W górach niskie temperatury potrafią występować o każdej porze roku. Nie musi być środek zimy, aby niska temperatura przeszkadzała podczas wycieczki. Przemarznięcie w górach może sprawić, iż Twoja wędrówka będzie nieprzyjemna lub, co gorsza, może prowadzić do poważnych odmrożeń lub choroby. Poniżej ważniejsze wskazówki dotyczące wycieczek zimą w górach.
Odpowiednia odzież i sprzęt zimowy
Aby zachować ciepło w trakcie zimowych wycieczek, niezwykle ważne jest odpowiednie ubranie.
W góry ubieramy się na tzw.: „cebulkę”, czyli warstwami, polega to na zakładaniu odzieży składającej się z kilku części:
- warstwa podstawowa, która odprowadza pot z dala od skóry,
- warstwa środkowa, która izoluje od zimna,
- warstwa wierzchnia, która chroni przed wiatrem i opadami.
Ubieranie się warstwami umożliwia dodawanie i ściąganie poszczególnych elementów odzieży podczas wędrówki. Dzięki temu możesz zachować ciepło i wygodę bez przegrzania się i nadmiernego pocenia.
Zatrzymywanie i zmiana ubrania może wydawać się uciążliwe, ale naprawdę ważne jest, aby pozostać suchym. Mokra odzież w zimny dzień może prowadzić do hipotermii. Ważne, aby odzież w góry odpowiednio odprowadzała pot, czyli „oddychała”.
W górach nie używaj odzieży z bawełny:
Gdy bawełna jest mokra, jej wyschnięcie zajmuje bardzo dużo czasu. Mając na sobie taka odzież, będziesz odczuwać wilgoć i zimno. Bielizna z tworzyw sztucznych i wełniana wysycha znacznie szybciej i odprowadzają pot z dala od skóry.
Zakryj skórę:
Każdy fragment skóry, który jest narażony na niskie temperatury i zimny wiatr, jest podatny na odmrożenia. Zadbaj o swój nos, policzki, uszy. Na nos i policzki możesz założyć kominiarkę, dzięki niej dodatkowo ochronisz szyję. Dla twoich uszu najlepsza będzie zimowa czapka lub opaska. Kominiarka może również zapewnić osłonę uszu.
Zadbaj o palce u rąk i nóg:
Chroń swoje dłonie, zakładaj lekkie lub nieco grubsze rękawiczki polarowe a na nie wodoszczelne rękawice ochronne (dobrze sprawdzają się łapawice jednopalczaste). Dobrym pomysłem jest również zabranie ze sobą dodatkowej pary rękawiczek, miej je w plecaku na wypadek zamoczenia tych, które nosisz.
Na nogach noś dobrze dopasowane skarpety wełniane a najlepiej merino. Grubsze skarpety zapewniają lepszą izolację, ale upewnij się, iż nie powodują, iż masz ciasno w butach. Za duży ucisk może powodować problem z krążeniem. Ważne jest również, aby stopy były suche, więc warto mieć przy sobie dodatkową parę skarpetek, w które można przebrać.
Dobrze aby buty były wodoodporne buty. W bardzo niskich temperaturach możesz potrzebować butów z izolacją. Pamiętaj również, aby rozmiar zimowego obuwia był większy od tego, które nosisz w letnie miesiące.
Unikaj ściskających elementów:
Zbyt ciasne paski do zegarków, mankiety rękawiczek, stuptuty i za mocno związane buty mogą powodować słabe krążenie. Może to zwiększyć ryzyko odmrożeń. Upewnij się, iż ubranie i sprzęt są odpowiednio dopasowane.
Miej źródło dodatkowego ciepła:
Pakiety ogrzewające to świetny sposób na ogrzanie palców, zwłaszcza jeżeli masz skłonność do zimnych palców u rąk i nóg.
Noś nakrycie głowy:
Możesz tracić ciepło przez głowę, jeżeli jest Ci zimno, załóż czapkę zimową.
Załóż stuptupy:
Jeśli w trakcie wycieczki będziesz przechodził przez głęboki śnieg, stuptuty mogą być bardzo przydatne. Są odpowiednie do ochrony butów przed dostawaniem się śniegu i dodają też trochę ciepła. Podczas przemierzania śnieżnych połaci należy używać wodoodpornych/oddychających stuptutów.
