Härkeberga kaplansgård

Härkeberga kaplansgård – historia ukryta wśród czerwonych chat Upplandu Härkeberga kaplansgård znajduje się we wsi Härkeberga niedaleko Enköping. Teren ten był zamieszkiwany już w epoce żelaza, a co więcej – należał do królestwa ze stolicą w Starej Uppsali. W XI – XII wieku rozpoczęła się tu chrystianizacja, dlatego niedługo powstała tu parafia wraz z kościołem. Jak funkcjonowała Härkeberga kaplansgård? Rola kapelanów i proboszczów Od XVII wieku Härkeberga była połączona z pobliską wsią Långtora w jedno probostwo. W Långtora mieszkał proboszcz, natomiast w Härkeberga – kapelan. Kapelani mieli mniejsze domy i, co istotne sami, odpowiadali za ich utrzymanie i również budowę. Zwykle żyli więc w trudniejszych warunkach. Ostatni kapelan wyprowadził się stąd w 1910 roku. W rezultacie gospodarstwo zaczęło popadać w zapomnienie. „Największy żebrak Szwecji” W 1925 roku antykwariusz Albin Rylander postanowił uratować opuszczoną farmę, zakładając lokalne towarzystwo opiekujące się tym miejscem. Rylander z determinacją zbierał fundusze na renowację, w związku z czym zyskał przydomek „Największego żebraka w Szwecji”. Dzięki jego wysiłkom na teren gospodarstwa przeniesiono dwa dodatkowe historyczne budynki. Tym samym Härkeberga kaplansgård zaczęła stopniowo odzyskiwać dawny charakter. Zabudowania Härkeberga kaplansgård – układ i znaczenie gospodarstwa Härkeberga kaplansgård to XVIII-wieczny zespół 17 drewnianych, czerwonych budynków, z których najstarsze pochodzą z XVII wieku. Znajdują się tu m.in. dwór, stodoła, szopy, tuczarnia stajnia oraz tradycyjny wychodek. Całość tworzy wyjątkowo spójny i malowniczy obraz typowego upplandzkiego gospodarstwa. Dwór kapelana – architektura, wnętrza i ciekawostki Dwór zamieszkiwany był przez wiejskiego księdza odprawiającego nabożeństwa w pobliskim kościele tutaj można przeczytać o kościele w Härkeberga. To dom z połowy XVIII wieku. Tuż obok znajduje się nietypowy jak na Uppland budynek przeniesiony do Härkeberga kaplansgård w 1936 roku. Budynek ten zachował się tylko dlatego, iż wyróżniał się wyjątkową konstrukcją. Wcześniej w tym miejscu znajdowała się piwnica, którą rozebrano, aby zrobić miejsce dla nowego obiektu. Dwór księdza ma typowy dla mniejszych dworów plan sześciodzielny z dużą salą pośrodku. Pod koniec XIX wieku do zachodniego szczytu dobudowano nową kuchnię i dodatkową izbę. Dzięki temu dom stał się bardziej funkcjonalny. Wewnątrz można zobaczyć m.in. sypialnię domowników, pokój dzienny oraz kancelarię, w której ksiądz przyjmował parafian. Wyposażenie dworu reprezentuje styl lat 40 tych XIX wieku. Nie jest jednak oryginalne – jeden z księży otrzymawszy propozycję objęcia lepszej parafii, zabrał całe domowe wyposażenie. W związku z tym obecny wystrój jest zbiorem mebli pochodzących z innych domów. Podobno nocnik, stojący pod łóżkiem w sypialni, był używany przez… Królową Krystynę! Drzewo szczęścia i zabudowania wokół Pośrodku placu przed dworem rośnie potężny klon, – zgodnie z tradycją – miał chronić dwór przed nieszczęściami. W szwedzkiej tradycji popularne było sadzenie przy domu drzewa, najczęściej lipę, dąb lub jesion. Wierzono, iż przyniesie ono domownikom szczęście i bezpieczeństwo. Takie drzewo często stawało się tłem rodzinnych zdjęć, lub cieniem dla stołu rozstawianego podczas letnich przyjęć. W Härkeberga kaplansgård wokół rozłożystego klonu stoi kilka budynków. Tuczarnia znajdująca się naprzeciwko domu mieszkalnego, została przeniesiona do Härkeberga kaplansgård w 1928 roku. W XIX wieku stała w tym miejscu drewutnia wraz z budynkiem gospodarczym, natomiast dalej znajdował się już tylko płot. Obok tuczarni stoi szopa na narzędzia, która latem służyła jako mieszkanie dla parobków. Zimą przenosili się oni do głównego domu. Tuż za szopą znajduje się oryginalny wychodek z końca XIX wieku – niewielki, ale świetnie zachowany. Współczesna życie Härkeberga kaplansgård – opieka muzeum i wydarzenia Od 1929 roku gospodarstwo znajduje się pod pieczą Muzeum Nordyckiego w Sztokholmie. Dzięki temu miejsce jest nie tylko zachowane, ale również aktywnie wykorzystywane. w tej chwili w Härkeberga kaplansgård realizowane są różne wydarzenia takie jak jarmark świąteczny czy tradycyjne obchody Midsommar. Co więcej, gospodarstwo można zwiedzać w letnie weekendy, ale możliwa jest również wizyta w innym terminie po wcześniejszym uzgodnieniu. Źródła: https://www.hembygd.se/harkeberga https://www.upplandsmuseet.se/besok-oss/utstallningar/upplev/harkeberga/ https://www.nordiskamuseet.se/besok-oss/besoksmal/harkeberga/ https://www.eposten.se/nyheter/harkeberga/artikel/sveriges-varsta-tiggare-bevarade-harkebergas-kaplansgard/r9w48wmj