Temat rozmawiania z dziećmi o seksie i seksualności jest bardzo ważny, ale także trudny dla wielu osób. Jako osoby dorosłe też często mamy problemy, by rozmawiać ze sobą o seksualności, a rozmowa z dzieckiem to podwójne wyzwanie. Nie trzeba być ekspertem_ką, by rozmawiać z dzieckiem o seksie. Tak samo, jak nie trzeba być ekspertem_tką, by rozmawiać z dziećmi o innych tematach, uczyć i pokazywać świat. Każda osoba dorosła może to robić i seksualność nie jest tutaj wyjątkiem.
NIE BÓJCIE SIĘ ROZMAWIAĆ Z DZIECKIEM
To chyba najważniejsza rzecz — nie bać się. Nauczyć się ważnej rzeczy traktowania tematu seksualności, tak samo jak traktujemy wszystkie inne tematy — zwyczajnie i na luzie. Dla dziecka seks, zapłodnienie, genitalia, to wszystko jest po prostu kolejnym, następnym tematem, o którym się dowie w swoim życiu. Nie róbmy z tego więcej, niż jest.
Słuchajcie dziecka, podążajcie za nim, za jego pytaniami. Dajcie dziecku przestrzeń na zadawanie tych pytań, wyrażanie wątpliwości. Bądźcie szczery_e i otwarci_te. Budujcie zaufanie.
MÓWCIE ZROZUMIAŁYM JĘZYKIEM
Złota zasada edukacji seksualnej — dopasowujemy język do osób, z którymi rozmawiamy. W tym przypadku do wieku dziecka. Mówić tak, by dziecko zrozumiało, co do niego mówicie. Tutaj można sobie pomóc książeczkami dla dzieci. Trzeba też upewniać się, czy to, co mówicie, jest zrozumiałe.
Używajcie prawidłowego słownictwa! I prawidłowych określeń. Oczywiście muszą być one dopasowane do wieku i zasobów językowych dziecka, więc mogą być uproszczone, ale niech będą prawidłowe.
NIE MA WŁAŚCIWEGO MOMENTU, BY ZACZĄĆ
Zacznijcie już. Od początku. Temat seksualności czy cielesności nie powinien być traktowany odrębnie i wykluczany z rozmów. Dlatego nazywanie genitaliów powinno być praktykowane od momentu, gdy nazywane są także inne części ciała — nie róbcie z tego wyjątku. Dla dziecka penis to taka sama część ciała jak ucho. To Wy widzicie różnicę.
Dzieci zasługują na edukację seksualną i na zdobywanie wiedzy w tym temacie. Nie jest w porządku odcinać je od tego, szczególnie iż przecież są zależne od tego, jaką wiedzą przekażą im dorośli. Dlatego to Wasza odpowiedzialność. I bardzo ważne zadanie: zacznijcie już. Kiedy dziecko będzie nastolatkiem_ą, może być za późno, bo będzie poszukiwać tej wiedzy gdzie indziej.
Zdjęcie: Elly FairytaleKTO POWINIEN ROZMAWIAĆ? RODZIC CZY SZKOŁA?
Systemowa edukacja seksualna powinna być obowiązkowa w szkołach. Choćby dlatego, iż nie wszyscy rodzice wiedzą wiele o seksie (nie muszą!) i też nie każde dziecko ma rodziców czy bezpieczny dom. Ale gdy aktualnie w Polsce — takiej prawdziwej, rzetelnej, zgodnej ze standardami edukacji nie ma, to siłą rzeczy ten obowiązek jest przerzucony na rodziców. I to jest bardzo trudne, ale w takiej właśnie rzeczywistości żyjemy.
Róbcie, co możecie. jeżeli trzeba, najpierw sami_e się doedukujcie, zdobądźcie wiedzę. Najważniejsze jednak, żeby w rodzicu dziecko miało wsparcie, żeby to rodzicowi ufało i żeby to do rodzica przychodziło ze swoimi pytaniami, wątpliwościami, a także podejrzanymi sytuacjami. To jest rola rodzica — takie zaufanie zbudować.
EDUKACJA SEKSUALNA A SEKSUALIZACJA
Wiele osób myli edukację seksualną z seksualizacją. Edukacja seksualna to proste przekazywanie wiedzy na temat ciała, seksu, seksualności. Przedstawianie faktów zgodnych ze standardami współczesnej nauki. Fakty nie mogą obrażać, one po prostu są.
Seksualizacja to natomiast postrzeganie kogoś jako obiekt seksualny i umiejscowienie kogoś w seksualnym kontekście. To np. reklamy, w których erotykę wykorzystuje się do zareklamowania… czegokolwiek. Seksualizacja to mówienie już małym dzieciom, iż powinny wyglądać w określony sposób, bo ten określony sposób w przyszłości będzie atrakcyjny seksualnie (np. sugerowanie dziewczynkom, iż muszą mieć długie włosy i muszą być szczupłe). Edukacja seksualna jest w rzeczywistości bronią przeciwko seksualizacji dzieci!
