bez wątpienia najbardziej rozpoznawalny symbol Lubeki i jedno z najsłynniejszych dzieł gotyckiej architektury obronnej w północnych Niemczech. Jej monumentalne, bliźniacze wieże i charakterystyczny łukowaty przejazd stanowią ikonę miasta, wykorzystywaną na pocztówkach, znaczkach, a niegdyś choćby na niemieckich banknotach. Jednak Holstentor to nie tylko efektowna fasada, to również świadectwo dawnej potęgi hanzeatyckiej i ambicji mieszczaństwa Lubeki.

Brama została wzniesiona w latach 1464–1478 z inicjatywy rady miejskiej Lubeki, według planów mistrza Hinricha Helmstedta. Stanowiła część rozbudowanego systemu obwarowań miejskich, które otaczały Stare Miasto od strony zachodniej, najbardziej narażonej na atak. Nazwa „Holstentor” odnosi się do kierunku, w którym prowadziła, czyli w stronę Holsztynu, sąsiedniego regionu. W epoce średniowiecza brama pełniła nie tylko funkcję militarną, ale również reprezentacyjną. Była swoistą wizytówką miasta, przez którą wjeżdżali kupcy, posłowie i podróżni. Jej architektura miała komunikować siłę, bogactwo i niezależność Lubeki jako wolnego miasta cesarskiego i potęgi hanzeatyckiej.

Na łuku nad przejazdem widnieje łacińska inskrypcja: CONCORDIA DOMI FORIS PAX – „Zgoda w domu, pokój na zewnątrz”. To motto w lapidarny sposób streszczało ducha hanzeatyckiego mieszczaństwa. Harmonia wewnętrzna i dobre relacje handlowe miały stanowić fundament pomyślności miasta.

Holstentor reprezentuje typ późnogotyckiej bramy basztowej, zbudowanej z charakterystycznej czerwonej cegły, z dwoma potężnymi cylindrycznymi wieżami i łączącym je korpusem środkowym. Całość posadowiono na niestabilnym, wilgotnym gruncie dawnej wyspy, przez co budowla przez wieki lekko się przechylała i osiadała. Dziś ten delikatny przechył nadaje jej nieco baśniowy, niemal teatralny wygląd.

Zewnętrzna fasada skierowana ku zachodowi jest bogato zdobiona, z ostrołukowymi blendami, pasami fryzów i dekoracyjnym gzymsem. Od strony miasta brama jest skromniejsza, bardziej funkcjonalna i przypomina o jej pierwotnym przeznaczeniu obronnym. Wewnątrz znajdowały się pomieszczenia straży, arsenały oraz niewielkie cele więzienne. Wieże zakończone są stożkowatymi dachami. Wysokość całej budowli sięga około 40 metrów, co w XV wieku czyniło ją jednym z najwyższych punktów miejskich murów.

Z biegiem czasu, gdy militarne znaczenie fortyfikacji malało, brama zaczęła popadać w ruinę. W XIX wieku pojawiły się choćby głosy, by ją rozebrać. Uważano, iż nie pasuje do nowoczesnego miasta. Na szczęście protesty mieszkańców i lokalnych historyków doprowadziły do jej zachowania. W latach 1863–1871 przeprowadzono gruntowną renowację, kierując się zasadą konserwacji w duchu romantycznego historyzmu. Starano się przywrócić jej średniowieczny charakter, a jednocześnie zabezpieczyć konstrukcję przed dalszym osiadaniem. W XX wieku Holstentor przekształcono w muzeum miejskie. Dziś mieści się tu Muzeum Historii Miasta Lubeki (Holstentor Museum), które prezentuje eksponaty związane z życiem hanzeatyckich kupców, handlem morskim i dawnym rzemiosłem.

Godziny otwarcia i ceny biletów – Muzeum Historii Miasta Lubeki Brama Holsztyńska ,Holstentorplatz, 23552 Lübeck Godziny otwarcia: codziennie od poniedziałku do niedzieli w godzinach 10.00-18.00. Ceny biletów: bilet normalny 8 euro, dzieci i młodzież do lat 18 wchodzą bezpłatnie.

Brama Holsztyńska – Co zobaczyć w Lubece

Burgtor – Brama Zamkowa

Brama Zamkowa (Burgtor) to druga zachowana do dziś brama miejska Lubeki. Położona jest na północnym krańcu Starego Miasta, przy dawnym trakcie prowadzącym w kierunku Travemünde i Morza Bałtyckiego. Wraz z Bramą Holsztyńską od zachodu stanowiła część potężnego systemu obronnego, który otaczał hanzeatycką metropolię. Brama została zbudowana w 1477 roku, nieco później niż Holstentor.

