Skitouring to od pewnego czasu niezwykle popularny rodzaj aktywności zimą w górach. Z każdym sezonem przybywa narciarzy skiturowych uzależnionych od śniegu i przemierzajacych zasnieżone Tatry. jeżeli również i Ty pragniesz spróbować swoich sił na skiturach, w tym artykule znajdziesz wiele przydatnych wskazówek, które pomogą Ci znaleźć odpowiedni sprzęt dla siebie.
Warto również odbyć szkolenie skiturowe, gdzie wszytkiego się dowiesz w praktyce, pod okiem doświadczonego przewodnika tatrzańskiego.
Co będzie potrzebne na skitury
Podstawowy sprzęt potrzebny do skitouringu to: narty skitourowe, wiązania skitourowe, foki, kijki teleskopowe, buty skiturowe. Dodatkowo potrzebne mogą być: kask, raki, czekan, i zestaw lawinowy.
Jakim jesteś typem skiturowca?
Najpierw musisz dowiedzieć się, na jaki rodzaj wycieczki chcesz się wybrać, czy wolisz podchodzić czy raczej zjeżdżać, a następnie możesz zdecydować, jakiego rodzaju sprzętu narciarskiego potrzebujesz. Ogólnie rzecz biorąc, uprawiających skituring można podzielić na cztery rodzaje narciarzy. Oczywiście w ramach tych czterech typów istnieją dalsze odmiany, ale opisane są najczęstsze.
Wszechstronny – wszystkiego po trochu
Jako wszechstronny skiturowiec poszukujesz sprzętu, który będzie dobry na każde warunki. Powinien on być na tyle elastyczny, aby pasował zarówno dla początkującego narciarza, jak i doświadczonego skiturowca. Nieważne, czy planujesz krótką wycieczkę po okolicy, czy wysokogórską wyrypę, Twoje narty muszą sprawdzić się w różnych warunkach.
Preferujących podchodzenie – celem jest trasa w górę
Podczas szybkich podejść musisz myśleć o każdym przedmiocie, który spakujesz do plecaka, ponieważ każdy dodatkowy gram odgrywa dużą rolę. Do skiturów podchodzisz sportowo, lubisz gwałtownie podchodzić i posiadać możliwie najlżejszy sprzęt. Nie ma znaczenia, czy wybierzesz wejście na lokalną górę, wielodniową turę, bardzo długie podejście czy wysokogórską wycieczkę – Twoim celem jest jak najszybsze wejście na górę z najlżejszym obciążeniem na plecach.
Freerider – jazda w puchu w nietkniętym terenie
Kiedy wybierasz się na wycieczkę, zawsze szukasz, możliwości zjazdów w puchu i głębokim, dziewiczym śnieg! Uwielbiasz strome stoki, wymagające żleby, szybkie skręty. Lubisz uciekać od tłumów w ośrodkach narciarskich. W takim razie należysz do grupy freeriderów.
Ścigant – im szybciej, tym lepiej
Grupa skiturowców ścigantów może być najmniej liczna z czterech głównych grup skitourowych. To osoby, które najbardziej koncentrują się na osiągach. Ten rodzaj skituringu przeznaczony jest dla zaawansowanych narciarzy, którzy mają już pewne doświadczenie w tym sporcie i chcą rozwijać tę pasję.
Jako sportowiec nastawiony na wydajność zwracasz uwagę na wagę swojego sprzętu. Chcesz zadbać o formę i być przygotowanym na następne zawody; trenujesz w dowolnym miejscu, choćby w nocy, aby być lepszym i szybszym!
Swoją energię skupiasz bardziej na podejściach niż na zjazdach, dzięki czemu wiesz, iż waga jest czynnikiem decydującym. Nie spodziewasz się cudów podczas zjazdów, Twoje narty muszą pracować bezbłędnie, a technika ma największe znaczenie.
Jak wybrać zestaw, czyli narty, wiązania i buty?
Gdy już wiesz, jakim typem skiturowcem jesteś, możesz pomyśleć nad pasująca dla Ciebie konfiguracją sprzętu. Ważne jest, aby zwracać uwagę na swój wybór, aby sprzęt skiturowy spełniał Twoje potrzeby i pragnienia, ale jednocześnie był w pełni funkcjonalny.
Wszechstronny
Wszechstronny skiturowiec chce mieć dobrą zabawę podczas podchodzenia i podczas zjazdu. Dlatego wybór odpowiednich nart nie jest taki łatwy – trzeba iść na kompromis.
Klasyczni narciarze mają szerokość narty od 82 do 95 mm i nadają się jednakowo do podchodzenia i do zjazdów. Sprzęt będzie ważył około 1200 do 1400 g.
Narciarzom bardziej nastawionym na zjazdy, można polecić narty, które ważą ok. 1400 do 1600 g. z talią 95 mm.
