Grudziądz- lista najciekawszych atrakcji i zabytków

grafywpodrozy.pl 1 tydzień temu

Zdjęcie: Grudziądz lista atrakcji i zabytków

To czwarte pod względem wielkości miasto w województwie kujawsko-pomorskim. Jednak pod względem liczby turystów zdecydowanie przegrywa z Toruniem i Bydgoszczą. Sprawdzamy, czy warto poświęcić jeden dzień na zwiedzanie Grudziądza. Ostrzegamy! To wycieczka nie dla wszystkich, ale fani zabytków i odkrywania klimatycznych miejsc będą zadowoleni. Miasto pod tym względem ma dużo do zaoferowania. Warto wspomnieć, iż leży na Europejskim Szlaku Gotyku Ceglanego. Grudziądz liczy około 95 tys. mieszkańców. Pierwsza wzmianka o grodzie pochodzi z 1064 roku. Prawa miejskie uzyskało w roku 1292 roku. W dawnych tekstach występuje pod różnymi określeniami: Grudenc, Grudencz, Grawdencz, Graudentum, Grudentz, Grudenz, Graudenz. realizowane są dość poważne spory, skąd wywodzi się nazwa miasta, ale zostawmy je specjalistom i ruszajmy w miasto.

Spis treści

Krótka Historia Grudziądza – od grodu nad Wisłą do miasta o bogatym dziedzictwie
Spichlerze Grudziądzkie – świadectwo potęgi handlu nadwiślańskiego
Mury miejskie i Brama Wodna – obronny krąg dawnego Grudziądza
Ulica Spichrzowa – magazyny od strony miasta
Brzydsza twarz miasta
Zamek krzyżacki w Grudziądzu
Cytadela w Grudziądzu – Twierdza Grudziądz
Wisła – i most Bronisława Malinowskiego
Rynek
Bazylika św. Mikołaja
Fontanna Chłopca Z Rybą
Grudziądz w nocy
Wycieczka retro
Internetowy przewodnik po Polsce

Krótka Historia Grudziądza – od grodu nad Wisłą do miasta o bogatym dziedzictwie

Grudziądz, położony nad Wisłą w północnej Polsce, jest miastem o niezwykle bogatej i wielowarstwowej historii. Jego dzieje, sięgają wczesnego średniowiecza i ukazują złożone losy regionu pogranicza – miejsca, gdzie przez stulecia ścierały się wpływy polskie, pruskie i niemieckie, a jednocześnie rozwijała się unikalna kultura nadwiślańska. Historia Grudziądza to opowieść o obronności, handlu i niezłomności mieszkańców, którzy w obliczu zmieniających się granic potrafili zachować tożsamość i ducha miasta.

Najstarsze ślady osadnictwa na terenie dzisiejszego Grudziądza pochodzą z czasów plemienia Pomorzan, które wykorzystywało naturalne ukształtowanie terenu: strome wzgórza i dostęp do Wisły – do budowy grodu obronnego. W XI–XII wieku istniał tu istotny gród kasztelański, strzegący przeprawy przez rzekę oraz szlaku handlowego łączącego Pomorze z Kujawami i Mazowszem. Już w tym okresie Grudziądz pełnił funkcję ośrodka administracyjnego i militarnego o regionalnym znaczeniu.

W 1231 roku ziemia chełmińska, na której leży Grudziądz, została zajęta przez Zakon Krzyżacki. To właśnie Krzyżacy nadali osadzie nowy impuls do rozwoju. W 1291 roku komtur krzyżacki nadał miastu prawa chełmińskie, co zapoczątkowało jego szybki rozwój gospodarczy i urbanistyczny. W tym czasie powstały główne zabytki średniowiecznej architektury Grudziądza – zamek krzyżacki oraz potężne spichlerze nad Wisłą, które do dziś stanowią jeden z najbardziej charakterystycznych elementów panoramy miasta. Położenie nad rzeką umożliwiało handel z Gdańskiem i Toruniem, a miasto stało się ważnym punktem na szlaku handlu zbożem i drewnem. W XIV i XV wieku Grudziądz był dobrze ufortyfikowany i posiadał rozwiniętą sieć cechów rzemieślniczych.