W czasie, gdy Lubeka wciąż odgrywała kluczową rolę w Hanzy, ale już zaczynała odczuwać presję polityczną ze strony Danii i książąt północnoniemieckich. Jej budowę ukończono pod nadzorem mistrza inżynierii Hinricha Helmstedta, tego samego, który zaprojektował Holsztyńską bramę. Brama Zamkowa wzięła swoją nazwę od dawnego zamku książąt obodrzyckich, który niegdyś znajdował się w jej pobliżu, na północnym cyplu wyspy miejskiej. Choć sam zamek zniknął już w średniowieczu, jego nazwa przetrwała w nazwie bramy.

Brama Zamkowa (Burgtor) – Co zobaczyć w Lubece

Burgtor prezentuje bardziej surową formę. Zbudowana z cegły w stylu późnogotyckim, ma wyraźnie obronny charakter: wąskie strzelnice, masywne mury i wysoki szczyt ozdobiony schodkowymi zębami, typowymi dla północnoniemieckiego gotyku. Główne przejście dla wozów i pieszych prowadziło przez ostrołukowy portal, a nad nim wznosiła się izba straży, z której w razie potrzeby można było obserwować ruch na drodze wiodącej ku północy.

Od strony zewnętrznej w XVI wieku dobudowano renesansowy szczyt z piaskowca, ozdobiony herbem miasta i inskrypcjami. Położenie Bramy Zamkowej nie było przypadkowe. Chroniła ona od północy dostęp do miasta. Była nie tylko punktem kontrolnym dla podróżnych i kupców, ale również strategicznym elementem w systemie obronnym. W jej pobliżu znajdował się również posterunek celny i most zwodzony, umożliwiający odcięcie dostępu w razie zagrożenia.

W XVIII i XIX wieku brama utraciła funkcję obronną i zaczęła pełnić rolę miejskiego punktu reprezentacyjnego. Została kilkakrotnie restaurowana, przy czym starano się zachować oryginalne proporcje i detale. W przeciwieństwie do Holstentor, która zyskała status muzeum, Burgtor zachowała bardziej kameralny charakter. Wnętrza nie są dostępne dla zwiedzających. Podczas II wojny światowej brama, mimo bliskiego położenia względem bombardowanego centrum, uniknęła poważniejszych zniszczeń. Po wojnie została pieczołowicie odrestaurowana.

Brama Zamkowa (Burgtor)

Szpital Świętego Ducha (Heiligen-Geist-Hospital)

Pośród licznych budowli starej Lubeki, Szpital Świętego Ducha wyróżnia się szczególnym znaczeniem. Nie tylko jako zabytek architektury ceglanej, ale przede wszystkim jako świadectwo idei miłosierdzia i wspólnoty, która była fundamentem życia miejskiego w epoce Hanzy. Wzniesiony w XIII wieku, należy do najstarszych zachowanych szpitali w Europie i do dziś urzeka harmonią między funkcjonalnością a duchowym przesłaniem. Przed wizytą w Lubece o tym zabytku nie czytaliśmy, więc możecie wyobrazić sobie nasze zaskoczenie i zauroczenie.

Szpital został założony w latach 1227–1286 z inicjatywy rajców miejskich Lubeki oraz przy wsparciu zamożnych kupców, którzy finansowali jego budowę jako dzieło miłosierdzia – opus caritatis. W średniowieczu słowo szpital nie oznaczało jedynie miejsca leczenia chorych, ale raczej dom opieki dla ubogich, starców i pielgrzymów. Heiligen-Geist-Hospital stanowił więc wyraz troski miasta o swoich mieszkańców, ale także o podróżnych i przybyszów z odległych krajów, którzy trafiali do hanzeatyckiego portu. W duchu chrześcijańskiego miłosierdzia i solidarności kupieckiej zapewniano tu dach nad głową, opiekę duchową oraz podstawowe leczenie. Budynek szpitala to perła północnoniemieckiego gotyku ceglanego. Kompleks składa się z kilku części: kościoła, skrzydeł mieszkalnych oraz wewnętrznego dziedzińca. Fasada frontowa, zwrócona ku Breite Straße, urzeka smukłymi łukami, wysokimi oknami i schodkowymi szczytami.