Z reguły cięższe narty są bardziej stabilne i dlatego oferują możliwość szybszego zjeżdżania. Lżejsze narty będą odpowiednie dla osoby poruszającej się średnim tempem. Będą idealne dla początkujących skiturowców i tych, którzy lubią wolniejsze tempo, a w trakcie wycieczki chcą spokojnie podziwiać piękne górskie widoki.
Będziesz potrzebował wszechstronnych butów. Modele z czterema klamrami są bardziej odpowiednie do zjazdów. Natomiast buty z trzema klamrami zapewniają większą elastyczność podczas podchodzenia. Te lekkie, elastyczne buty są jednocześnie stosunkowo sztywne i dlatego dobrze spisują się na zjazdach.
Podchodzenie – każdy kolejny gram się liczy
Narciarz skiturowy nastawiony na podejścia sięgnie po lekkie i stosunkowo wąskie narty. Tacy skiturowcy muszą zdecydować, czy jedynym celem jest podejście, czy też chcą cieszyć się trochę zjazdem. Lżejsza wersja nart waży około 800–1100 g przy szerokości talii 72–82 mm. Dlatego takie narty oferują świetną wydajność przy podchodzeniu i są odpowiednie dla szybkich i wymagających narciarzy.
Nieco szersze wersje – o szerokości w talii 82-95 mm – mają do zaoferowania większą powierzchnię podczas zjazdów; dlatego zapewniają większą stabilność i kontrolę podczas zjazdu. Waga jednej narty to około 1100 – 1300 g, ale dodatkowe 200 g opłaci się, gdy bedziesz zjedzać ze szczytu. Modele z najwyższej półki z talią 88 mm ważą tylko 1000 gramów. Oznacza to większą prędkość i stabilność, ale wciąż mniejszą wagę podczas podchodzenia.
Do nart skierowanych do podchodzenia najlepsze są lekkie wiązania techniczne. Najlepiej te z regulowanym zakresem wpinania. Od indywidualnej decyzji każdego narciarza zależy, czy chce zaoszczędzić cenne gramy na skistoperach. Zamiennie można zastosować pasek, który może działać przeciwko zgubieniu narty.
Jeśli jesteś narciarzem nastawionym na podchodzenie, musisz również zwrócić uwagę na buty. Lekkie buty skiturowe ważą około 1300 gramów. Posiadają dwie lub trzy klamry i zapewniają doskonałą regulację kąta do zjazdu. Będą odpowiednie ze względu na zmniejszoną wagę i dużą elastyczność. Ten rodzaj lekkich butów gorzej sprawdza się podczas zjazdów, niż niektóre cięższe modele. Redukcja wagi oznacza również mniejszą izolację.
Freerider – uwolnij wolność!
Jeśli lubisz przebywać poza stokiem narciarskim i lubisz dziewiczy teren, to jesteś prawdziwym freeriderem. Z foką pod nartami możesz wejść na dowolny szczyt górski.
Zwykłe narty freeridowe mają szerokość talii 95 mm wzwyż i zapewniają doskonałe możliwości zjazdowe. Każda narta może ważyć od 1300 do 1700 g.
Dzięki modelom nastawionym na zjazd o szerokość 110-120 mm w talii, uzyskasz większą stabilność w głębszym śniegu i trudnym terenie. Oznacza to większą dodatkową wagę 300 – 500 g. Będziesz zjeżdżać na nartach, które są cięższe, sztywniejsze i zapewniają większa stabilność.
Wiązania nastawione na zjazd są idealne do freeride'u. Pamiętaj, iż wiązania ze skistoperami są dla Ciebie bardziej odpowiednie niż te z paskami, ponieważ zmniejszą ryzyko kontuzji podczas wypadku.
Buty narciarskie do freeride'u powinny być sztywne i stabilne, z typowym systemem czterech klamer. Ten rodzaj butów zapewni stabilność na nartach.
Ścigant – lekki, lżejszy i najlżejszy
Zawodnik chce jak najszybciej wytargać sprzęt pod górę, dla niego szybkość jest zdecydowanie niezbędna. W rezultacie decydującym czynnikiem jest waga używanego sprzętu.
Narty wyścigowe mają szerokość 65 mm pod stopami, a długość nart powinna wynosić od 151 do 161 cm. Waga jednej narty wynosi od 650 do 800 gramów.
To samo dotyczy twoich wiązań. Tutaj również powinieneś zwrócić uwagę na wagę. Wiązania Light ważą mniej niż 130 g, dodatkowo nie posiadają skistoperów w celu zaoszczędzenia wagi.
Optymalne buty narciarskie do wyścigów zapewniają maksymalną elastyczność podczas podjazdów. Lekie buty skiturowe zapewniają maksymalną redukcję wagi i ważą około 850 g. Musisz również zrekompensować swoją wydajność zjazdową odpowiednią techniką narciarską.
Dodatkowe rzeczy przy wyborze odpowiedniego sprzętu
Oczywiście im cięższe narty, tym bardziej są stabilne przy dużych prędkościach. Z drugiej strony, lżejsze narty z niewielką zawartością karbonu działają najlepiej przy średniej prędkości. Technologia rocker jest stosowana we wszystkich nartach turystycznych i zapewnia lepszą sterowność i kontrolę w trakcie skręcania.