Po zwycięstwie Polski w wojnie trzynastoletniej (1454–1466) Grudziądz znalazł się w granicach Królestwa Polskiego jako część Prus Królewskich. Okres ten przyniósł względny spokój i dalszy rozwój gospodarczy. Miasto zachowało jednak swoje strategiczne znaczenie – było siedzibą starostwa oraz jednym z głównych ośrodków administracji królewskiej w regionie. Po I rozbiorze Polski w 1772 roku Grudziądz został włączony do Królestwa Prus. Wówczas miasto zyskało nowe znaczenie jako twierdza graniczna. W XIX wieku rozpoczęto budowę rozległego systemu fortyfikacji, który uczynił z Grudziądza jeden z najważniejszych punktów obronnych na północnym Mazowszu i Pomorzu.
Jednocześnie, mimo germanizacji, mieszkańcy miasta – w szczególności polska inteligencja i duchowieństwo – pielęgnowali tradycję narodową. Działały tu polskie organizacje społeczne, a w okresie zaborów Grudziądz był ośrodkiem oporu kulturalnego i narodowego.

W 1920 roku, po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, Grudziądz powrócił w granice kraju. Stał się siedzibą Szkoły Podchorążych Kawalerii, co wzmocniło jego militarne tradycje. Okres międzywojenny był czasem modernizacji miasta – rozwijała się infrastruktura, szkolnictwo i życie kulturalne, a Grudziądz zyskał opinię jednego z najlepiej zorganizowanych miast Pomorza. W czasie II wojny światowej Grudziądz został zajęty przez Niemców i włączony do III Rzeszy. W 1945 roku był miejscem ciężkich walk między wojskami niemieckimi a Armią Czerwoną, które doprowadziły do znacznych zniszczeń miasta. Po wojnie Grudziądz znalazł się ponownie w granicach Polski i rozpoczął się długi proces odbudowy.

Spichlerze w Grudziądzu – świadectwo potęgi handlu nadwiślańskiego

W panoramie Grudziądza nie sposób nie dostrzec monumentalnego zespołu spichlerzy, które niczym kamienny mur wznoszą się nad doliną Wisły. Ten unikatowy kompleks budowli, rozciągający się wzdłuż wschodniego brzegu rzeki, stanowi nie tylko symbol miasta, ale także jedno z najcenniejszych świadectw gospodarczej i architektonicznej historii Pomorza. Spichlerze grudziądzkie są materialnym dowodem wielowiekowej roli miasta jako ośrodka handlu zbożem i towarami rzecznymi, a zarazem przykładem doskonałego przystosowania architektury do warunków naturalnych i ekonomicznych.

Pierwsze spichlerze w Grudziądzu zaczęły powstawać w XIV wieku, w okresie panowania zakonu krzyżackiego. Położenie miasta na wysokiej krawędzi doliny Wisły sprzyjało budowie magazynów zbożowych, które służyły zarówno lokalnym kupcom, jak i pośrednikom w handlu między Prusami a Gdańskiem. Zboże i inne towary spławiano Wisłą do portów morskich, skąd trafiały na rynki Europy Zachodniej. Spichlerze pełniły zatem podwójną funkcję: z jednej strony stanowiły magazyny towarowe, z drugiej – element obronny systemu miejskiego. Ich masywne mury tworzyły naturalną barierę od strony rzeki, chroniąc miasto przed atakami i powodziami.

Zespół grudziądzkich spichlerzy jest unikatowy w skali Europy. Wzdłuż nadwiślańskiego wzgórza zachowało się ponad 20 obiektów, które pierwotnie tworzyły jeszcze większy, zwarty ciąg. Budynki wznoszono głównie z cegły gotyckiej, w stylu charakterystycznym dla regionu nadbałtyckiego. Od strony Wisły spichlerze mają po kilka kondygnacji – często choćby siedem lub osiem – podczas gdy od strony miasta są znacznie niższe, co wynika z różnicy poziomów terenu. Takie rozwiązanie pozwalało na sprawne przemieszczanie towarów: zboże zwożono od strony miasta i zsypywano do wnętrza magazynów, skąd następnie spławiano je bezpośrednio do statków zacumowanych przy nabrzeżu. Każdy ze spichlerzy miał odrębnego właściciela, a ich elewacje różniły się nieco układem okien, portalami i detalami architektonicznymi, tworząc malowniczą, a zarazem funkcjonalną całość.

