Jak wiecie nie przepadamy za Budvą. Choć do tego miasta mieliśmy kilka podejść, to jednak traktujemy je jako punkt w Czarnogórze, przez który raczej przejeżdżamy niż się w nim zatrzymujemy. Ale Budva ma kilka zalet. A mianowicie, stanowi niezłą bazę wypadową do atrakcji znajdujących się w tej części czarnogórskiego wybrzeża. Jedną z nich jest bez wątpienia Fort Kosmač, który położony jest ponad Riwierą Buvańską, obok drogi prowadzącej znad morza do Cetynii. Przekonajcie się, dlaczego warto go odwiedzić.
Fort Kosmač i jego historia
W Czarnogórze znaleźć można całkiem sporo pamiątek po Cesarstwie Austro-Węgierskim. W szczególności pod postacią wszelkiej maści fortów i umocnień, jakie budowano na tych ziemiach. Fort Kosmač to najdalej na południe położona budowla stworzona przez wojska austro-węgierskie. Prace nad nim trwały 10 lat i ukończone zostały w 1850 r. Do 1943 r. był wykorzystywany do celów militarnych. Później stracił na znaczeniu i od tego momentu niszczeje. Co jakiś czas pojawiają się propozycje, by go odrestaurować, ale póki co nic w tej materii się nie dzieje.
Fort Kosmač to trzykondygnacyjny budynek z trzema bastionami – dwoma położonymi po przeciwległych jego stronach i jednym środkowym. Prowadził do niego most zwodzony oraz dwie bramy. Na terenie fortu, oprócz stanowisk strzelniczych i obserwacyjnych, były też gołębniki, stajnia czy ogromne zbiorniki na wodę.
Fort Kosmač – nasza wizyta
Do Fortu Kosmač przyjeżdżamy na początku marca. Choć była to jeszcze kalendarzowa zima, to panowały iście wiosenne warunki. Zero śniegu, dość przyjemna temperatura. Z Budvy wyjeżdżamy w stronę Cetyni i serpentynami wspinamy się ku górze. Oczywiście już w trakcie jazdy towarzyszą nam piękne widoki. Ale nas przede wszystkim interesuje położony powyżej niej Fort Kosmač. Po dotarciu do miejscowości Brajići, skręcamy w wąską, niedużą drogę. Auto parkujemy nieopodal znajdującego się tam domu i kierujemy się w stronę twierdzy.
Dojście do fortu i zwiedzanie
Do Fortu Kosmač wiedzie dość szeroka ścieżka, która wspina się zakosami po częściowo zarośniętym zboczu. Po kilku minutach jesteśmy u celu. Fort jest raczej w dość opłakanym stanie. O ile jeszcze mury zewnętrzne jako tako się trzymają, o tyle w środku wala się masa kamieni, które w dużej mierze pochodzą z zawalonego stropu. Odpuszczamy więc dłuższe plątanie się po wnętrzu fortu. Po pierwsze, jest to średnio bezpieczne. Po drugie, dużo ciekawiej całość prezentuje się na zewnątrz.
W szczególności, iż do Fortu Kosmač przybywamy tuż przed zachodem słońca. jeżeli więc szukacie idealnego miejsca na fotografowanie Budvańskiej Riwiery podczas złotej godziny, to właśnie je znaleźliście. Panorama, jaka rozciąga się z dziedzińca fortu oraz pobliskich skał, jest absolutnie zniewalająca. W połączeniu z ciepłymi promieniami słońca dzieje się magia. I nie dziwi fakt, iż nieco poniżej fortu, po drugiej stronie drogi, znajduje się startowisko dla paralotniarzy. Sami chętnie byśmy polatali nad tą okolicą. Ale choćby bez paralotni można zachwycić się widokami. Sveti Stefan, plaża w Bečići czy fragment Budvy – wszystko jak na dłoni!
Fort Kosmač – informacje praktyczne
- Fort znajduje się na wysokości ok. 800 m n.p.m.
- Dojedziecie do niego od strony drogi M 2.3, która łączy Budvę z Cetynią. Musicie wypatrywać małej, bocznej drogi, którą dotrzecie poniżej budowli.
- Auto najlepiej zostawić przy tej bocznej szosie. Dojście na górę zajmie Wam jakieś 10-15 min (niezbyt szybkim tempem).
- Do fortu polecamy wpaść w okolicach zachodu słońca. Nie pożałujecie!
