Zimowe wycieczki w góry mogą być wspaniałą przygodą, która przyniesie wiele satysfakcji. Żeby tak było, musimy do takiej wycieczki być odpowiednio przygotowanym. Decydując się na zimowe wycieczki w Tatry — choćby te najprostsze, po tatrzańskich dolinach, powinno brać się pod uwagę specyficzne warunki górskiego klimatu.
Zanim wybierzemy trasę, najważniejszą rzeczą jest zapoznanie się z lokalną prognozą pogody, informacje takie znajdziemy między innymi na stronach TOPR lub T.P.N. Temperatury poniżej zera zdarzają się w Tatrach przez cały rok.
Zima w Tatrach
Planując przyjazd do Zakopanego późną jesienią i wczesną wiosną należy wiedzieć i wziąć pod uwagę, iż w Tatrach jest już prawdziwa zima, zwłaszcza w wyższych ich partiach. Śnieg tutaj może padać przez cały rok, a trwała jego pokrywa pojawia się już w październiku, topnieje dopiero z końcem maja. Jednym z ważniejszych aspektów zimowych wycieczek w góry jest odpowiedni ubiór i ekwipunek, o którym więcej
tutaj.
Ubranie zimowe w góry powinno chronić przed mrozem i wiatrem, a z drugiej strony przy wysiłku fizycznym, powinno skutecznie zabezpieczyć przed skutkami pocenia. Najlepiej, gdy składa się z odpowiednich warstw, które współgrają ze sobą. W góry ubieramy się na tzw. cebulkę. o ile zastanawiasz się co ubrać na zimową wycieczkę w góry, to poniżej zmieszczona jest krótka charakterystyka poszczególnych elementów odzieży górskiej.
BIELIZNA TERMOAKTYWNA
Pierwsza warstwa na naszym ciele to podstawa górskiego ubioru. Pomaga ona w zachowaniu stałej i adekwatnej temperatury ciała, jak również odpowiednio chroni przed wilgocią, którą tworzy pot wychodzący na zewnątrz. Dobra bielizna powinna odpowiednio oddychać, jak również chronić przed wyziębieniem. Zestaw składa się zwykle z przylegających do ciała kalesonów i koszulki z długim rękawem.
Pamiętajmy, iż o ile bielizna termoaktywna ma spełniać swoją funkcję, powinna ciasno przylegać do ciała, a nie wisieć luźno. Kupując specjalistyczną bieliznę, dobrze zwrócić uwagę na płaskie szwy, które minimalizują możliwość powstania otarć.
Większość produkowanych bielizn jest reklamowana jako antybakteryjne i nieutrzymujące brzydkich zapachów. Niestety różnie z tym bywa, im bardziej „plastikowa” bielizna, tym szybciej śmierdzi. Na mroźne górskie wycieczki zdecydowanie warta polecenia jest bielizna z wełny merino.
BLUZA
Warstwa zakładana na bieliznę termoaktywną. Dobra bluza powinna być stosunkowo lekka, ciepła, rozpinana na całej długości lub chociaż do połowy. Dobrze jak jest dopasowana i po założeniu nie krępuje ruchów. Na uwagę zasługują produkty z materiałów typu Powerstrech lub Polartec, warte zakupu są też bluzy z wełny merinosów takie jak tutaj...
Na rynku znajdziemy duży wybór firm, które stosują podobne materiały, sprawdzą się również bluzy uszyte z tradycyjnego polaru. Bez problemu znajdziemy wiele bluz znakomitych marek specjalizujących się w produkcji odzieży górskiej.
KURTKA
- softshell
Najbardziej uniwersalne okrycie wierzchnie. Najlepsze kurtki tego typu powinny być przede wszystkim wiatroodporne, do pewnego stopnia wodoodporne (co akurat w zimie nie jest aż tak ważne) i jednocześnie „oddychające". W ofercie sklepów można znaleźć kurtki, uszyte ze znanego materiału windstopper, z drugiej strony teraz każda z topowych firm posiada swój własny materiał.
Softshelle charakteryzują się sporą wytrzymałością, co jest dużą zaletą zwłaszcza w terenie górskim. Kurtka tego typu może nam służyć przez wiele sezonów, a dzięki swojej funkcjonalności może być zakładana przez cały rok. Decydując się na softshella, warto wybrać model z kapturem i kieszeniami.
