Zazdrość to powszechne uczucie. Towarzyszy nam przez całe życie, czasami bardziej, innym razem mniej. Niekiedy możemy mieć wrażenie, iż nie odczuwamy zazdrości wcale. Zwłaszcza w rodzinie, w której w naturalny sposób cieszymy się sukcesami innych. Paradoksalnie rzeczywistość bywa jednak dość mocno skomplikowana. Nie tak rzadko pojawia się ukryta zazdrość w rodzinie, będąca przyczyną większości problemów. Jak się ona objawia i jak sobie z nią radzić?
Jak objawia się ukryta zazdrość w rodzinie?Dzielić się euforią w rodzinie
Przyjaciół niekoniecznie poznaje się w biedzie. Bardzo gwałtownie można zweryfikować ich, gdy odnosimy sukces. Kiedy miewamy się dobrze, osiągamy coś, na co od dawna pracowałyśmy, poprawia się nam sytuacja życiowa, po długim okresie poszukiwań w końcu ostatni puzzel trafia w puste miejsce, wszystko zmierza ku dobremu. I wtedy paradoksalnie się zaczyna. Zamiast szczerej euforii i gratulacji, jest reakcja pasywno-agresywna. Zauważamy wszelkie możliwe objawy zazdrości. Dzieje się coś, czego się nie spodziewaliśmy. Spadają maski, a bliskie osoby ukazują się nam jak całkiem inni ludzie.
To budzi prawdziwie zaskoczenie, a niekiedy wprost niedowierzanie…
Paradoksalnie bowiem często zazdroszczą nam osoby, które mają wszystko. Nie zawsze są to ci, którzy posiadają niewiele, ale właśnie jednostki, którym niczego nie brakuje. Oni aż zgrzytają zębami. Są bowiem zdania, iż to, co nam się udało osiągnąć, to za dużo. Nie zasługujemy na to. I niezbędna jest kara, żeby utrzeć nam nosa.
Jak się objawia ukryta zazdrość?
Ukrytą zazdrość czuć w powietrzu. Bywa ona zaskakująca, zwłaszcza ze strony osób z rodziny, ale po analizie zachowania można ją dość łatwo namierzyć. Oto charakterystyczne objawy:
- Fałszywe chwalenie. Ktoś cię chwali, ale jednocześnie wbija szpileczkę. Mówi coś pozytywnego, ale jest to zabarwione przykrym komentarzem. Ton kłóci się ze słowami. Komunikaty mają drugie dno, na przykład „miałaś farta, iż ci się udało”, „oj trafiło ci się jak ślepej kurze ziarnko”, „oby tak było, bo wiesz, wszystko może się w jednej chwili popsuć”, „fajnie, ale ten awans to cię pogrąży, całe dnie w pracy, mnóstwo obowiązków…jesteś pewna, iż dasz radę?”
- Brak entuzjazmu – mówisz coś dla ciebie ważnego, a po drugiej stronie pojawia się cisza, nie ma entuzjazmu. Nie ma gratulacji lub jest jedynie oschły komunikat. W taki sposób, jakby komuś naprawdę było obojętne co u ciebie. Chłodna, wymuszona reakcja i szybka zmiana tematu. Ktoś ci bliski mówi naprawdę niewiele, brakuje pytań o szczegóły.
- Porównywanie się z tobą. Mówisz o swoim sukcesie, a druga strona wspomina o sobie. Opowiada o swoich życiowych blaskach i całkowicie przemilcza twoje. Tak jakby poczuła się gorsza i miała potrzebę podkreślenie swojej wartości. Zwracając uwagę jedynie na siebie, całkowicie umniejsza twoim osiągnięciom.
- Minimalizowanie sukcesów. Mówienie, iż to przecież nic wielkiego, każdy by tak potrafił, nie ma czego świętować. Lub na przykład gdy chwalisz się nowym mieszkaniem czy domem, to słyszysz, iż jest za duży/za mały, kurnik lub hala sportowa, kto będzie mył te okna, iż nie ma sensu, bo przecież dzieci już za duże, itd. Jesteś torpedowana całą listą komentarzy, które mają na celu pogorszyć ci nastrój.