Wnętrze głównej hali, pierwotnie pełniącej funkcję sali chorych, przypomina jednonawowy kościół z rzędem smukłych filarów i sklepieniem krzyżowo-żebrowym. W późnym średniowieczu przestrzeń tę podzielono na niewielkie drewniane przedziały – tzw. Kojen – w których mieszkały pojedyncze osoby starsze lub schorowane. Ten niezwykle charakterystyczny układ zachował się do dziś i pozwala zrozumieć, jak wyglądała codzienność w średniowiecznym domu opieki. Przez małe okienka zaglądamy do małych cel.

Szpital Świętego Ducha był jednym z pierwszych miejskich instytutów opiekuńczych w północnej Europie. W przeciwieństwie do wielu przytułków prowadzonych przez zakony placówką tą zarządzała rada miejska, co odzwierciedla hanzeatycki model odpowiedzialności społecznej. Mieszkańcy Lubeki często zapisywali na rzecz szpitala darowizny, posiadłości lub część majątku. Dzięki temu instytucja mogła funkcjonować nieprzerwanie przez wieki. Obok opieki nad ubogimi, istotną rolę odgrywała tu także modlitwa. W centralnej części hali znajdował się ołtarz, przy którym odprawiano msze.

Szpital Świętego Ducha (Heiligen-Geist-Hospital) – Co zobaczyć w Lubece

W okresie reformacji, w XVI wieku, szpital przeszedł pod administrację protestancką, ale zachował swoją funkcję charytatywną. Przez kolejne stulecia był stale rozbudowywany i modernizowany, jednak jego średniowieczne jądro architektoniczne pozostało niemal nienaruszone. To niesamowite, ale jeszcze w XX wieku w budynku wciąż mieszkali podopieczni – starsi mieszkańcy Lubeki, którzy spędzali tu ostatnie lata życia. Dopiero w latach 70. XX wieku szpital przestał pełnić funkcję domu opieki, a jego wnętrza zostały przekształcone w przestrzeń wystawienniczą i kulturalną.

Zasady zwiedzania: dla turystów dostępna jest pierwsza duża sala kościelna i wąski korytarz prowadzący do sal chorych. Szpital otwarty jest w okresie letnim od wtorku do niedzieli w godzinach 10.00-17.00. Poza sezonem do godziny 16.00. Wstęp kosztuje 4 euro osoba dorosła, osoby w wieku do 16 lat wchodzą za darmo, uczniowie i studenci 2 euro.

Szpital Świętego Ducha – Co zobaczyć w Lubece

Szpital Świętego Ducha – pomieszczenia dla chorych – Co zobaczyć w Lubece

Szpital Świętego Ducha – pomieszczenia dla chorych – Lubeka atrakcje i zabytki

Ratusz w Lubece (Lübecker Rathaus)

Ratusz w Lubece, położony przy placu Markt, to jeden z najwspanialszych i najstarszych ratuszy w Niemczech. Od ponad siedmiuset lat stanowi on centrum władzy miejskiej i symbol samorządności, z której Lubeka była dumna jako „królowa Hanzy” (Königin der Hanse). To nie tylko siedziba rady miejskiej, ale także świadectwo bogactwa, ambicji i niezależności mieszczaństwa, które uczyniło z miasta potęgę północnej Europy.

Budowę ratusza rozpoczęto w XIII wieku, w okresie największego rozkwitu Hanzy. Lubeka była wówczas jednym z kluczowych ośrodków handlu bałtyckiego i potrzebowała reprezentacyjnej siedziby władz, która odzwierciedlałaby prestiż wolnego miasta cesarskiego. Pierwsze partie gmachu wzniesiono w stylu gotyku ceglanego, a przez kolejne stulecia budynek był wielokrotnie rozbudowywany i modyfikowany. Każda epoka pozostawiła tu swoje ślady: gotyckie mury z XIV wieku, renesansowe arkady z XVI wieku i barokowe wnętrza z XVIII stulecia tworzą fascynującą mozaikę stylów. Dzięki temu Lübecker Rathaus jest swoistą kroniką architektury mieszczańskiej Północy.

W czasach hanzeatyckich ratusz był nie tylko centrum administracyjnym, ale i miejscem, gdzie zapadały decyzje wpływające na handel całej Europy Północnej. W jego salach obradowała rada miasta, a także spotykali się przedstawiciele Hanzy, ustalając zasady wymiany handlowej i polityki morskiej. Ratusz był także siedzibą sądu miejskiego, co podkreślało niezależność Lubeki wobec władzy książęcej i cesarskiej.