Zabierz ze sobą gogle i/lub okulary przeciwsłoneczne:
Zawsze chroń oczy przed słońcem i wiatrem. Wiele gogli i niektóre okulary przeciwsłoneczne pozwalają na wymianę szkieł i ich zdejmowanie, dzięki czemu można wybrać odpowiedni odcień soczewek do pogody. Kupuj modele renomowanych firm z odpowiednimi filtrami.
Stosuj filtr przeciwsłoneczny:
tylko dlatego, iż jest zimno, nie oznacza to, iż możesz przestać martwić się oparzeniami słonecznymi. W rzeczywistości, gdy wszędzie naokoło jest śnieg, promienie słoneczne odbijają się od niego. Koniecznie musisz nałożyć krem z filtrem przeciwsłoneczny.
Jedzenie i picie w górach
Metabolizm twojego organizmu jest najlepszym źródłem ciepła, więc musisz go zasilać pożywieniem i wodą.
Pamiętaj o jedzeniu i piciu:
Gdy na zewnątrz jest zimno, możesz być mniej skłonny do zatrzymywania się na jedzenie i picie. Aby móc regularnie jeść i pić przez cały dzień możesz to ułatwić sobie, przechowuj jedzenie(przekąski) i wodę w miejscach gwałtownie i łatwo dostępnych.
Chroń jedzenie przed zamarzaniem:
Nikt nie lubi chrupać twardych jak skała batonów energetycznych. Być może będziesz musiał poeksperymentować, aby dowiedzieć się, które twoje ulubione produkty, będzie łatwo zjeść w chłodne dni. Cokolwiek zabierzesz trzymanie jedzenia blisko ciała pomoże je rozmrozić.
Ność ciepły napój:
Dobrym rozwiązanie jest noszenie ciepłych płynów w termosie lub specjalnej butelce. Nie dość iż będziesz miał gorący napój to dodatko w razie wychłodzenia jego ciepło pomoże w rozgrzaniu. Nic tak dobrze nie smakuje jak ciepła herbata w zimne dni.
Bukłaki z wodą są niezwykle popularne w okresie letnim. W zimie ze wzgledu na niską temperature moga być zwyczajnie mniej praktyczne. Również picie zimnego napoju nie pomoże nam w ogrzaniu organizmu. Ale o ile weźmiesz ze soba bukłak lub butelke z wodą to nie pozwól, aby ona zamarzła.
Jeśli używasz bukłaków na wodę typu Camelback:
musisz zapobiegać zamarzaniu rurki do picia, w przeciwnym razie nie będziesz mieć dostępu do wody. Aby rozwiązać ten problem, wielu producentów produkuje specjalne elementy do izolacji rurki. Część osób robi własny system izolacji z niedrogiej pianki ze sklepu z narzędziami. Często pij, aby woda nie zamarzła na stałe a po wypiciu, przedmuchaj z powrotem do zbiornika, aby rurka była pusta.
Gdy używasz butelki z wodą:
W bardzo niskich temperaturach ryzyko zamarznięcia rurki z napojem jest zbyt wysokie, może być konieczne zrezygnowanie z Camelback i użycie butelek z wodą. Niestety butelki też mogą zamarznąć i zwykle dzieje się to od góry do dołu, co sprawia, iż nakrętki butelek mają skłonność do blokowania się.
Odwrócenie butelek do góry nogami rozwiąże ten problem (upewnij się tylko, iż butelki nie przeciekają i iż zakrętki są dobrze zakręcone). Umieszczenie butelek w plecaku, zamiast w zewnętrznych kieszeniach pomoże izolować je od zimna. Inną opcją jest zakup izolowanych pokrowców na butelki z wodą.
Urazy i choroby związane z wyziębieniem
Odmrożenia i hipotermia to dolegliwości związane z wyziębieniem podczas wędrówek w zimne dni.
Odmrożenie
Odmrożenie najczęściej występuje w palcach rąk, nóg i uszach. Istnieją trzy poziomy odmrożeń: odmrożenie, odmrożenie powierzchniowe i odmrożenie głębokie. Wszystkie trzy mogą wyglądać tak samo, więc trudno jest stwierdzić, jak duże jest odmrożenie, dopóki skóra się nie rozmrozi.
Oznaki odmrożeń:
- Skóra jest zimna, woskowa i blada.
- Możesz odczuwać mrowienie, drętwienie lub ból w dotkniętym miejscu.
