Kościół Pokoju w Świdnicy to wyjątkowy obiekt, który doceniony został wpisaniem na listę światowego dziedzictwa UNESCO. To wyjątkowa świątynia będąca świadectwem życia lokalnych ewangelików.
Jeżeli słyszeliście o Kościele Pokoju w Świdnicy, to jest ogromna szansa, iż słyszeliście również, iż jest to budowla, która powstała bez użycia gwoździ. Spotkałem się jednak z opiniami historyków, którzy dementują te pogłoski.
Lokalizacja i dojazd
Kościół Pokoju w Świdnicy to jeden z celów wizyt turystów odwiedzających region. Świdnica oddalona jest od stolicy Dolnego Śląska – Wrocławia o około 55 kilometrów, a podróż autem zajmie Wam około godzinę i dziesięć minut.
Adres świątyni to Plac Pokoju 6. Wejście na teren placu i także do Kościoła Pokoju znajduje się od ulicy Kościelnej. Nie znaleźliśmy specjalnego parkingu i zostawiliśmy samochód przy ulicy Saperów. o ile dobrze sprawdziliśmy to nie było tam żadnej strefy płatnego parkowania. Przy ulicy Kościelnej widzieliśmy już parkomaty.
Godziny otwarcia i ceny biletów
Kościół Pokoju w Świdnicy znajduje się na Placu Pokoju, na którym oprócz samej świątyni są również inne obiekty. Na pewno rzuci się Wam w oczy cmentarz, ale o nim za chwilę. Znajdziecie tam także plebanię, dzwonnicę, dawne liceum ewangelickie czy też dawny dom stróża.
Zwiedzanie kościoła możliwe jest przez cały rok, ale godziny otwarcia różnią się. Od kwietnia do października zwiedzanie możliwe jest od poniedziałku do soboty od 9.00 do 18.00, a w niedziele i święta od 12.00 do 18.00. W listopadzie zwiedzanie możliwe jest od poniedziałku do soboty w godzinach 9.00 – 16.30 oraz w niedziele i święta od 12.00 do 16.30. W zimie czyli od grudnia do marca zwiedzanie możliwe jest od poniedziałku do soboty od 10.00 do 15.00, a w niedziele i święta od 12.00 do 15.00.
Biletem wstępu jest cegiełka na Fundusz Renowacji Kościoła Pokoju. Dla osoby dorosłej za 15 zł, studentów i emerytów za 12 zł oraz 8 zł dla dzieci i młodzieży. Możecie kupić bilet rodzinny (2 dorosłych i dzieci do 18 roku życia) w cenie 35 zł.
Kościół Pokoju w Świdnicy jego historia
Początki Kościoła Pokoju w Świdnicy nie były łatwe. Powstał on on po zawarciu pokoju westfalskiego, który kończył wojnę trzydziestoletnią. Postanowienia tego wydarzenia dawały ewangelikom prawo do posiadania własnej świątyni, ale z pewnymi obostrzeniami. Musiała być ona zbudowana poza murami miasta, tylko z nietrwałych materiałów (drewno, słoma, piasek, glina), a jej budowa nie mogła trwać dłużej niż rok.
Udało się ten cel osiągnąć. Budowa kościoła trwała 10 miesięcy, a 24 czerwca 1657 roku odprawiona w nim została pierwsza msza. Kościół zbudowany był na planie krzyża z przylegającymi halami – Chrztów, Zmarłych, Ślubów i Polną. Autorem projektu kościoła był Albrecht von Saebisch, a wykonawcą cieśla Andreas Kaemper. Pierwotnie kościół nie mógł posiadać dzwonnicy. Dobudowana ona została w 1708 roku, kiedy to sytuacja Ewangelików poprawiła się.
W 2021 roku Kościół Pokoju w Świdnicy wraz ze świątynią w Jaworze wpisane zostały na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Kościół Pokoju w Świdnicy – widok z zewnątrz
Kościół Pokoju w Świdnicy – widok z zewnątrz
Kościół Pokoju w Świdnicy – widok z zewnątrzKościół Pokoju w Świdnicy – zwiedzanie
Zwiedzanie wnętrza kościoła wraz z wysłuchaniem nagrania lektora trwa około 40 minut, ale o ile chcecie zobaczyć pozostałe obiekty na placu Pokoju to zarezerwujcie około 1-1,5 godziny. Powierzchnia kościoła to 1090 metrów kwadratowych, ale dla turystów udostępniona jest tylko część kościoła. W całej świątyni mogło pierwotnie pomieścić się około siedem i pół tysiąca osób.
Kościół jest bogato zdobiony, a wśród malowideł znajdziemy dzieła świdnickich malarzy – Chrystiana Sussenbacha i Chrystiana Kolitschka. Zwiedzając. Na sklepieniu kościoła możemy podziwiać „Niebiańskie Jeruzalem”, wizerunek Boga Ojca, „Upadek grzesznego miasta Babilonu” i „Sąd Ostateczny”.
Ołtarz główny świątyni został zamówiony z okazji jej stulecia. Zwiedzając Kościół Pokoju w Świdnicy zwrócicie uwagę na pewno na ambonę. Jest ona dziełem Gotfrieda Augusta Hoffmanna i pochodzi z 1729 roku. W kościele warto zwrócić uwagę także na organy. Obecne pochodzą z 1909 roku.
Najbardziej uprzywilejowane rodziny ewangelickie posiadały swoje loże, a najbardziej wyróżnia się loża Hochbergów – rodziny, która ufundowała drewno na budowę kościoła.