Ratusz w Lubece – Lubeka atrakcje i zabytki

W XVI wieku dobudowano od strony południowej arkadową loggię w stylu renesansu, nadającą budowli lżejszy i bardziej reprezentacyjny charakter. To właśnie tę część widzi dziś większość turystów – elegancki, jasny trakt z kamiennymi kolumnami kontrastuje z gotyckim murem, tworząc niezwykle malownicze połączenie. Wnętrza ratusza są równie imponujące. Wysokie, sklepione sale z drewnianymi stropami i rzeźbionymi boazeriami zachowały atmosferę średniowiecznego bogactwa. Na szczególną uwagę zasługuje Sala Obrad (Audienzsaal) – dawniej miejsce posiedzeń rady i sądu miejskiego – oraz Sala Senatu (Senatssaal) z bogatą dekoracją barokową. Każda z tych przestrzeni opowiada o innej epoce w historii Lubeki.

Na murach ratusza umieszczono liczne herby, inskrypcje i symbole przypominające o tych wartościach. Jedna z nich głosi: „Gerechtigkeit ist des Reiches Stärke” – „Sprawiedliwość jest siłą Rzeszy”. Ta maksyma podkreślała wagę prawa i uczciwego handlu, które były fundamentem hanzeatyckiej etyki. Ratusz wciąż pełni swoją pierwotną funkcję – jest siedzibą Burmistrza (Bürgermeister) i Rady Miasta Lubeki. To sprawia, iż zwiedzając jego wnętrza, można dosłownie „dotknąć” historii, która przez cały czas żyje.

Ratusz w Lubece – Lubeka atrakcje i zabytki

Spichlerze Solne (Salzspeicher)

Na nabrzeżu rzeki Trave, tuż obok majestatycznej bramy Holstentor, wznosi się grupa sześciu budynków znanych jako Salzspeicher, które powstawały w latach 1579 – 1745. Ich pierwotna funkcja – przechowywanie soli – wynikała z faktu, iż sól była wówczas cennym „białym złotem”: służyła m.in. do konserwowania ryb oraz jako towar eksportowy dla regionu Morza Bałtyckiego. Sól była przywożona m.in. z Lüneburg poprzez starą Drogę Solną („Alte Salzstraße”) oraz później kanałem Stecknitz‑Kanal. Dzięki temu budynki te nie tylko przechowywały towar, ale były wręcz symbolem potęgi ekonomicznej miasta – to właśnie handel solą przyczyniał się w znaczący sposób do bogactwa oraz wpływów Hanseatische Liga (Hanza) w północnych Niemczech.

Spichlerze Solne znajdują się dokładnie na terenie Starego Miasta – przy Wallstraße 1 – i tworzą wyrazisty pas ceglanej zabudowy bezpośrednio nad wodą. Budynki cechują się typową dla regionu architekturą: wysoka ceglana fasada, ostrołukowe otwory, schodkowe szczyty, przejścia dla transportu wodnego i drogowego. Ich lokalizacja była przemyślana: usytuowanie przy Trave i w sąsiedztwie portu miejskiego umożliwiało szybki załadunek i wyładunek towaru.

Z czasem, gdy rola handlu solą uległa zmniejszeniu, spichlerze adaptowano na magazyny innych towarów: drewna, zboża, tkanin. W XX wieku budynki zyskały nowe funkcje handlowe — dziś mieszczą się tam m.in. sklepy, biura czy zaplecza komercyjne. Ponadto budynki zyskały również znaczenie kulturowe. Jeden z magazynów pojawił się filmie Nosferatu- symfonia grozy (Eine Symphonie des Grauens). Ten niemy film z roku 1922 uważany jest kamień milowy w historii kina grozy.

Spichlerze Solne – Lubeka atrakcje i zabytki

Spichlerze Solne – Lubeka atrakcje i zabytki

Kościół Mariacki (Marienkirche zu Lübeck)

Pośród strzelistych wież Lubeki, żadna nie dominuje nad panoramą miasta tak wyraźnie jak dwie zielone iglice Kościoła Mariackiego.To nie tylko największy kościół w mieście, ale także archetyp północnoniemieckiego gotyku ceglanej (Backsteingotik), który stał się wzorem dla dziesiątek świątyń w całym regionie Morza Bałtyckiego – od Rostocku po Tallinn. Wzniesiony przez bogatych mieszczan, a nie przez duchowieństwo, Kościół Mariacki symbolizuje ducha niezależności hanzeatyckiego patrycjatu, jego wiarę, dumę i poczucie wspólnoty. Jest to świątynia, która łączy w sobie sacrum i mieszczański pragmatyzm, duchowość i potęgę ekonomiczną.

