Legalne biwakowanie w Polsce – co trzeba wiedzieć?

Nocowanie na dziko – kto z Was ma za sobą tę przygodę, a kto dopiero planuje pierwszy nocleg na łonie natury? Okazuje się, iż biwakowanie w Polsce wcale nie musi być równoznaczne z łamaniem prawa. Od kilku lat istnieją zdefiniowane obszary, w granicach których możemy bez przeszkód rozbić namiot na dwie noce, bez konieczności wcześniejszego zgłoszenia. Wystarczy spojrzeć na ogólnodostępną mapę i zapoznać się z podstawowymi zasadami.

Spis treści:

Biwakowanie w Polsce coraz popularniejsze

Podczas naszych wypraw rowerowych zwykle nie rezerwujemy noclegów po drodze. Gdy przejedziemy zaplanowane kilometry a wieczór nadchodzi, zaczynamy rozglądać się za odpowiednim miejscem na postawienie namiotu. Bezpieczeństwo i spokój to dla nas priorytety, dlatego staramy się rozbijać z dala od zabudowań, w miejscu osłoniętym od wiatru, a jednocześnie łatwo dla nas dostępnym.

Dla wielu osób, podróżujących nie tylko na rowerze, wątpliwa legalność to częsta przeszkoda przed regularnym biwakowaniem – tymczasem w Polsce można rozbijać się na dziko zgodnie z prawem.

Zanocuj w lesie. To bardzo proste

Kilka lat temu ruszył pilotażowy program „Zanocuj w lesie” – wyznaczono w nim konkretne obszary, w których można legalnie spać „pod chmurką”. Pod tarpem, czy w namiocie – na dziko, na własną rękę. Program skierowano do miłośników lasu i przyrody, ludzi odpowiedzialnych i dobrze przygotowanych do warunków terenowych. W tym do osób takich jak my – czyli turystów rowerowych, jeżdżących z sakwami.

Pilotaż się sprawdził – spotkał się z na tyle dużą aprobatą korzystających z niego osób, iż w 2021 roku znacznie go rozszerzono. Z zaledwie kilkunastu dozwolonych miejsc, rozsianych po całej Polsce, utworzono spójny system leśnych obszarów, na terenie 425 nadleśnictw, zarządzanych przez Lasy Państwowe. Stworzono interaktywną mapę z tymi obszarami, jednocześnie ograniczając do minimum procedury dla biwakowiczów.

Najpierw spójrzmy na mapę

Obszarów udostępnionych do legalnego nocowania na dziko jest bardzo dużo – np. wokół Warszawy można się rozbić w Chojnowskim i Mazowieckim Parku Krajobrazowym, w okolicach Gdańska możemy to zrobić w Trójmiejskim Parku. Biwakowanie w Polsce staje się coraz bardziej dostępne i łatwiejsze w zaplanowaniu. Nim wyruszymy w teren, zerknijmy na mapę i znajdźmy dogodne miejsce na postawienie namiotu lub rozwieszenie hamaka.

Okazuje się, iż chcąc zanocować w lesie nie musimy zgłaszać tego zamiaru telefonicznie czy mailowo i czekać na zgodę danego nadleśnictwa – jak najbardziej, możemy to zrobić spontanicznie, a jednocześnie w pełni legalnie. Ale istnieją pewne ograniczenia i katalog dobrych praktyk – poznajmy je!

Zasady nocowania w lesie – co musimy wiedzieć?

Legalne biwakowanie w Polsce, co ogromnie cieszy, nie jest obwarowane tysiącem ograniczeń i procedur – wręcz przeciwnie. Program „Zanocuj w lesie” jest ukłonem wobec coraz większej grupy ludzi, ceniącej sobie bliski kontakt z naturą. Korzystając z dużego kredytu zaufania, starajmy się więc „używać” natury mądrze i w sposób zrównoważony i stosujmy się do wskazań i dobrych praktyk, zamieszczonych na stronie programu.

Kiedy zgłaszamy nocleg?

Zamiaru nocowania w jednym z wyznaczonych obszarów nie musimy zgłaszać, jeżeli planujemy biwak poniżej 9 osób i na max. dwie noce. jeżeli chcemy zostać na dłużej lub przyjechać większą grupą, powinniśmy napisać maila do danego nadleśnictwa (kontakt znajdziemy klikając w konkretny obszar na mapie) wcześniej niż 2 dni przed przyjazdem i otrzymać potwierdzenie zwrotne.