Największy rozwój kompleksu spichlerzy przypada na XVI–XVIII wiek, kiedy handel zbożem na Wiśle osiągnął apogeum. Grudziądz stał się wówczas jednym z głównych punktów przeładunkowych między Kujawami, Mazowszem a portem gdańskim. W tym czasie zmodernizowano istniejące spichlerze i wzniesiono nowe, wyposażone w dźwigi i systemy zsypowe. Wraz z rozwojem kolei i zmianami w handlu rzecznym w XIX wieku znaczenie Wisły jako głównej arterii transportowej stopniowo malało. Spichlerze, które przez stulecia pełniły kluczową rolę w gospodarce miasta, zaczęły tracić swoje pierwotne funkcje. Część z nich adaptowano na magazyny przemysłowe lub budynki mieszkalne, inne popadły w ruinę.

Podczas II wojny światowej kompleks spichlerzy uległ częściowemu zniszczeniu, jednak wiele budowli przetrwało. Po 1945 roku podjęto pierwsze prace konserwatorskie, które nasiliły się w drugiej połowie XX wieku. Dzięki nim zachowany został unikatowy charakter tego zespołu, a jego architektura stała się jednym z najbardziej rozpoznawalnych elementów tożsamości miasta. Dziś spichlerze grudziądzkie stanowią zabytek o randze krajowej, wpisany do rejestru zabytków i objęty ochroną konserwatorską.

Część budynków została zaadaptowana do nowych funkcji – mieszczą się w nich m.in. Muzeum im. ks. dr. Władysława Łęgi, galerie, instytucje kultury oraz przestrzenie wystawiennicze. Spacer aleją nad Wisłą zapewnia niezapomniane wrażenia. Z lewej strony mamy bardzo szeroką Wisłę, z prawej wznoszą się wysokie spichlerze. Z bliska doskonale widać, iż są w fatalnym stanie, ale mimo to widok wspaniały. Tereny nad rzeką doskonale nadają się na spacer. Szeroka aleja, ławki i dużo zieleni.

Mury miejskie i Brama Wodna – obronny krąg dawnego Grudziądza

System murów miejskich Grudziądza należy do najcenniejszych przykładów średniowiecznej architektury obronnej w północnej Polsce. Wzniesione z cegły w stylu gotyckim, otaczały niegdyś całe miasto, chroniąc je przed najazdami i nadając mu charakter typowy dla miast krzyżackich i hanzeatyckich. Centralnym punktem tego systemu była Brama Wodna, jedyna zachowana do dziś spośród kilku bram miejskich, która stanowiła główne połączenie Grudziądza z portem wiślanym i światem handlu.

Budowę murów miejskich w Grudziądzu rozpoczęto prawdopodobnie w drugiej połowie XIII wieku, niedługo po nadaniu miastu praw chełmińskich przez Zakon Krzyżacki. W kolejnych stuleciach system fortyfikacji był rozbudowywany i modernizowany, aż w XV wieku osiągnął ostateczny kształt. Mury miały długość około 2200 metrów i obejmowały całe średniowieczne miasto położone na wyniesionym tarasie nad doliną Wisły. W ich obrębie znajdowały się liczne baszty, furty i bramy, które umożliwiały kontrolowany ruch ludzi i towarów.

Grubość murów sięgała miejscami 2 metrów, a wysokość dochodziła do 6–7 metrów. Całość konstrukcji wykonano z cegły na kamiennym fundamencie, co zapewniało trwałość i odporność na erozję terenu. Od strony Wisły mury wzmocniono spichlerzami, które pełniły funkcję zarówno gospodarczą, jak i obronną – stanowiąc integralną część miejskiego systemu fortyfikacji.