Budowę kościoła rozpoczęto około 1277 roku, w okresie największego rozkwitu Lubeki, a zakończono w pierwszej połowie XIV wieku. Wcześniej w tym miejscu stała mniejsza, romańska świątynia, która nie mogła już pomieścić rosnącej liczby wiernych w bogacącym się mieście.

Kościół Mariacki – Lubeka atrakcje i zabytki

Kościół Mariacki – Lubeka atrakcje i zabytki

Kościół Mariacki jest trójnawową bazyliką o imponujących rozmiarach: długość ponad 100 m, wysokość nawy głównej sięga 38 m, a wieże wznoszą się na prawie 125 m, co czyniło je przez wieki jednymi z najwyższych w północnej Europie. Wnętrze kościoła zachwyca harmonią i przestrzenią. Smukłe filary, wysklepione żebra i ogromne okna wypełnione witrażami tworzą atmosferę jednocześnie majestatyczną i kontemplacyjną. Zachowało się tu wiele oryginalnych elementów wystroju: średniowieczne ołtarze, epitafia kupieckie, renesansowa ambona i słynny krucyfiks Bernta Notkego z końca XV wieku – arcydzieło rzeźby hanzeatyckiej. Warto też wspomnieć o zegarze astronomicznym z XV wieku – jednym z najstarszych tego typu mechanizmów w Niemczech. Pokazywał nie tylko czas, ale i fazy księżyca oraz pozycje ciał niebieskich. Zegar symbolem harmonii boskiego porządku.

W nocy z 28 na 29 marca 1942 roku, podczas alianckiego nalotu na Lubekę, Kościół Mariacki został poważnie zniszczony. Dach i sklepienia runęły, stopiły się dzwony, a część wnętrz legła w gruzach. Zniszczone dzwony do dziś leżą na posadzce południowej nawy. Po wojnie rozpoczęto wieloletnią rekonstrukcję, przywracając kościołowi dawny blask. Odbudowa zakończyła się dopiero w latach 80. XX wieku, a świątynia ponownie stała się miejscem kultu i muzyki.

Zegar astronomiczny z XV wieku – Lubeka atrakcje i zabytki

Ołtarz w Kościele Mariackim – Lubeka atrakcje i zabytki

Godziny otwarcia i ceny biletów – Kościół Mariacki

Godziny otwarcia kościoła dla turystów:

• Od poniedziałku do soboty kościół otwierany jest o godzinie 10.00
• W niedziele w okresie styczeń – marzec otwarcie o godzinie 12.00, w okresie kwiecień – grudzień otwarcie o godzinie 11.00

Godziny zamknięcia w zależności od sezonu:

• od 1 kwietnia do 3 października i 24 listopada do 23 grudnia: o godzinie 18.00
• od 4 października do 31 października o godzinie 17.00
• w okresie 1 listopada–23 listopada o godzinie 16.00

Ceny biletów: bilet normalny 5 euro, osoby do lat 18 wchodzą za darmo, bilet dla studentów kosztuje 3 euro.

Kościół Mariacki – Lubeka atrakcje i zabytki

Ławeczka diabła przy Kościele Mariackim i legenda z humorem

Przy wejściu do Kościoła Mariackiego, od strony ulicy Marienkirchhof, stoi niepozorna, granitowa ławka ozdobiona figurką diabła z brązu. Ta zabawna rzeźba, przedstawiająca roześmianego czarta z małymi rogami i kopytami, to jedna z najbardziej lubianych atrakcji Lubeki. Zwłaszcza przez dzieci i turystów szukających pamiątkowego zdjęcia. My oczywiście też zrobiliśmy sobie pamiątkową fotkę. Z ławką wiąże się popularna legenda. Kiedy mieszkańcy Lubeki zaczęli budować nowy, wielki kościół z cegły, diabłu wydawało się, iż wznoszą karczmę. Budowa miejsca, gdzie będzie dużo hałasu, grzechu i zabawy bardzo mu się spodobała. Zachwycony pomysłem, postanowił pomóc robotnikom, przynosząc im kamienie i cegły.

Dopiero gdy budowla zaczęła nabierać kształtu świątyni z wysokimi wieżami, diabeł zrozumiał, iż został oszukany. Wpadł w gniew i chwycił ogromny głaz, by zniszczyć dzieło ludzi. Wtedy jeden z budowniczych sprytnie go uspokoił, obiecując, iż tuż obok kościoła powstanie karczma, w której zawsze znajdzie coś dla siebie. Diabeł odłożył kamień, który do dziś leży nieopodal świątyni, a sam zasiadł na ławce, by odpocząć. Rzeźba diabła i ławeczka powstała w roku 1999 i gwałtownie stała jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli Lubeki. Oczywiście dotknięcie rogu diabła przynosi szczęście – a jeżeli przy tym się uśmiechniesz, zyskasz jego przychylność na cały dzień.

