Krzyżacy mieli tu swoją twierdzę. Pozostał zamek i pałac dla ukochanej. Trzeba to zobaczyć

Gniew to jedno z najbardziej malowniczych i historycznych miast. Położone nad Wisłą, przy ujściu Wierzycy, od wieków pełniło istotną rolę strategiczną i administracyjną. Bogata historia, sięgająca średniowiecza oraz zabytki sprawiają, iż jest idealnym miejscem na weekendowy wypad.
Gniew to niewielkie miasto na skraju Pojezierza Starogardzkiego w województwie pomorskim. W XII wieku pojawiły się pierwsze wzmianki o osadzie i ziemiach, które nazywano ordinis terram Gymeu cum tota Wansca tłum. ziemia zakonu Gymeu (Gniew) wraz z całą Wanską (Wońskiem). Nosił również nazwy Gmewam, terram Gimen, villa Gymeu, Gymew, de Gmev. Ich etymologia nie jest jednoznaczna – jedni wywodzą je od słowiańskiego słowa "gnić", inni od wzniesienia, na którym powstała osada.


REKLAMA


Zobacz wideo https://podroze.gazeta.pl/podroze/7,182655,31836560,bliskie-spotkanie-z-danielami-i-zamek-z-xiv-wieku-to-klimatyczne.html


Miasto Gniew. Średniowieczna historia pełna zwrotów akcji
Początki Gniewa sięgają IX wieku, kiedy na terenach istniały dwa grody. W kolejnych stuleciach miasto było częścią Pomorza Gdańskiego i przechodziło z rąk do rąk, aż w XIII wieku trafiło w ręce Krzyżaków, którzy zbudowali tu potężny zamek. Od tego momentu stał się jednym z najważniejszych ośrodków Zakonu Krzyżackiego na lewym brzegu Wisły. Miasto kilkukrotnie zmieniało właścicieli, zwłaszcza w okresie wojen polsko-krzyżackich i późniejszych konfliktów.
W 1464 roku zostało zdobyte przez wojska polskie i od tego momentu na ponad 300 lat pozostawało pod panowaniem Rzeczypospolitej. W XVII wieku starostą miasta był sam Jan Sobieski, przyszły król Polski, który wybudował tam Pałac Marysieńki dla swojej żony Marii Kazimiery. Po I rozbiorze Polski w 1772 roku Gniew trafił pod panowanie Prus, co przyniosło kolejne zmiany w jego funkcjonowaniu.


Gniew – miasto z charakterem. Jak zmieniało się na przestrzeni wieków?
Gniew nie zawsze był spokojnym miasteczkiem – przez lata toczyły się tu ważne bitwy i polityczne rozgrywki. W 1626 roku podczas wojny polsko-szwedzkiej miała miejsce bitwa, w której starły się siły Rzeczypospolitej i wojska Gustawa Adolfa. Pod koniec XIX wieku zaczął się rozwijać, choć jego znaczenie nieco osłabło. Regulacja koryta Wierzycy zmieniła charakter miasta, odsuwając rzekę od centrum.
W XX wieku ponownie był areną wojennych wydarzeń, zwłaszcza podczas II wojny światowej, kiedy w zamku urządzono obóz dla wysiedlonej ludności polskiej. Po wojnie miasto stopniowo odbudowywało pozycję i dziś jest jednym z ciekawszych miejsc turystycznych w województwie pomorskim. To kameralne, ale pełne historii miejsce, które zachowało średniowieczny układ urbanistyczny, liczne zabytki oraz unikalny klimat.


Gniew rok 1958 Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe


Co warto zobaczyć w Gniewie? Najważniejsze atrakcje miasta i okolic
Największą atrakcją Gniewa jest oczywiście zamek krzyżacki, który powstał pod koniec XIII wieku. To jedna z najlepiej zachowanych warowni na Pomorzu, w której dziś można podziwiać wystawy, uczestniczyć w rekonstrukcjach historycznych oraz zwiedzać imponujące sale zamkowe. Tuż obok znajduje się Pałac Marysieńki, wzniesiony przez króla Jana III Sobieskiego. Choć pierwotny budynek uległ zniszczeniu, został odbudowany na fundamentach dawnych zabudowań gospodarczych i dziś pełni funkcję hotelu.
Gniew - zdjęcia archiwalne Otwórz galerię
Warto także zobaczyć Stare Miasto, które zachowało średniowieczny układ przestrzenny. Sercem jest rynek (plac Grunwaldzki), wokół którego stoją zabytkowe kamienice z XV–XIX wieku oraz gotycki ratusz. Z kolei kościół św. Mikołaja to monumentalna gotycka świątynia z XIV wieku, pełna historycznych detali. Dla miłośników historii warto również polecić zamek w Kwidzynie, który znajduje się niedaleko Gniewa i jest jednym z najbardziej imponujących gotyckich kompleksów obronnych na Pomorzu.