Najbardziej znanym i charakterystycznym elementem dawnych umocnień jest Brama Wodna (niem. Wassertor), wzniesiona w XIV wieku w dolnej części miasta. Była to jedna z kilku bram w murach, ale jako jedyna przetrwała do naszych czasów. Jej lokalizacja miała najważniejsze znaczenie strategiczne – prowadziła z miasta bezpośrednio na nabrzeże Wisły, gdzie znajdowały się przystanie i magazyny zbożowe.

Brama Wodna pełniła funkcję kontrolno-obronną: strzegła dostępu do miasta od strony rzeki, a jednocześnie stanowiła punkt celny, przez który odbywał się transport towarów. Architektonicznie jest to budowla gotycka, wzniesiona z cegły na planie prostokąta, zwieńczona wysokim szczytem i ostrołukowym przejazdem. W górnych kondygnacjach znajdowały się pomieszczenia straży miejskiej i magazyny, a także otwory strzelnicze, z których w razie potrzeby prowadzono obronę.

Wraz z rozwojem broni palnej i zmianami w sztuce wojennej od XVI wieku znaczenie murów miejskich stopniowo malało. Część z nich została rozebrana w XIX wieku podczas rozbudowy miasta i tworzenia nowoczesnych dróg. Mimo to znaczne fragmenty średniowiecznych murów zachowały się do dziś, szczególnie wzdłuż ul. Spichrzowej i w rejonie Bramy Wodnej.

Brama Wodna przetrwała jako jedyny w pełni zachowany element dawnych bram miejskich i do dziś stanowi architektoniczną wizytówkę Grudziądza. W jej wnętrzu mieści się w tej chwili część ekspozycji Muzeum im. ks. dr. Władysława Łęgi, prezentująca historię miasta i jego fortyfikacji. Odbudowane i odrestaurowane fragmenty murów są również ważnym elementem spacerowego szlaku turystycznego, prowadzącego wzdłuż Wisły.

Przed bramą stoi fontanna pomnik Flisaka. Tuż obok intrygujące instalacja złożona z tablic z nazwami ulic. Miasto w przeszłości było w różnych rękach. Należało do Polski, Krzyżaków, Rosjan, Szwedów, Niemców.

Ulica Spichrzowa – magazyny od strony miasta

Przechodząc przez Bramę Wodną, wchodzimy do tej części miasta, która zachowała średniowieczny układ przestrzenny. Idziemy pod górę ulicą Spichrzową i możemy obejrzeć, jak magazyny wyglądają z tej strony. To zupełnie budynki. W większości to zwykłe parterowe lub piętrowe kamienice. W niektórych ciągle ktoś mieszka, choć prawie wszystkie to kompletna ruina. Teraz czujemy się, jakbyśmy znaleźli się w slumsach. Turystów mijamy niewielu, za to z bram wyglądają znudzone twarze mieszkańców.

Wiele osób w tym miejscu poczuje się mało komfortowo. Niestety zaczynamy zauważać minusy Grudziądza. Trochę ładniej robi się na małym skwerku przed dawnym kolegium jezuickim. Tutaj znajdziemy też pomnik ułana z dziewczyną. To nie przypadek, przed wojną w mieście działało Centrum Wyszkolenia Kawalerii. Za pomnikiem są schody prowadzące na błonia nadwiślańskie i mały punkt widokowy.

Brzydsza twarz miasta

W Grudziądzu zaniedbanych kamienic znajdziecie mnóstwo. Bardzo często od miejsc odwiedzanych przez turystów dzieli tylko kilkanaście metrów. To strasznie źle wpływa na ocenę wystawianą przez turystów, ale ma to również drugą stronę. Fani takiej fotografii będą zachwyceni.