Długość nart skiturowych
Ogólna zasada mówi: od swojego wzrostu odjąć 10 cm. Ta długość nart zapewni komfort podczas podejść, z wystarczającą stabilnością na zjazdach.
Doświadczeni narciarze skiturowi i nastawieni na zjazdy mogą wybrać nieco dłuższe narty, ale nie przekraczające długości ciała o 10 cm. Z kolei osoby nastawione głównie na podchodzenie mogą wybrać krótsze narty, które są zakończone na wysokości podbródka. Wyjątki dotyczą zawodników, którzy w celu zaoszczędzenia wagi wybiorą narty jeszcze krótsze.
Buty skiturowe
Buty skiturowe to jedna z najważniejszych części Twojego sprzętu skiturowegu. Może się zdarzyć, iż Twoja pierwsza trasa będzie nieprzyjemna z powodu bolesnych pęcherzy i obtarć. Dla tego pamiętaj, aby starannie dobierać buty. jeżeli to możliwe wypożycz je i przetestuj wcześniej. Gdy już kupisz, to pochodź w nich po domu. I najważniejsze – nie próbuj oszczędzać na butach.
Aby uzyskać odpowiedni rozmiar buta, najpierw musisz zmierzyć stopę. jeżeli dodasz 1 cm do rzeczywistej długości stopy, otrzymasz swój rozmiar – który jest zwykle używany przez każdą markę. jeżeli Twoja stopa ma np. 26,5 cm, Twój rozmiar buta ma 27,5 cm. Dodatkowo wiele marek oferuje modele z termoformowalnymi botkami wewnętrznymi.
Różnica między butami skiturowymi damskimi i męskimi odzwierciedla różnice anatomiczne między męskim i żeńskim ciałem. Kobiety zwykle ważą mniej niż mężczyźni tej samej wielkości, co pozwala na lżejszą skorupę buta. Ponadto łydki sięgają niżej na kobiecej nodze; dlatego buty przeznaczone dla pań są zwykle nieco krótsze niż modele dla mężczyzn.
Należy pamiętać, iż niektóre wiązania pinowe mogą nie być kompatybilne ze wszystkimi rodzajami butów skiturowych, więc wybieraj ostrożnie lub poproś o radę. Na przykład lekki but i solidne wiązanie na szynie nie będą oferować tej samej funkcjonalności, co w przypadku wiązania pinowego.
Foki na skitury
W przypadku fok na skitury bardzo ważne jest, aby dobrze przylegały do spodu nart. W przeciwnym razie mogą sprawić, iż Twoja wycieczka będzie upierdliwa, a choćby niebezpieczna.
Wiele marek oferuje przycięte foki do różnych modeli nart. Możesz również dociąć foki zgodnie z talią nart. Precyzyjne cięcie fok jest bardzo ważne, nie mogą one zachodzić na krawędzie nart, w przeciwnym razie możesz stracić przyczepność podczas podejść na twardszych nawierzchniach.
Foki są przeważnie wykonane z dwóch różnych materiałów:
Foki moherowe – są polecane w niższych temperaturach, ze względu na ich poślizg i mniejszą tendencję do zalodzenia.
Foki nylonowe – są mocniejsze, trwałe i tańsze. Te foki mają lepszą przyczepność na bardziej stromych i oblodzonych powierzchniach.
Są również dostępne foki w mieszance nylonu i moheru, co zapewnia doskonały kompromis, dlatego stały się standardem w świecie skitourowym.
Impregnacja fok sprawia, iż będą one bardziej wodoodporne i zapobiegną ich oblodzeniu.
Foki z litego materiału moherowego są najlepsze do wyścigów. Dzięki małemu otworowi na czubku nart – który pasuje do gumowego smoczka Twojej foki – możliwe jest odpięcie fok bez wypinania się z wiązania.
Harszle
Gdy powierzchnia, po której idziesz, jest zamarznięta i oblodzona, foki tracą przyczepność. Zanim narazisz się na niebezpieczeństwo, zamontuj specjalne noże na nartach. Twarde i ostre noże pomogą odzyskać utraconą przyczepność. Każda marka ma swoje harszle, które idealnie pasują do ich wiązań. Aby dowiedzieć się, które są najlepsze dla Twojego wiązania, skontaktuj się z wyspecjalizowanym sprzedawcą. Nie wystkie harszle są kompatybilny z każdym wiązaniem i każdą nartą.
Czego potrzebujesz na wycieczkę skiturową
- Narty skiturowe, odpowiednie wiązania skiturowe i buty skiturowe
- Teleskopowy kije narciarskie
- Foki
- Harszle
- Wyposażenie bezpieczeństwa: kask, czołówka, ABC lawinowe (sonda, łopata, i detektor lawinowy)
- Odzież skiturową
- Plecak skiturowy
- Coś do jedzenia i picia
