Jak gwałtownie przeminęło życie… I jak niezauważalnie staliśmy się niepotrzebni własnym dzieciom.
Zofia Kowalska zawsze była kobietą silną, opanowaną, o łagodnym głosie i dobrych oczach. Urodziła troje dzieci, wychowała, wyprowadziła na ludzi, wydała za mąż. Teraz siedziała przy oknie wiejskiego domu, patrząc w jesienne niebo, i przeglądała stare listy, pocztówki, pożółkłe fotografie. Na kolanach trzymała kartonowe pudełko, w którym przechowywała najcenniejsze skarby: zdjęcia dzieci, laurki od wnuków, wycinki z gazet, gdzie choćby wzmiankowano o rodzinie.
Najstarszy syn mieszka za granicą, wyjechał młody, zaraz po wojsku. Minęło wiele lat. Nigdy nie przyjechał. Tylko zdjęcia w internecie, rzadkie listy, czasem suche wiadomości z życzeniami. Zofia nie miała mu tego za złe. Rozumiała: praca, rodzina, obowiązki. Ale serce bolało. Bardzo bolało.
Średnia córka, Kinga, wyszła za mąż za wojskowego. Ciągłe przeprowadzki, krótkie telefony, nerwowy pośpiech. Czasem przyjeżdżali, ale rzadko i na krótko. Mąż Zofii, Janusz, zawsze szanował zięcia, dumny był, iż córka ułożyła sobie życie. Gdzieś w głębi oczu Kingi migotało szczęście. I to chyba najważniejsze.
Najbardziej jednak martwiła się o najmłodszą – Jagodę. Po rozwodzie dziewczyna wyjechała do miasta, zostawiając synka pod opieką babci. Wtedy Zofia sama powiedziała: „Jesteś jeszcze młoda, ładna, ułóż sobie życie. Wnuczka przygarnę.” Jagoda wyjechała, skończyła studia, znalazła pracę. A po dwóch latach zabrała chłopca do siebie.
Gdy przyjechała po niego, chłopiec kurczowo trzymał się spódnicy babci. Płakał cicho, bez słów – tylko mokre policzki. Wtedy Zofia zacięła zęby i milczała. Nie śmiała protestować.
Minęły trzy lata. Serce coraz mocniej ciągnęło do córki i wnuka. Pewnego dnia nie wytrzymała:
— Janusz, pojadę do Jagody. Choć na kilka dni. Coś mi tu nieswojo…
Mąż tylko skinął głową. Też się niepokoił, ale sam źle się czuł, jesień dała mu w kość. Wczesnym rankiem odprowadził ją na stację, wręczył węzełek z pierogami i pocałował w czoło.
— Uważaj na siebie, Zosia. Zadzwoń, jak dojedziesz.
Dotarła. Z trudem, ale dotarła. Na ramionach dwie torby z upominkami, w ręku siatka z przetworami, wełnianymi skarpetami. Zadzwoniła do córki godzinę przed przyjazdem. Jagoda odpowiedziała krótko:
— Mamo, czemu nie uprzedziłaś wcześniej? Muszę do pracy, odebrać syna ze szkoły, do sklepu… Wszystko w biegu! To nie wieś, tu inaczej się żyje!
— Wybacz, córeczko — szepnęła Zofia. — Chciałam zrobić niespodziankę…
Przywitał ją wnuk. Już nastolatek. Wysoki, barczysty. Podobny do dziadka. Tylko oczy obce. Ostrożne, wycofane.
— Cześć, babciu — powiedział grzecznie, ale bez ciepła. Przytulił się niechętnie.
W mieszkaniu było czysto, nowocześnie, ale chłodno. Jagoda ugotowała zupę, postawiła na stole pięć malutkich kotlecików. Zofia zjadła jeden. Sięgnęła po drugi – i zawahała się. Zrobiło jej się wstyd. Przypomniała sobie, jak gotowała całymi garami, by dzieci najadły się do syta. Tu wszystko było odmierzone.
Wieczorem oglądali z wnukiem stare nagrania, zdjęcia z przedstawień. Był uprzejmy, ale obcy. A Jagoda coraz częściej znikała – to do pracy, to „na kawę z koleżanką”, to „awaria w projekcie”.
Minęły trzy dni. Zofia czuła się jak gość. Niepotrzebny. Zawadzający. Pewnego dnia usłyszała, jak wnuk pyta córkę:
— Mamo, kiedy przyjdzie wujek Marek? Obiecał mnie zabrać na mecz.
— Niedługo — odparła. — Jak babcia wyjedzie, to wpadnie.
I Zofia zrozumiała. Do końca. Do bólu w piersi.
Cicho spakowała rzeczy. Ubrała się. Stanęła w drzwiach. Jagoda wyjrzała z kuchni:
— Mamo, dokąd? Masz pociąg jutro!
— Wrócę wcześniej. Nie martw się. Powiedz synowi, iż dziadek pozdrawia. Dotarłam sama – i wrócę sama. Dziękuję za gościnę.
Milczała całą drogę na dworzec. W pociągu patrzyła w ciemność za oknem. Łzy spływały po policzkach.
Jak gwałtownie przeminęło życie… Jak wiele dała – i jak łatwo stała się nikomu niepotrzebna. Oni dorośli. Mają swoje sprawy. A my, rodzice… zostaliśmy gdzieś na poboczu.
Na peronie czekał Janusz. Przytulił ją mocno, przygarnął.
— Zosia, gdzieś ty się podziewała! Już myślałem, iż się rozwieszę z niepokoju. Schudłem nawet.
Uśmiechnęła się. Oczy znów zachodziły łzami – ale teraz ze szczęścia.
— Jedźmy do domu, Januszu. Do domu… Tam jeszcze ktoś na nas czeka.