- z membraną
Kurtka tego typu powinna być lekka, a po spakowaniu zajmować kilka miejsca w plecaku. Warto ją mieć przy sobie, gdy spodziewane są opady mokrego śniegu. Cześć znanych marek górskich posiada wymyślone przez siebie membrany, jednak najbardziej rozpoznawalną jest Gore-Tex.
W kurtce membranowej jednym z najważniejszych elementów jest funkcjonalny kaptur. Dobrze, żeby posiadał odpowiednie ściągacze, dzięki którym można optymalnie dopasować kaptur do głowy. Dobry kaptur po dopasowaniu powinien szczelnie opinać głowę i twarz. Odpowiednia kurtka powinna być dobrze dopasowana, nieprzemakalna i oddychająca, z czasem kurtkę można impregnować specjalnie do tego przeznaczonym środkiem.
-ocieplana
Obowiązkowym elementem ekwipunku w trakcie zimowej wycieczki jest odpowiednio ciepła kurtka. Do wyboru są kurtki ze sztucznym wypełnieniem, naturalnym ociepleniem kaczym, lub przede wszystkim gęsim puchem.
Najbardziej rozpoznawalną syntetyczna ociepliną jest wypełnienie PrimaLoft.
Kurtki z takim wypełnieniem charakteryzują się niewielką wagą, kompresją (można ją złożyć do niewielkiej kulki) i co chyba najważniejsze nie namakają tak ja naturalny puch.
Jest to ważne podczas opadów mokrego śniegu. Decydując się na ciepłą kurtkę w góry, warto rozważyć zakup właśnie tych ze sztucznym wypełnieniem. Warta kupienia jest kurtka hybrydowa, którą można zobaczyć tutaj...
SPODNIE
Podczas zimowych wycieczek najlepiej sprawdzą się spodnie softshellowe. Pod spód zakładamy kalesony z zestawu bielizny termoaktywnej. Spodnie powinny być elastyczne, wygodne oraz wytrzymałe. Część spodni zimowych posiada również fartuch śnieżny, który po naciągnięciu na buty zapobiega wsypywaniu się śniegu do buta od góry.
Dobrym rozwiązaniem są zamki na dole nogawek oraz wzmocnienia z kordury zabezpieczające spód nogawek przed uszkodzeniem np. rakami. Praktycznym dodatkiem są też zamki na wysokości ud, po rozpięciu pomagają odprowadzić pot, który powstaje przy nadmiernym wysiłku.
Istnieją jeszcze spodnie ochronne z membraną, które przeważnie posiadają zamek na całej długości nogawek. Dzięki nim można je gwałtownie założyć lub ściągnąć, bez zdejmowania butów. Spodnie membranowe przydadzą się jako ochrona wierzchnia zakładana gwałtownie podczas opadu i nadmiernego wiatru.
STUPTUTY
Ochraniacze na buty, które udogadniają zimowe wycieczki. Co do potrzeby ich noszenia zdania są podzielone, jednych denerwują, inni nie wyobrażają sobie bez nich wycieczek. Niewątpliwie dobre stuptuty zabezpieczają buty przed wpadaniem sypkiego śniegu. Jest to szczególnie istotne, gdy poruszamy się po nieprzetartym szlaku i zalega świeży śnieg. Stuptuty docenimy również przy wiosennych roztopach. Najlepsze są zapinane na zamek i dodatkowo zabezpieczone rzepem, nieprzemakalne i odpowiednio wzmocnione.
BUTY
Niewątpliwie jeden z najważniejszych elementów górskiej wycieczki. Buty górskie muszą być solidne, wysokie o sztywnej podeszwie, by w razie potrzeby można było założyć raki. Najlepiej kupować buty jakiejś renomowanej firmy specjalizującej się w produkcji obuwia górskiego. Polecam buty włoskiej firmy Scarpa Triolet GTX, które dodatkowo mają podpięcie pod raki półautomaty — można je kupić
„ tutaj”.
Na butach w góry nie należy oszczędzać, powinny być one przede wszystkim wygodne i odpowiednio ciepłe. Na pewno kupując obuwie w góry, warto przymierzyć kilka modeli a po zakupie pochodzić w nich po domu. Należy pamiętać, iż buty w góry powinny być większe, niż normalnie nosimy. o ile zdecydujemy się na model ze skóry, warto je zaimpregnować odpowiednim środkiem.