Bo na takich zajęciach powinny uczyć się one, żeby nie wartościować innych ludzi przez wzgląd na ich ciało i seksualność. Zadaniem edukacji seksualnej jest nauczyć dzieci w przyszłości zauważać i przeciwstawiać się opresyjności seksualizacji.
WARTO PRZECZYTAĆ
Nasza książka „SEXEDPL. Dorastanie w miłości, bezpieczeństwie i zrozumieniu. Przewodnik dla rodziców” powstała po to, aby pomóc tym, którzy chcą świadomie wspierać swoje dzieci na kolejnych etapach ich rozwoju i dojrzewania. Publikacja ma pomóc rodzicom przygotować się na wszelkie rozmowy związane z rozwijającą się seksualnością ich dzieci w różnym wieku, przekazać wiedzę o zmianach, które zachodzą zarówno w ciele jak i umyśle dzieci, przełamać tabu i zwalczać szkodliwe stereotypy wokół dorastania, praw człowieka i seksualności. Na zebrane przez Fundację SEXEDPL w całej Polsce pytania odpowiedzą najlepsi w kraju specjalistki_ści w tematyce rozwoju seksualności dzieci na poszczególnych etapach wiekowych. Dodatkowo w podręczniku znajdą się rozdziały dla i o rodzicach dzieci LGBT+ oraz dzieci z niepełnosprawnością ruchową.
Możesz zamówić ją tutaj
Książka jest zapisem rozmów znanych i lubianych rodziców z wybranym specjalistą_ką, w podziale na 5 grup wiekowych obejmujących dzieci od 1 miesiąca do 18 roku życia, wyznaczonych zgodnie z obowiązującymi standardami edukacji seksualnej. Swoimi wątpliwościami podzielili się Joanna Okuniewska, Kasia Błażejewska-Stuhr i Maciej Stuhr, Ola i Michał Żebrowscy, Martyna Wojciechowska, Marcin Prokop oraz Magda i Piotr Jacoń. Wśród ekspertów znaleźli się Basia Baran – psycholożka i seksuolożka, Alicja Długołęcka – pedagożka, doktor nauk humanistycznych i edukatorka seksualna, Agnieszka Stein – psycholożka z ponad dwudziestoletnim doświadczeniem we wspieraniu dzieci oraz rodziców, Małgorzata Iwanek – psycholożka, seksuolożka oraz edukatorka seksualna, Iza Jąderek – psycholożka, psychoterapeutka oraz seksuolożka kliniczna, a także Michał Pozdał – seksuolog i psychoterapeuta.
W książce “Skąd się biorą dzieci? Ale tak naprawdę” Tosia Kopyt, autorka popularnego profilu “Wdż dla Zaawansowanych” i ekspertka SEXEDPL znajdziecie odpowiedzi na m.in. pytania o to, jak wygląda seks? Czy po każdym seksie rodzą się dzieci? Czym jest plemnik i komórka jajowa? Autorka stworzyła książkę obowiązkową dla wszystkich rodzica, który zastanawia się, jak rozpocząć rozmowę z dzieckiem o seksie, ciąży i narodzinach. Znajdziecie tu rzetelne odpowiedzi na wszystkie pytania zadawane przez młodych czytelników. A kolorowe ilustracje, dostosowane do dziecięcej wrażliwości, z pewnością ułatwią zrozumienie trudnych kwestii. Ta książka to odpowiedź na oczekiwania rodziców i dociekliwych młodych czytelników.
“Odpowiedz mi. Nowe pytania. Dzieci znów pytają o intymne sprawy” Kathariny von der Gathen i Anke Kuhl to drugi zbiór przystępnych odpowiedzi na dziecięce pytania o sprawy związane z ciałem, dojrzewaniem i seksualnością. Katharina von der Gathen, niemiecka edukatorka seksualna, zebrała pytania, które podczas prowadzonych przez nią warsztatów zadawali uczniowie szkół podstawowych. I na wszystkie udzieliła odpowiedzi – rzetelnych, ale niepozbawionych poczucia humoru i dostosowanych do dziecięcej wrażliwości.
Polecamy także książkę „Rozwój seksualny dzieci” Karoliny Piotrowskiej. Autorka jest psycholożką i seksuolożką, a jej publikację uważamy za podstawową pozycję do przeczytania dla wszystkich rodziców i osób pracujących z dziećmi. To taka pigułka wiedzy, którą wszyscy powinni przyswoić, a zawarte w niej informacje są skondensowane i przedstawione w uporządkowany sposób. Ta książka powinna wiele wyjaśnić i pomóc osobom dorosłym poczuć się pewniej w rozmowach o seksualności. Dzięki tej lekturze będziesz wiedział_a, jak podążać we adekwatnym kierunku i uzupełnisz swoją wiedzę o rzetelne informacje. Warto przeczytać.