Używanie kuchenki turystycznej

Kuchenki turystycznej z zasady możemy oficjalnie używać. Pamiętajmy, żeby zachować podstawowe zasady bezpieczeństwa – zwłaszcza w trakcie suszy, przy zwiększonym zagrożeniu pożarowym.

Rozpalanie ognisk

Natomiast ogniska, z naturalnych względów bezpieczeństwa, dozwolone jest tylko w specjalnie przygotowanych miejscach. Z zasady na terenie obszarów nie ma infrastruktury turystycznej, ale nierzadko w lasach znajdziemy przygotowane palenisko z wiatą – jeżeli zależy nam na ognisku, sprawdźmy to wcześniej.

Biwakowanie w Polsce – dobre praktyki

Z zasady biwakowanie w Polsce w granicy wyznaczonych obszarów jest dozwolone, przyjemne i łatwe w zaplanowaniu Pamiętajmy, iż ten przywilej może być czasowo zawieszony w trakcie zwiększonego zagrożenia pożarowego.

Bądź co bądź, jesteśmy w lesie gośćmi. Raczej to oczywiste, ale powtórzyć nie zaszkodzi – nie zostawiajmy żadnych śladów po swojej obecności. Zaopatrzmy się w worek na wygenerowane przez nas śmieci, zwróćmy uwagę, żeby po zakończonym biwaku zabrać wszystkie elementy ekwipunku.

Przydatne strony

• Mapa obszarów objętych programem „Zanocuj w lesie” – tu sprawdzimy, w których miejscach biwakowanie w Polsce jest w pełni legalne,
  
  
• czaswlas.pl – kopalnia wiedzy i inspiracji na biwakową wyprawę po Polsce,
  
  
• Zanocuj w lesie – najczęściej zadawane pytania i odpowiedzi,
  
  
• Oficjalna strona programu i katalog dobrych praktyk,
  
  
• Nocowanie w namiocie na dziko – praktyczny film poradnikowy.

Czy biwakowanie w Polsce jest niebezpieczne?

Naszym zdaniem absolutnie nie! Biwakowanie w Polsce (zresztą nie tylko) obrosło negatywnym stereotypem, jakoby było proszeniem się o kłopoty. Sami wielokrotnie byliśmy przestrzegani przed napadem, potencjalną kradzieżą, wizytą dzikich zwierząt czy wreszcie potężną burzą w środku nocy. To ostatnie zjawisko jest najbardziej prawdopodobne, ale od czego są prognozy pogody?

Zagrożenia podczas spania na dziko

I właśnie – realnym zagrożeniem (lub prędzej – nieprzyjemną niespodzianką) może być nagła zmiana pogody. Niezależnie od prognoz sprawdźmy, czy nasz namiot jest wodoodporny (dotyczy starszych modeli – współczesne namioty obligatoryjnie powinny przetrwać choćby większy deszcz). Nie rozbijajmy się w zagłębieniu terenu i jeżeli to możliwe, osłońmy się od wiatru. Pamiętajmy, by schować jedzenie do plecaka czy sakwy w taki sposób, by zapachy nie wabiły dzikich zwierząt. Wilki, dziki czy inne zwierzęta nie mają interesu, by nas nocą odwiedzać – zwykle boją się nas bardziej niż my ich.

Zdrowy rozsądek to podstawa

Nie bójmy się ludzi! Prawdopodobieństwo, iż osoba, która przypadkiem zauważy nas rozbijających się w lesie i wróci nocą na nas napaść jest naprawdę niska. Mimo wszystko, dla poczucia własnego komfortu, starajmy się biwakować jak najdalej od zabudowań, a obozowisko rozbić tuż przed zmrokiem. Cenne rzeczy trzymajmy przy sobie, a jeżeli podróżujemy na rowerach, zepnijmy je ze sobą na noc.

Twoja pierwsza wyprawa

Jeśli podobnie jak my, planujecie rozpocząć przygodę z biwakowaniem podczas wyprawy rowerowej, polecamy nasz artykuł poradnikowy, z którego dowiecie się, jak zaplanować wymarzoną wyprawę rowerową. Opisujemy tam, na jakie aspekty należy zwrócić szczególną uwagę, punktujemy najczęstsze błędy (które sami popełnialiśmy) i doradzamy, jak wytyczyć trasę, mierząc siły na zamiary. Możecie obejrzeć też film praktyczny, w którym opowiadamy o praktykaliach wyprawy rowerowej na podstawie naszych doświadczeń. Zapraszamy poniżej i do zobaczenia na szlaku!

OSTATNIE ARTYKUŁY NA BLOGU