Zamek krzyżacki w Grudziądzu

Ruiny zamku krzyżackiego w Grudziądzu, górujące nad doliną Wisły, stanowią dziś jedno z najbardziej rozpoznawalnych miejsc miasta. Choć do naszych czasów zachowały się jedynie fragmenty tej imponującej niegdyś budowli, to w jej murach zapisana jest historia władzy, obrony i symboliki, która przez wieki kształtowała tożsamość regionu. Zamek grudziądzki był nie tylko siedzibą komtura Zakonu Krzyżackiego, ale także ważnym ogniwem systemu obronnego państwa zakonnego, a jego dzieje odzwierciedlają burzliwe losy ziemi chełmińskiej.

Budowę zamku w Grudziądzu rozpoczęto w drugiej połowie XIII wieku, niedługo po zajęciu tych terenów przez Zakon Krzyżacki. Wybór miejsca nie był przypadkowy: wysokie wzgórze nad Wisłą zapewniało doskonałe walory strategiczne i widoczność w głąb doliny. Zamek wchodził w skład łańcucha warowni krzyżackich wzdłuż Wisły – obok zamków w Toruniu, Radzyniu Chełmińskim czy Brodnicy – tworzących system kontroli szlaku rzecznego i granic państwa.

Pierwsze zabudowania miały charakter drewniano-ziemny, ale już na początku XIV wieku wzniesiono tu murowany, gotycki zamek komturski. Pełnił on funkcję administracyjną, wojskową i sądowniczą. Był siedzibą komtura, który zarządzał okolicznymi dobrami i dowodził załogą rycerzy zakonnych. Obok zamku znajdowało się także podzamcze, gdzie mieściły się warsztaty, stajnie i magazyny. Zamek w Grudziądzu należał do typowych czteroskrzydłowych zamków konwentualnych Zakonu Krzyżackiego. Wzniesiony został z cegły w stylu gotyku nadwiślańskiego, na planie prostokąta o wymiarach około 48 × 52 metry. W centralnej części znajdowało się wewnętrzne wirydarzowe (czyli otwarte) podwórze, otoczone krużgankami.

W północnym skrzydle mieścił się refektarz (jadalnia konwentu) i kuchnia, we wschodnim – kaplica zamkowa, w południowym – komnaty komtura i dormitoria (sypialnie zakonników). Od strony zachodniej wznosiła się potężna wieża obronna, zwana Wieżą Klimek, która pełniła funkcję strażnicy i punktu obserwacyjnego. Z jej szczytu rozciągał się szeroki widok na dolinę Wisły, dzięki czemu można było kontrolować ruch statków i wczesne oznaki zagrożenia. Zamek był otoczony murem obronnym z basztami i fosą, połączony z miejskimi

Po wojnie trzynastoletniej (1454–1466) i włączeniu Prus Królewskich do Królestwa Polskiego, zamek grudziądzki przeszedł pod zarząd starostów królewskich. Utracił wówczas funkcję klasztorno-obronną i stopniowo przekształcał się w rezydencję administracyjną. W XVI i XVII wieku prowadzono w nim przebudowy dostosowujące wnętrza do potrzeb cywilnych. Zamek przetrwał do XVIII wieku, kiedy to podczas wojen ze Szwecją i późniejszej okupacji pruskiej uległ znacznym zniszczeniom. W 1789 roku władze pruskie podjęły decyzję o rozbiórce ruin, a cegły z zamku wykorzystano do budowy nowych umocnień i magazynów wojskowych. W wyniku tego z pierwotnej budowli pozostały jedynie fragmenty piwnic, fundamentów i wspomniana Wieża Klimek. Jej nazwa prawdopodobnie pochodzi od imienia jednego z dawnych strażników lub potocznego określenia punktu obserwacyjnego.

Wieża została częściowo zniszczona podczas II wojny światowej, ale w 2014 roku została odbudowana i udostępniona dla zwiedzających jako punkt widokowy. Z jej tarasu roztacza się panorama miasta i doliny Wisły, co przywraca symbolicznie dawną funkcję strażniczą tego miejsca. W jej wnętrzu zorganizowano także ekspozycję poświęconą dziejom zamku i Zakonu Krzyżackiego.

