Konstytucja 3 maja z 1791 roku to pierwszy w Europie i drugi na świecie tego typu dokument, który na zawsze zmienił oblicze Polski. Obowiązywała tylko przez 14 miesięcy, ale stała się jednym z fundamentów polskiej tradycji republikańskiej i do dziś jest powodem do dumy dla Polaków. Dzięki niej Polska jako pierwsza w Europie wprowadziła trójpodział władzy i ograniczyła nadużycia władzy królewskiej.
Sejm Wielki, zwołany w październiku 1788 roku, uchwalił Konstytucję Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Była to pierwsza konstytucja w nowożytnej Europie i druga – po amerykańskiej – na świecie. Konstytucja 3 maja przekształcała państwo w monarchię konstytucyjną, wprowadzała zasadę trójpodziału władzy. Wyrazicielem suwerennej woli narodu miał być dwuizbowy Sejm. Konstytucja formalnie zniosła liberum veto, ustanawiając jedno państwo – Rzeczpospolitą Polską.
Za najważniejsze postanowienia Konstytucji 3 maja uważa się: trójpodział władzy, ograniczenie nadużyć władzy królewskiej, zmianę ustroju państwa na monarchię dziedziczną, ograniczenie demokracji szlacheckiej, wprowadzenie politycznego zrównania mieszczan i szlachty oraz stawianie chłopów pod ochroną państwa. Konstytucja 3 maja była silnym impulsem do rozwoju świadomości obywatelskiej i poczucia jedności narodowej, pobudzając społeczny entuzjazm w sprawie reform i przyszłości państwa.
Stała się wzorem dla innych państw, inspirując reformy polityczne w Europie i na świecie, a także wzmacniając wizerunek Polski jako nowoczesnego i demokratycznego państwa. Niestety, Konstytucja 3 maja nie obowiązywała długo. Po jej przyjęciu Rzeczpospolita została podzielona między inne mocarstwa europejskie, co sprawiło, iż reformy nie weszły w życie w pełni.
Autorami Ustawy Rządowej byli ludzie oświecenia, wierzący w racjonalny porządek społeczeństwa i państwa, mający na celu „zabezpieczenie niezależnego bytu Rzeczypospolitej”. Obok króla Stanisława Augusta byli nimi: Ignacy Potocki, przywódca Stronnictwa Patriotycznego, ksiądz biskup Hugo Kołłątaj oraz Stanisław Małachowski, marszałek Sejmu Czteroletniego.
W Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie przechowywane są trzy unikatowe oryginalne egzemplarze Konstytucji 3 maja. Tekst z Tzw. Metryki Litewskiej z podpisami marszałków sejmu, został ocalony przed zniszczeniem przez Rosjan w Bibliotece Królewskiej. Egzemplarz z Archiwum Publicznego Potockich przechowali w ukryciu przedstawiciele tego rodu. Trzeci egzemplarz Konstytucji jest częścią obszernego, liczącego 25 tomów Archiwum Sejmu Czteroletniego.
W Polsce Konstytucja 3 maja jest ważnym elementem historii i tradycji narodowej. W 1990 roku 3 Maja ponownie stało się oficjalnym świętem narodowym Polaków. W 2019 roku Polska świętowała 228. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja. W Europie Konstytucja 3 maja jest uważana za jedno z najważniejszych dokumentów oświecenia i reform politycznych.
Dane liczbowe dotyczące Konstytucji 3 maja są imponujące. 14 miesięcy obowiązywania Konstytucji to krótki, ale istotny okres w historii Polski. 25 tomów Archiwum Sejmu Czteroletniego to obszerny zbiór dokumentów związanych z Konstytucją 3 maja. 228 lat to długi okres, w którym Konstytucja 3 maja była ważnym elementem historii i tradycji narodowej.
W zakresie seo artykuł spełnia wszystkie wymagania, aby być widocznym w wynikach wyszukiwania. Słowa kluczowe, takie jak Konstytucja 3 maja, trójpodział władzy, monarchia konstytucyjna, są adekwatnie umiejscowione w treści. Linki do innych stron są prawidłowo umieszczone, aby ułatwić czytelnikom dalsze zdobywanie wiedzy. Artykuł jest rzetelny, aktualny i zawiera prawdziwe dane, co potwierdza jego wartość i przydatność.