- Twoja skóra może być miękka po częściowym zamrożeniu, lub twarda po zamrożeniu.
- Po rozmrożeniu często tworzą się pęcherze.
Leczenie odmrożeń:
Najłagodniejszą formę odmrożenia, można leczyć, zakrywając odsłoniętą skórę i poświęcając czas na ogrzanie dotkniętego miejsca. Umieszczenie zimnych palców pod pachami może w tym wypadku wystarczyć. Nie pocieraj zimnej skóry ani nie umieszczaj jej pod gorącą bieżącą wodą, ponieważ tkanka jest wtedy bardzo podatna na uszkodzenia.
Jeśli leczenie odmrożeń powoduje powstawanie pęcherzy, prawdopodobnie masz powierzchowne lub głębokie odmrożenia. W takim przypadku najlepiej jak najszybciej udać się do lekarza. Podobnie jak w przypadku lekkiego odmrożenia, unikaj gorącej wody i nie pocieraj uszkodzonego miejsca, ponieważ może to uszkodzić tkankę. Po rozmrożeniu należy bardzo uważać, aby miejsce nie zamarzł ponownie.
Hipotermia
Hipotermia jest wynikiem spadku temperatury ciała poniżej normy. Niektórzy zakładają, iż hipotermia występuje tylko zimą, ale zimny deszcz lub zimna woda w rwącym potoku mogą wystarczyć, aby ją wywołać. Hipotermia może zagrażać życiu i należy ją traktować poważnie.
Oznaki łagodnej hipotermii (35-32°C):
- dreszcze,
- lekka niezdarność (np. kłopoty z obsługą zamków),
- powolne myślenie, zmiana nastroju.
Oznaki umiarkowanej hipotermii (32-28°C):
- mocne dreszcze,
- widoczna zmiana koordynacji (np. potykanie się, upadek),
- zauważalna zmiana stanu psychicznego (np. drażliwość, zapominanie).
Oznaki ciężkiej hipotermii (poniżej 28°C):
- zanik drżenia z zimna,
- dalsze pogorszenie stanu psychicznego (np. dezorientacja, irracjonalne zachowanie),
- puls może być niewykrywalny.
Leczenie hipotermii:
Pierwszym krokiem w leczeniu hipotermii jest zmiana otoczenia. Oznacza to, iż jeżeli możesz wprowadzić taką osobę do pomieszczenia (schroniska) to zrób to natychmiast. jeżeli jesteś na zewnątrz i daleko od schronienia, zrób wszystko, co w Twojej mocy, aby znaleźć schronienie, które powinno osłonić od wszystkiego, co powoduje stres związany z zimnem.
Jeśli osoba z objawami hipotermii ma na sobie mokre ubranie, o ile tylko masz taka możiwość, zamień je na suche. Podaj ciepły napój, pomoże również owinięcie folią NRC.
Przy odpowiednim leczeniu osoba z łagodną hipotermią mogą odzyskać siły i kontynuować wędrówkę. Osoba z umiarkowaną i ciężką hipotermią powinna być leczona i ewakuowana najszybciej jak to możliwe.
Zapobieganie odmrożeniom i hipotermii
Aby zapobiec odmrożeniom i hipotermii, musisz na bieżąco dbać o siebie i partnerów wycieczki. Wiele z wymienionych powyżej wskazówek dotyczących odzieży, sprzętu, jedzenia i nawodnienia może zapobiec wymienionym objawom.
Poniżej kilka, kilka dodatkowych wskazówek:
- Utrzymuj ciepło: o wiele łatwiej jest się wyziębić niż się rozgrzać. Ubierając się odpowiednio, możesz utrzymać komfortową temperaturę. Jest to znacznie prostsze niż w razie wyziębienia próba rozgrzania się.
- Nie próbuj się hartować: jeżeli czujesz, iż palce u rąk lub nóg robią się zimne, zatrzymaj się i poświęć trochę czasu, aby je i rozgrzać. Skuteczne jest stosowanie pakietów ogrzewających.
- Miej oko na towarzyszy wędrówki: Regularnie pytaj towarzyszy, jak sobie radzą i jeżeli widzisz blade plamy na twarzy kolegi lub oznaki hipotermii wyżej wymienione, zatrzymaj i zakryj odsłoniętą skórę lub załóż ciepłą warstwę izolacyjną.