Góra Zamkowa z ruinami zamku krzyżackiego oraz wieża Klimek otwarta jest codziennie w godzinach: od kwietnia do września od 9.00 do 20.00 godziny, w październiku i marcu od 9.00 do 18.00 godziny, od listopada do lutego od 9.00 do 16.00 godziny. UWAGA – wstęp jest bezpłatny, Obiekt znajduje się pod opieką Muzeum im. ks. dr. Władysława Łęgi w Grudziądzu.

Cytadela w Grudziądzu – Twierdza Grudziądz

Cytadela w Grudziądzu, znana również jako Twierdza Grudziądz, jest jednym z najważniejszych i najlepiej zachowanych przykładów nowożytnej architektury obronnej w północnej Polsce. Wzniesiona przez Prusaków w XVIII wieku, stanowiła najważniejszy element systemu fortyfikacji broniących wschodnich granic państwa. Jej monumentalna skala, kunszt inżynieryjny i doskonałe wykorzystanie ukształtowania terenu czynią z niej zabytek o wyjątkowej wartości historycznej, militarnej i architektonicznej. Cytadela, trwale wpisana w krajobraz Grudziądza, jest symbolem epoki, w której militarna potęga i techniczna precyzja stanowiły o znaczeniu państw i miast.

Po I rozbiorze Polski w 1772 roku, Grudziądz znalazł się w granicach Królestwa Prus, które uznało jego położenie za strategicznie kluczowe. Miasto, leżące na wysokim brzegu Wisły, kontrolowało przeprawę przez rzekę i ważne szlaki łączące Pomorze z Mazowszem. Władze pruskie zdecydowały o budowie nowoczesnej twierdzy, która miała zabezpieczać północne rubieże nowo zdobytych ziem. Budowę Cytadeli Grudziądzkiej rozpoczęto w 1776 roku według planów inżynierów pruskich pod kierunkiem generała Paula von Gontzenbacha i Franza Ignaza von Tresckowa. Prace trwały kilkanaście lat i zakończyły się w pierwszej dekadzie XIX wieku. Twierdza została zaprojektowana jako forteca bastionowa typu nowożytnego, wzorowana na systemach obronnych tworzonych przez słynnego francuskiego inżyniera Sébastiena Vaubana.

Cytadela w Grudziądzu została wzniesiona na planie sześcioboku (heksagonu) z bastionami na narożach. Jej całkowita powierzchnia wynosi około 60 hektarów, a obwód murów przekracza 3 kilometry. System obronny składa się z potężnych wałów ziemnych, fos, rawelinów, kurtyn, koszar i podziemnych korytarzy komunikacyjnych. Centralnym punktem twierdzy są koszary obronne z XVIII wieku, które mogły pomieścić kilka tysięcy żołnierzy. Wewnątrz znajdowały się także magazyny amunicji, prochownie, piekarnia, lazaret i warsztaty rzemieślnicze – całość tworzyła samowystarczalny organizm militarny zdolny do długotrwałej obrony. Wjazd do twierdzy prowadził przez Bramę Forteczną, wyposażoną w most zwodzony.

W okresie swojej świetności Cytadela uchodziła za jedną z najnowocześniejszych fortec w Prusach, a jej położenie na naturalnym wzgórzu zapewniało dominację nad doliną Wisły i miastem. Zgodnie z zasadami sztuki fortyfikacyjnej, obiekt otoczono rozbudowanym systemem umocnień zewnętrznych – redut, szańców i baterii artyleryjskich. W XIX wieku twierdza wielokrotnie odgrywała istotną rolę w historii militarnej Prus. W czasie wojen napoleońskich (1806–1807) Cytadela była oblężona przez wojska francuskie, jednak mimo długotrwałego ostrzału nie została zdobyta. W późniejszym okresie służyła jako istotny garnizon wojskowy i więzienie wojskowe.

Po zjednoczeniu Niemiec w 1871 roku twierdza straciła częściowo swoje znaczenie strategiczne, jednak pozostawała aktywnym obiektem wojskowym. W czasie I wojny światowej nie brała bezpośredniego udziału w działaniach zbrojnych, ale była wykorzystywana jako skład i miejsce internowania jeńców. W okresie międzywojennym, gdy Grudziądz powrócił do Polski, Cytadela została przejęta przez Wojsko Polskie. Pełniła funkcje magazynowe i szkoleniowe, m.in. dla Szkoły Podchorążych Kawalerii, co wzmocniło jej znaczenie jako symbolu polskiego garnizonu.