Diabeł na ławce przy kościele – Lubeka atrakcje i zabytki

Zdjęcie z diabłem? – Lubeka atrakcje i zabytki

Dom Buddenbroków (Buddenbrookhaus) – śladami Tomasza Manna

W samym sercu Lubeki, przy ulicy Mengstraße 4, tuż obok monumentalnego ratusza, znajduje się dom, który przeszedł do historii nie tylko miasta, ale także światowej literatury. To właśnie tutaj urodził się Tomasz Mann – noblista, autor powieści Buddenbrookowie. Dzieje upadku rodziny, a jednocześnie kronikarz mentalności hanzeatyckiego mieszczaństwa.
Budynek, należący niegdyś do bogatej rodziny kupieckiej Mannów, stanowił bezpośrednią inspirację dla powieściowego domu rodu Buddenbroków. Powieść, wydana w 1901 roku, przyniosła Mannowi międzynarodową sławę i literacką Nagrodę Nobla w 1929 roku. Dzisiejszy Buddenbrookhaus pełni funkcję muzeum literackiego, poświęconego Tomaszowi Mannowi oraz jego bratu Heinrichowi Mannowi, również wybitnemu pisarzowi. Ekspozycje łączą tu historię rodziny z wątkami literackimi – można zobaczyć oryginalne listy, zdjęcia, pierwsze wydania książek, a także rekonstrukcję wnętrz znanych z powieści.

Dom Buddenbroków – Lubeka atrakcje i zabytki

Dom Güntera Grassa (Günter Grass-Haus)

W spokojnej uliczce Glockengießerstraße zaledwie kilka minut spacerem od ratusza i Katedry mieści się jedno z najciekawszych muzeów literackich Niemiec – Günter Grass-Haus. To nie tylko miejsce pamięci o laureacie Nagrody Nobla, ale również przestrzeń dialogu między literaturą, sztuką i polityką. Günter Grass (1927–2015) był artystą niezwykle wszechstronnym: pisarzem, poetą, rzeźbiarzem, grafikiem i zaangażowanym komentatorem społecznym. Jego najbardziej znane dzieło, Blaszany bębenek (Die Blechtrommel), przyniosło mu światową sławę oraz Nobla w dziedzinie literatury w 1999 roku. Grass przez wiele lat mieszkał w pobliżu Lubeki i był ściśle związany z miastem – to tutaj tworzył, wystawiał swoje prace i uczestniczył w życiu kulturalnym regionu.

Otwarte w 2002 roku Muzeum prezentuje nie tylko rękopisy i wydania jego książek, ale także rzeźby, grafiki i rysunki, które ukazują go jako twórcę o bogatej wyobraźni plastycznej. Muzeum w oryginalny sposób pokazuje, jak tekst i obraz przenikają się w procesie twórczym Grassa – jak słowo staje się formą, a rysunek inspiracją dla literackiej metafory. Stała ekspozycja poświęcona jest również jego zaangażowaniu w debaty społeczne, pamięci o historii Niemiec i refleksji nad odpowiedzialnością artysty.

Wnętrze muzeum, urządzone w starym hanzeatyckim budynku o ceglanych ścianach i drewnianych stropach, łączy kameralność z nowoczesnością. Zwiedzający mogą zobaczyć m.in. replikę pracowni pisarza, jego notatniki, projekty okładek i modele rzeźb. Ogród przy muzeum często służy jako miejsce spotkań autorskich, koncertów i letnich czytań literackich.

Godziny otwarcia: od wtorku do niedzieli w godzinach 10.00-17.00. Ceny biletów: bilet normalny 8 euro, dzieci i młodzież do 18 lat bezpłatnie

Dom Güntera Grassa – Lubeka atrakcje i zabytki

Marcepan z Lubeki – słodkie złoto Hanzy

Nie ma innego miasta w Europie, które byłoby tak nierozerwalnie związane z marcepanem jak Lubeka. Ten migdałowy przysmak stał się symbolem miasta, jego marką eksportową i elementem tożsamości, podobnie jak sól w średniowieczu czy handel w czasach Hanzy. Pochodzenie marcepanu owiane jest legendą. Według jednej z nich, przysmak ten powstał w Lubece w czasie klęski głodu w XV wieku, kiedy w spichlerzach zabrakło zboża, ale wciąż były zapasy cukru i migdałów. Wtedy miejscowy piekarz miał wymieszać oba składniki i stworzyć nowy, pożywny smakołyk i tak narodził się marcepan.