SKARPETY
Odgrywają dużą rolę, często niedocenianą w ubiorze górskim. Dobrze dobrane skarpety powinny oferować komfort i wygodę. W sklepach możemy kupić różne skarpety, omijamy bawełniane i skupiamy się na takich, które podobnie jak bielizna termoaktywna nie będą magazynować wody. Do wyboru są skarpety z materiałów syntetycznych i naturalnej wełny.
Uważam, iż podczas wycieczek górskich zimą najlepiej spisują się skarpety z domieszką wełny. Nie dość, iż odpowiednio grzeją, to na dodatek amortyzują i dobrze wyrzucają pot ze stopy.
Dzięki swoim adekwatnością antybakteryjnym nieprzyjemny zapach po całym dniu wędrówki jest znacznie mniejszy. Na nogi można zakładać dwie cieńsze lub jedna grubą skarpetę, wszystko zależy, co bardziej będzie dla nas komfortowe. Skarpety powinny być powyżej kostki, a choćby wyższe.
CZAPKA
Kolejny obowiązkowy element górskiej wycieczki. Jak prawdopodobnie wszyscy wiedzą przez niezabezpieczoną głowę, w zimie uchodzi najwięcej ciepła. Na rynku jest tak szeroki wybór czapek, iż każdy wybierze coś dla siebie. Polecam czapki, które w swoim składzie posiadają wełnę a najlepiej tą merino. Warte uwagi są też chusty typu buff, które oprócz nakrycia głowy mogą spełniać inne praktycznie funkcje np. ochraniać szyję.
RĘKAWICZKI
Podstawowe wyposażenie zimowej wycieczki w Tatry. Do wyboru jest szeroka gama rękawiczek np. streczowe, polarowe, nieprzewiewne, z ocieplaną, jednopalczaste itp. Wybierając się w góry zimą, dobrze w swoim wyposażeniu mieć co najmniej dwie pary. Jedną cieńszą a drugą grubszą i cieplejszą. Dla marznących w dłonie przydadzą się jednopalczaste łapawice. o ile chodzi o rękawiczki, musimy, sami wyczuć, jakie będą dla nas najbardziej odpowiednie. Na pewno warto zastanowić się nad wiatro i wodoodpornymi.
OKULARY PRZECIWSŁONECZNE
Ważny element górskiej wyprawy. Przy słonecznej pogodzie i zaśnieżonych stokach górskich, poruszanie się bez odpowiednich okularów przeciwsłonecznych jest uciążliwe i może prowadzić do zapalenia spojówek. W górach bardziej narażeni jesteśmy na szkodliwe promieniowanie UV, a dobre okulary powinny chronić przed nim w 100%.
Zimą promieniowanie słoneczne jest silniejsze niż latem, powodem jest odbijanie się promieni od śniegu i lodu. W sklepach znajdziemy okulary o różnym stopniu zaciemnienia, na pewno nie kupujemy okularów za przysłowiowe 10 zł, bo zamiast ochrony oczu będziemy mieć z nimi problemy. Warto pomyśleć o oprawkach, które posiadają boczne osłony, są one bardzo przydatną rzeczą w słoneczne zimy z dużą pokrywą śniegu.
Powyższa charakterystyka ubioru górskiego zimą oczywiście nie wyczerpuje tematu. Każdy sam powinien dopasować odpowiedni ubioru do swojej fizjonomii i potrzeb organizmu. Każdy ma inną tolerancję na zimno oraz potliwość ciała. Inaczej ubierzemy się na krótkie wycieczki dolinne a inaczej na całodniowe wycieczki w wyższe partie gór.
Na pewno wybierając się w góry, dobrze część ubioru mieć
w plecaku. Niezbędne będą dodatkowe skarpety i rękawiczki. Należy pamiętać, iż pogoda w górach jest nieprzewidywalna i trzeba być przygotowanym na najgorsze warunki.
Specjalistyczna odzież górska nie należy może do najtańszych, ale w dobie internetu można upolować naprawdę niezłe okazje. Na pewno nie warto oszczędzać na ubiorze, który może nam ocalić życie w zimowych górskich warunkach. Przygotowując ubiór na zimową wycieczkę, niech decyduje zdrowy rozsądek.
Wiecej o wyposażeniu i ubiorze zimą w górach, dowiesz się na specjalnym szkoleniu z turystyki zimowej.