O wydarzeniach, które realizowane są w Kościele Pokoju w Świdnicy poczytacie w aktualnościach na ich stronie.
Kościół Pokoju w Świdnicy zrobił na mnie ogromne wrażenie. Wnętrze jest niezwykłe i nie potrafię go porównać do czegokolwiek innego! Wysłuchanie historii kościoła z głośników przy jego akustyce było czystą przyjemnością. Muzyka, która przeplata opowieść sprawiała, iż ciarki przechodziły!
Jeżeli słyszeliście kiedyś o Kościele Pokoju w Świdnicy to jest spór szansa, iż miało to miejsce w towarzystwie informacji, iż wybudowany on został bez użycia gwoździ. Informacja ta jest wielokrotnie powtarzana, ale pojawiają się głosy historyków, iż nie jest to do końca prawda.
Odwiedzając Kościół Pokoju w Świdnicy zajrzyjcie także na Plac Pokoju, który go otacza. Znajduje się tam sporo ciekawostek przyrodniczych. Aż 13 drzew na placu ma status pomnika przyrody, a wśród gałęzi drzew żyje wiele gatunków zwierząt.
Cmentarz
Cmentarz znajdujący się przy kościele pokoju w Świdnicy przez prawie 100 lat był jedynym miejscem pochówku ewangelików z terenu całego księstwa świdnickiego. Pierwszy pochówek miał miejsce na cmentarzu 29 stycznia 1654 roku, a ostatnią pochowaną osobą był ksiądz Herbert Rutz, który zmarł w 1957 roku.
W 1939 roku cmentarz zajmował powierzchnię około 30 tys. metrów kwadratowych. Po II Wojnie Światowej cmentarz wielokrotnie był wielokrotnie grabiony i niszczony, ale zachowało się na nim sporo ciekawych grobów. Najbardziej wartościowe przeniesione zostały pod ściany kościoła i możemy tam je podziwiać.
UNESCO
Świątynia Pokoju w Świdnicy od 2001 roku wpisana jest na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Jako powód podane są niepowtarzalne świadectwo wiary, wspólnoty religijnej oraz rozwiązań architektonicznych.
Pełne uzasadnienie wpisu brzmi tak:
„W wyniku nakazów narzuconych przez ówcześnie panującą na tych obszarach austriacką monarchię Habsburgów, stawianie Kościołów Pokoju wymagało od budowniczych zastosowania pionierskich, kompleksowych rozwiązań konstrukcyjnych i architektonicznych, nigdy wcześniej nie praktykowanych, zwłaszcza na płaszczyźnie architektury drewnianej. Na ich zadziwiającą wyjątkowość składa się również fakt, iż pomimo powszechnego sceptycyzmu wobec trwałości i solidności wzniesionych obiektów, przetrwały one do dnia dzisiejszego. Kościoły Pokoju noszą wyjątkowe świadectwo rozwoju szczególnego rodzaju siły politycznej w dobie siedemnastowiecznej Europy, nasyconej ogromną duchową mocą i zaangażowaniem. Kościoły Pokoju w Jaworze i Świdnicy to największe w Europie obiekty sakralne zbudowane w konstrukcji szkieletowo-reglowej. Obydwa protestanckie kościoły zostały wzniesione w połowie XVII wieku, po zakończeniu wojny trzydziestoletniej, która spustoszyła wielkie obszary Europy. Podpisując traktat pokojowy w Westfalii w 1648 r. monarcha austriacki zezwolił protestantom z Dolnego Śląska wznieść trzy “kościoły pokoju”. Miały upamiętnić zakończenie wyniszczającej wojny i koniec konfliktu religijnego.”
Inne Kościoły Pokoju
Jednym z efektów zawarcia pokoju westfalskiego w II połowie XVII wieku, była możliwość wybudowania kościołów ewangelickich dana przez cesarza Ferdynanda III Habsburga. Oprócz kościoła w Świdnicy powstały wtedy także świątynie w Jaworze i Głogowie. Do dzisiejszych czasów kościół w Głogowie nie przetrwał. Możemy odwiedzić świątynię w Jaworze, która udostępniona jest także do zwiedzania. W ramach kolejnego rozejmu, oprócz trzech „Kościołów Pokoju” powstało także sześć „Kościołów Łaski”
Kościół w Jaworze różni się nieco od budowli w Świdnicy, ale także zachwyca swoim wnętrzem. Został on ukończony w 1655 roku i razem z świdnicką świątynią, w 2001 roku ostał wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Warto odwiedzić?
Kościół Pokoju w Świdnicy to miejsce, które chciałem odwiedzić od dawna, ale nie wiedziałem, iż zrobi na mnie aż takie wrażenie! Sam budynek kościoła z zewnątrz jest interesujący, ale wnętrze to prawdziwe dzieło sztuki! Wchodząc do środka nie do końca wiecie, gdzie spojrzeć i na czym zawiesić wzrok! Skala budowli i rewelacyjna akustyka dodatkowo wzmacniają wrażenia po wizycie! Zdecydowanie warto odwiedzić to miejsce!
Jeżeli szukacie pomysłów na zwiedzanie bliższej lub dalszej okolicy to koniecznie zaplanujcie także pobyt w Geoparku UNESCO Kraina Wygasłych Wulkanów!
Kielecki akcent
Przy wejściu znaleźliśmy niewielki kielecki akcent. Na wiszącej na ścianie mapie Polski z zaznaczonymi kościołami ewangelickimi, znalazły się także Kielce! Kościół Ewangelicko-Augsburski, a dzisiaj Ekumeniczna Świątynia Pokoju reprezentuje nasze miasto.