Choć wersja ta ma więcej z romantycznego mitu niż z historii, faktem jest, iż już od XV wieku Lubeka była znana z wytwarzania słodyczy z migdałów, importowanych przez kupców hanzeatyckich z południa Europy i Bliskiego Wschodu. Połączenie handlowej sieci Hanzy i kunsztu lokalnych cukierników sprawiło, iż tutejszy marcepan zyskał wyjątkową renomę. Z biegiem czasu powstały pierwsze wyspecjalizowane warsztaty, a w XIX wieku produkcja nabrała charakteru przemysłowego. W 1806 roku założono firmę Niederegger, która istnieje do dziś i pozostaje synonimem jakości i tradycji.

Sklep z marcepanem – Lubeka atrakcje i zabytki

Od 1996 roku nazwa „Lübecker Marzipan” jest prawnie chroniona. Tylko wyroby produkowane na terenie miasta i spełniające wysokie normy jakości mogą być oznaczane w ten sposób. Zgodnie z zasadami, prawdziwy marcepan z Lubeki musi zawierać co najmniej 70% pasty migdałowej, a tylko niewielką ilość cukru. Taki skład nadaje mu intensywny aromat i miękką, aksamitną konsystencję, zupełnie inną niż w przypadku tanich imitacji. To właśnie dzięki tej jakości marcepan z Lubeki jest eksportowany na cały świat.

Nie sposób mówić o marcepanie bez wspomnienia o słynnej firmie Johann Georg Niederegger. Jej główna siedziba przy Breite Straße 89 to prawdziwe królestwo słodyczy.

Na parterze mieści się legendarna kawiarnia Niederegger, działająca od 1806 roku, w której można spróbować nie tylko klasycznych figurek i batoników, ale też tortów marcepanowych, pralinek czy czekolad. Na piętrze znajduje się Marzipan-Museum, niewielka, ale fascynująca ekspozycja poświęcona historii i produkcji marcepanu – od średniowiecznych receptur po współczesne procesy rzemieślnicze. Wśród eksponatów można zobaczyć imponujące rzeźby z marcepanu przedstawiające znane postacie z historii Lubeki, a także archiwalne dokumenty i stare formy do odciskania figurek.

Sklep z marcepanem – Lubeka atrakcje i zabytki

Gdzie spróbować marcepanu w Lubece

• Café Niederegger – Breite Straße 89: klasyczne miejsce z kawiarnią, sklepem i muzeum (czynne codziennie od 9:00 do 19:00, muzeum do 18:00).
• Marzipan-Speicher – Holstentorplatz 1: butik z manualnie wyrabianym marcepanem i słodkimi pamiątkami tuż przy Bramie Holsztyńskiej.
• Café Affi i Erste Lübecker Marzipanmanufaktur – mniejsze, rodzinne wytwórnie oferujące bardziej eksperymentalne smaki.

Sklep z marcepanem – Lubeka atrakcje i zabytki

Kościół św. Piotra (St.-Petri-Kirche)

Kościół św. Piotra w Lubece to budowla o wielowiekowej historii, która łączy elementy romańskie i gotyckie, a dziś pełni funkcję miejsca kultury, sztuki oraz wyjątkowego punktu widokowego. Pierwsze wzmianki o parafii św. Piotra pochodzą z roku 1170. Budowę obecnej świątyni rozpoczęto około roku 1227, gdy wzniesiono trójnawową halę w stylu późnoromańskim. W XV–XVI wieku kościół został przekształcony w pięcionawową świątynię gotycką, co czyni tę konstrukcję jednym z rzadkich przykładów takiego rozwiązania w północnych Niemczech. Dziś świątynia funkcjonuje jako ośrodek kultury, galeria i miejsce działań artystycznych, akademickich i społecznych. Warto zajrzeć do środka, ponieważ przestronna hala z białymi filarami i sklepieniem wygląda niesamowicie. Wejście do wnętrza jest bezpłatne.

Kościół św. Piotra w Lubece – Lubeka atrakcje i zabytki

Europejskie Muzeum Hanzy

To miejsce jest wyjątkowe i łączy nowoczesną architekturę, autentyczne wykopaliska i dawną zabudowę klasztorną. To opowieść o historii jednego z najpotężniejszych handlowych związków średniowiecznej Europy – Hanseatische Liga (Hanza). Muzeum zostało otwarte w maju 2015 roku i mieści się w północnej części wyspy staromiejskiej w Lubece, na terenie dawnego klasztoru dominikańskiego („Burgkloster”) oraz w nowoczesnym budynku zaprojektowanym z myślą o łączeniu historii z prezentacją i edukacją.