Podczas II wojny światowej twierdza była wykorzystywana przez Niemców jako punkt obronny i więzienie. W 1945 roku była jednym z ostatnich bastionów niemieckich na Pomorzu – broniła się do 6 marca, co świadczy o jej przez cały czas imponującej odporności militarnej. Po zakończeniu wojny obiekt przejęło Wojsko Polskie. Przez kilka dziesięcioleci Cytadela była niedostępna dla cywilów, pełniąc funkcje wojskowe i magazynowe. Dopiero w latach 90. XX wieku rozpoczęto stopniowe udostępnianie części terenu turystom i pasjonatom historii.

Obecnie Cytadela jest wpisana do rejestru zabytków i pozostaje częściowo obiektem wojskowym, ale możliwe jest jej ograniczone zwiedzanie w towarzystwie przewodnika lub podczas specjalnych wydarzeń historycznych. W ostatnich latach prowadzone są prace konserwatorskie i porządkowe mające na celu zachowanie jej unikalnej struktury i udostępnienie kolejnych fragmentów dla ruchu turystycznego.

Twierdza Grudziądz to kilka militarnych obiektów, które dotrwały do naszych czasów. Cześć z nich udostępniona jest do zwiedzenia, ale niestety tylko w sezonie. Byliśmy w Grudziądzu w marcu i choć pogoda nam dopisała i było bardzo ciepło, to o zwiedzaniu fortów nie było mowy. To kolejny minus. Spacerując po skarpie nad Wisłą, natrafiliśmy na ślady fortyfikacji. Fosa, ceglany mur i kilka schronów, które na mieszkanie zaadaptowali bezdomni.

Wisła – i most Bronisława Malinowskiego

Rzeka towarzyszyła nam podczas zwiedzania Grudziądza prawie cały czas. Dlatego teraz kilka fotek Wisły z różnych miejsc. Do tego most, który robi niesamowite wrażenie. Ma długość 1098 metrów. W roku 1981 w wypadku samochodowym zginął tu znany sportowiec i olimpijczyk. Most nosi imię Bronisława Malinowskiego.

Rynek

Ma kształt prostokąta i dokładnie oddaje średniowieczny historyczny kształt. Jednak wszystkie budynki zostały zniszczone podczas II wojny. Rynek odbudowano, nadając kamienicą barokowy wygląd. Jest ładnie, można też posiedzieć na ławce wspólnie z Mikołajem Kopernikiem.

Bazylika św. Mikołaja

Bazylika kolegiacka św. Mikołaja w Grudziądzu to najstarszy i najcenniejszy zabytek sakralny miasta, a zarazem jego duchowe centrum. Powstała na przełomie XIII i XIV wieku i przez stulecia była świadkiem kluczowych wydarzeń w dziejach miasta – zarówno okresów rozkwitu, jak i zniszczeń. Budowę kościoła rozpoczęto około 1286 roku, niedługo po lokacji miasta na prawie chełmińskim. Pierwotnie była to świątynia parafialna, wzniesiona z cegły w stylu gotyku nadwiślańskiego, charakterystycznego dla miast państwa krzyżackiego.

Kościół od początku poświęcony był św. Mikołajowi, patronowi żeglarzy, kupców i podróżnych, co doskonale korespondowało z położeniem Grudziądza nad Wisłą i jego handlowym charakterem. W XIV wieku świątynia została rozbudowana: do korpusu nawowego dobudowano wieżę zachodnią i prezbiterium z obejściem. W kolejnych stuleciach kościół był kilkukrotnie przebudowywany i restaurowany, jednak zachował swoją gotycką strukturę. Po zniszczeniach wojennych (m.in. w 1659 roku, podczas potopu szwedzkiego), wnętrze odbudowano w duchu baroku.