- Drobne uszczypliwości w formie żartów. Często ktoś nas krytykuje, ale nie wprost, on “tylko żartuje” i jego sztandarową odpowiedzią jest stwierdzenie – „no daj spokój, nie znasz się na żartach”
- Ukryta rywalizacja. Jasnym sygnałem, iż coś jest nie tak, jest konkurowanie. Pokazywanie, iż czyjeś osiągnięcia są małe, iż ja potrafię bardziej. To się odczuwa, gdy ktoś próbuje zaimponować, zwrócić uwagę na siebie, prowadzi grę także dziećmi. Zapisuje na takie same zajęcia, podkreśla, iż dane aktywności to nic trudnego, bo jego dziecko w krótkim czasie potrafiło zrobić to i tamto. Wiele się dzieje na poziomie emocji, zachowań, gestów. Pokazywanie, iż jest się ważniejszym, lepszym i jak druga strona kilka dla nas znaczy.
Jak jeszcze objawia się ukryta zazdrość w rodzinie?
Ukryta zazdrość może mieć bardziej bezpośrednią formę, którą łatwo od razu zidentyfikować. Są to różnego formy wykluczania, bardziej lub mniej bezpośrednie. Ustają zaproszenia, a te, które się pojawiają są tak skonstruowane, żeby z nich nie skorzystać, nie ma pytań, inicjatywy do rozmów. Gdy ta jest zapoczątkowana z twojej strony, to odpowiedzi, jakie padają są krótkie i lakoniczne, z jednoznacznym przekazem braku chęci do kontynuowania rozmowy.
Ukryta zazdrość objawia się wykluczaniem, ignorowaniem i wymazywaniem ciebie z otoczenia. Nie jesteś odpowiednia, bo jesteś za dobra. Tak to właśnie działa.
Ostatni istotny sygnał to nastawianie przeciwko tobie innych, jak również oczernianie i obgadywanie, gdy nie ma cię obok. I co znamienne – pojawiają się próby kontrolowania ciebie, monitorowanie każdego twojego kroku oraz wpływania na to, aby jednak zmienić twoje decyzje, utrzeć ci nosa i ograniczyć rozmach, z jakim działasz.
Emocje powiedzą ci wszystko
Jeśli ktoś jest labilny emocjonalnie, najpierw serdeczny, później chłodny, to często właśnie oznacza to, iż jest zazdrosny. Wszelkie symptomy, które pokazują, iż jest niestabilny a jego podejście do ciebie dynamicznie się zmienia i tak naprawdę trudno przewidzieć, jakie będzie danego dnia – to sygnały, którym warto się przyjrzeć.
Skąd się bierze ukryta zazdrość w rodzinie?
Niestety często ukryta zazdrość w rodzinie to wina dorosłych. zwykle wynika ona z błędów wychowawczych, z ciągłego porównywania między sobą dzieci, w motywowaniu ich do niezdrowej konkurencji, do chwalenia za wyniki, a nie za starania.
Jest ona konsekwencją braku dojrzałej miłości rodziców, z wybiórczością w zakresie okazywania uczuć. Rodzice są mili tylko wtedy, kiedy dzieci są takie, jak oni chcą. Odrzucają dzieci, gdy te zachowują się w odmienny do oczekiwanego sposób.
Problem ukrytej zazdrości to temat rodzin, w których jedno z dzieci jest pupilkiem, wyraźnie wyróżnianie, a pozostałe są w cieniu. Wynika ona często z niskiej samooceny, zagubienia i poczucia samotności.
Pojawia się wtedy, kiedy różnice między dorosłymi dziećmi rosną, brakuje współpracy i wsparcia. Nie ma praktyk w zakresie wspierania siebie i niesienia sobie pomocy. Gdy komuś wiedzie się źle, to jest to powód do wstydu, a nie do zaangażowania pozostałych członków rodziny.
Co istotne ukryta zazdrość może być również problemem występującym na linii rodzice – dzieci, nie tylko dotyczy ona rodzeństwa.
Jak radzić sobie z ukrytą zazdrością w rodzinie?
Przede wszystkim daj głos swoim emocjom. jeżeli czujesz się źle po spotkaniu z kimś, nie bagatelizuj tego uczucia. Przyjrzyj się temu, co się dzieje i oceń, dlaczego tak jest…
Jedno jest pewne masz prawo ograniczyć kontakty z trudnymi osobami. Nie musisz się godzić na złe traktowanie. Szacunek do siebie jest tu kluczowy. Bez niego nie ruszysz dalej.
Taka postawa pełna asertywności i pewności siebie nie wyklucza oczywiście empatii. Jednak to, co istotne to fakt, iż sama wrażliwość to za mało, żeby budować dobre relacje. Potrzebna jest wola po drugiej stronie oraz gotowość do pracy nad sobą. Niestety często tego po prostu brakuje i ukryta zazdrość dzień po dniu, rok po roku niszczy relację. Taki niesie koszt.