Zwiedzanie muzeum to niezwykła podróż w czasie: od wykopalisk archeologicznych pod budynkiem: fundamentów, średniowiecznych ulic i magazynów – po interaktywne wystawy prezentujące handel, transport, życie kupców i miasta hanzeatyckiego. Dzięki dużej powierzchni wystawienniczej (ponad 7 000 m²) muzeum umożliwia zrozumienie, jak działał system handlowy Hanzie, jak powstawały kontakty od Nowogrodu po Londyn, oraz w jaki sposób miasta typu Lubeka budowały swoją pozycję.

Muzeum otwarte jest codziennie w godzinach 10.00-18.00. Bilet normalny kosztuje 16 euro, ulgowy 10 euro, dzieci i młodzież do 18 lat wchodzą za darmo.

Europejskie Muzeum Hanzy – Lubeka atrakcje i zabytki

Europejskie Muzeum Hanzy – Lubeka atrakcje i zabytki

Dom Gildii Żeglarzy (Haus der Schiffergesellschaft)

Gospoda Przy ul. Breite Straße 2 znajduje się w dawnym budynku gildii żeglarzy i kupców. Warto tu zajrzeć w poszukiwaniu dawnego klimatu. Gildia Żeglarzy powstała 26 grudnia 1401 roku jako Bractwo św. Mikołaja („Sankt Nikolaus Bruderschaft”) z misją „pomocy i pocieszenia dla żywych i umarłych oraz wszystkich, którzy swoje uczciwe utrzymanie w żegludze zdobywają”. W XVI-XVII wieku Schiffergesellschaft pełniła istotną funkcję w handlu morskiej Lubeki – wydawała przepustki statkom, zajmowała się opłatami portowymi i mediacją sporów żeglugowych. Budynek, zakupiony w latach 1535-38, zachował bogato zdobioną salę główną z ławami cechowymi i knagami dla poszczególnych kompanij żeglugowych. Dziś Schiffergesellschaft zaprasza gości w eleganckim, hanseatyckim klimacie, z widokiem na modele żaglowców z XVI wieku, oryginalnymi elementami wnętrza i historią.

Dom Gildii Żeglarzy – Lubeka atrakcje i zabytki

Dom Gildii Żeglarzy – Lubeka co zobaczyć

Kranenkonvent – najstarszy budynek w Lubece

Kranenkonvent należy do najstarszych zachowanych budynków Lubeki. Jego konstrukcja datowana jest na rok 1283, co potwierdza badanie dendrochronologiczne krokwi dachu. Znajduje się przy ulicy Kleine Burgstraße 22, pierwotnie służył jako dom beginek, niezamężnych kobiet lub wdów, które wybierały życie we wspólnocie religijnej, choć formalnie świeckiej. W późniejszych wiekach budynek zmieniał przeznaczenie. Po reformacji był przytułkiem, a następnie domem starców i placówką opieki społecznej. Ten budynek to świetny przykład ceglanego gotyku.

Kranenkonvent należy do najstarszych zachowanych budynków Lubeki – Lubeka co zobaczyć

Inne interesujące miejsca w Niemczech opisane przez nas

Polecamy noclegi w okolicy

Hamburg to nie jest tanie miasto. choćby weekendowy pobyt może wyzwaniem dla rodzinnego budżetu, dlatego wybierając nocleg, musieliśmy się nieźle nagimnastykować. Ostatecznie wybraliśmy hostel a&o Hamburg City przy ulicy Spaldingstraße 160. Obiekt dysponuje klasycznymi pokojami w standarcie hotelowym, ale są również pokoje kameralne dwuosobowe i rodzinne. Nie ukrywamy, iż to opcja budżetowa, ale warunki mieliśmy bardzo dobre.

Do takich miejsc jak Hamburg czy Lubeka przyjeżdżamy, żeby zwiedzać, a nie mieszkać w pokoju hotelowym. A&o Hamburg City położony jest w centrum miasta. Około 2 km od centrum historycznego, czyli około 30 minut drogi na piechotę. To doskonała lokalizacja. Hamburg zwiedzaliśmy, zapominając o samochodzie i drogich parkingach w centrum. Noclegi w A&o Hamburg City zarezerwujecie na stronie Booking, tu link bezpośredni do naszego hostelu.

Lubeka co zobaczyć