Bazylika św. Mikołaja jest trójnawową bazyliką halową z wydłużonym prezbiterium, zamkniętym wielobocznie. Dominującym materiałem budowlanym jest cegła w układzie wendyjskim, typowym dla architektury północnoniemieckiej i pomorskiej. Na szczególną uwagę zasługuje masywna wieża zachodnia o wysokości ponad 50 metrów, widoczna z daleka jako charakterystyczny punkt panoramy miasta. Pełniła ona dawniej również funkcje obronne i obserwacyjne. Niezwykle ciekawym zabytkiem jest XIII-wieczna chrzcielnica typu gotlandzkiego zdobiona w smoki, z romańską czarą granitową przywiezioną przez Wikingów. w okresie turystycznym (od maja do września) w każdą sobotę otwarty jest punkt widokowy na wieży kościelnej.

Fontanna Chłopca Z Rybą

Zaglądamy na plac zwany Rybnym Rynkiem. Stoi tu kilka ciekawych kamienic i secesyjna fontanna. Oczywiście nie działała, ale smok, który powinien pluć wodą, bardzo nas zaciekawił. Rzeźba została wykonana w 1937 roku przez grudziądzkiego rzeźbiarza Wiktora Tuszyńskiego. Fontanna powstała w okresie międzywojennym, kiedy władze miejskie prowadziły prace modernizacyjne i estetyzujące przestrzeń publiczną. Początkowo stanowiła element ozdobny rynku, łączący funkcję użytkową z dekoracyjną. W czasie II wojny światowej fontanna uległa częściowemu zniszczeniu, a po 1945 roku poddano ją rekonstrukcji. Współcześnie zachowana jest w formie zbliżonej do oryginału.

Grudziądz w nocy

Odkąd nasz maluch zrobił się trochę starszy, urządzamy wieczorne spacery. Sztuczne oświetlenie na ogół pozwala podkreślić to, co najładniejsze i ukryć wstydliwe detale. Grudziądz w nocy wygląda świetnie, choć zorientowaliśmy się, iż poza sezonem niecała iluminacja spichrzy została włączona. Szkoda, ale i tak jest pięknie. Przyszła pora na podsumowanie. Nie żałujemy, Grudziądz wart jest poświęconego mu czasu. Minusy widać na każdym kroku, dlatego o większą ilość turystów będzie trudno. jeżeli ktoś nie lubi tłumów, zgiełku i straganów na każdym kroku to tutaj się odnajdzie.

Wycieczka retro

Na koniec mały bonus i niespodzianka. Podczas pracy nad aktualizacją tego teksu przygotowaliśmy mały eksperyment. Współczesne fotki przedstawiamy w wersji retro. Czas w Grudziądzu trochę się zatrzymał. Stąd nasze trochę nietypowe spojrzenie.

Najciekawsze miejsca w okolicy opisane przez nas

Katedra w Kwidzynie – zwiedzanie, ceny biletów i historia
Gniew jest super
Zamek w Kwidzynie – twierdza znana ze słynnej toalety średniowiecznej
Katedra w Pelplinie i Biblia Gutenberga
Skarszewy i kościół wybudowany w ciągu 24 godzin

Internetowy przewodnik po Polsce

Zapraszamy do naszego Interaktywnego przewodnika po Polsce. Mapa ułatwi nawigację po naszych artykułach. Każde zaznaczone na mapie miejsce posiada aktywny link, który przeniesie was do obszernego artykułu. Fotki, historia, zabytki, legendy, godziny otwarcia muzeów, ceny biletów i wiele przydatnych wskazówek. Z mapą planowanie podróży po Polsce staje się proste. To pomad 400 opisanych dokładnie miejsc. W przypadku niektórych miast znajdziecie obszerny przewodnik. I oczywiście mnóstwo fotek, które uwielbiamy robić. Zapraszamy do podróży z nami. Mapa pozostanie zawsze jako pierwsza publikacja na naszej stronie. Będzie zawsze pod ręką. Zaglądajcie tu, ponieważ będziemy cały czas nasz przewodnik rozwijać i uaktualniać.

Idź do oryginalnego materiału