Festy na Malcie to jedna z najbardziej barwnych, lokalnych tradycji, które kolorują kalendarz wydarzeń na Malcie przez cały rok. Najwięcej obchodów lokalnych fest odbywa się w lecie – głównie od maja do października, można jednak na nie trafić także wiosną czy zimą. Ich nieodłącznym elementem jest orkiestra i, najważniejsze, pokazy fajerwerków, które tworzone są przez wiele miesięcy przez prawdziwych pasjonatów. Nie musimy pewnie wspominać, iż to ostatnie pochłania na Malcie potężne fundusze, które de facto wystrzeliwane są prosto do nieba. Ale to element tradycji i pasja Maltańczyków. Nie znamy chyba jednego choćby Maltańczyka, który nie zachwycałby się sztucznymi ogniami. A wiele rodzin pracuje nad fajerwerkami z pokolenia na pokolenie.
We wpisie tym zabieramy Cię na podziwianie lokalnych tradycji maltańskich fest. Dowiesz się, czym one są, na czym polegają, a także zobaczysz kiedy i gdzie w tym roku możesz wziąć w nich udział dzięki kalendarium maltańskich fest, które dla Ciebie przygotowaliśmy poniżej. Ruszamy podziwiać festy na Malcie!
Festy na Malcie – lokalne tradycje
Zastanawiać Cię może przede wszystkim, czym są festy na Malcie i dlaczego o nich piszemy. To piękna tradycja specjalnych, religijnych obchodów, podczas których dana miejscowość i parafia świętuje na cześć swojego patrona. Apogeum fest maltańskich przypada na miesiące letnie, jednak można w niektórych wziąć udział także wiosną czy zimą. Każda wioska ma innego patrona, którego celebruje, jednak jeżeli w danej miejscowości istnieje więcej niż jeden kościół, może się w niej odbywać w ciągu roku więcej niż jedna festa. Każdy bowiem święty patron ma swoją własną festę. Tradycja organizowania fest i obchodów poświęconych patronom wioski i parafii wywodzi się jeszcze z czasów Zakonu Maltańskiego, z XVIII wieku.
Za organizację festy w danej miejscowości odpowiadają lokalne zespoły muzyczne, najczęściej we współpracy z parafią i jej członkami. Co ciekawe, poszczególne parafie rywalizują między sobą na to, kto przygotuje bardziej spektakularne obchody, pokazy fajerwerków, bardziej imponujące dekoracje. Tym samym naprawdę obchody robią ogromne wrażenie i nie da się obok nich przejść obojętnie. Ma być kolorowo, fikuśnie, błyszcząco i hucznie. Tak, by festę zapamiętać na długo i czekać na kolejną za rok.
Co roku na Malcie odbywa się około 60 fest, a na Gozo około 20, głównie od maja do października ze względu na lepsze i pewniejsze warunki pogodowe. Jak więc widzisz, jest całe morze wydarzeń, w których możesz wziąć udział w zależności od tego, kiedy wybierasz się na Maltę.
Tradycje podczas fest na Malcie
Choć większość fest jako oficjalną datę podaje daty weekendowe warto pamiętać, iż w danej parafii festa trwa de facto przez cały tydzień, a niekiedy choćby wcześniej! Maltańczycy lubią celebrować, a obchody patrona to jeden z dobrych powodów. Poszczególne festy niekiedy różnią się od siebie w zależności od parafii, jednak są pewne stałe elementy, które się powtarzają.
Miejscowość, parafia (jeśli w danej miejscowości znajduje się więcej kościołów) z okazji fest są pięknie dekorowane. Na ulicach rozwieszane są piękne, kolorowe płócienne ozdoby, kolorowe lampki, wzdłuż ulic rozkładane są posągi, najczęściej przedstawiające wizerunki patronów. Kościoły również są pięknie dekorowane, wiele z nich w czasie fest mieni się nocą wieloma kolorami lampek, które sprawiają, iż kościół widać już z oddali. Często ustawiane są także specjalne maszty, które nocą świecą na niebiesko, wywieszane są flagi.
Podstawowymi elementami każdej festy są pochody z posągiem patrona niesionym przez specjalnych nosicieli ulicami danej parafii przy akompaniamencie orkiestry. Pochód taki potrafi trwać choćby kilka godzin, a z racji odbywających się obchodów ulice są zamykane i kierowcy prowadzeni objazdami. Właśnie dlatego, szczególnie w weekendy, na Malcie można trafić na nagłe blokady, o których kierowcy nie są informowani z wyprzedzeniem żadnymi znakami. W kościele, pięknie udekorowanym także w środku, realizowane są uroczyste nabożeństwa, po których rusza marsz z posągiem patrona ulicami parafii, a z balkonów sypane są konfetti. Marsz odbywa się zwykle w przeddzień lub w dzień festy. Gdy posąg powróci do kościoła, nadchodzi czas na wielki pokaz sztucznych ogni!
Pokazy sztucznych ogni
Nie da się ukryć, iż Maltańczycy są absolutnie zakochani w fajerwerkach. Właśnie dlatego działa tutaj wiele specjalnych fabryk, w których są one produkowane, do dzisiaj też spotkać można rodziny, które z pokolenia na pokolenie zajmują się ich produkcją i się tym bardzo szczycą. To niebezpieczna praca, ale dla wielu z nich fajerwerki są niemal jak religia, nie baczą na niebezpieczeństwo.
Każda parafia rywalizuje z pozostałymi na najbardziej spektakularny pokaz fajerwerków. Tak też te na niebie przybierają niesamowite kształty, kolory, rozświetlając niebo setkami barw. Zbierają się całe maltańskie rodziny, by podziwiać show, a wcześniej przez wiele miesięcy część pieniędzy z kościelnej tacy trafia właśnie na zorganizowanie festy, w tym potężne kwoty na przygotowanie pokazów sztucznych ogni. Za najbardziej spektakularne pokazy sztucznych ogni uznaje się miejscowość Mqabba, która swoją festę obchodzi 15. sierpnia. Jeśli jesteś wtedy na Malcie, koniecznie musisz to zobaczyć!
Co pewnie Cię zaskoczy to fakt, iż w Sylwester, który to chyba najbardziej kojarzy się ze sztucznymi ogniami, pokazy są dużo mniej spektakularne niż te podczas fest parafialnych czy słynnego już na Malcie Międzynarodowego Festiwalu Sztucznych Ogni, który odbywa się co roku końcem kwietnia.
Fajerwerki naziemne
Inną ciekawą tradycją związaną z pirotechniką podczas fest są tzw. fajerwerki naziemne, które niekiedy otwarzyszą obchodom w poszczególnych parafiach. Są to specjalne naziemne konstrukcje pełne sztucznych ogni, które po podpaleniu wprawiane są w ruch tworząc niezwykłe kształty – dla przykładu kwiaty, ruszające się krzyże maltańskie, gwiazdy i wiele więcej. Często umieszczane są w centralnym punkcie danej miejscowości, a Maltańczycy niespecjalnie przejmują się zachowaniem bezpiecznej odległości, przez co niekiedy fragmenty sztucznych ogni lądują między tłumem lub ofiarą padają pobliskie drzewa i krzewy. Wtedy do akcji wkroczyć musi straż pożarna, która zawsze obecna jest podczas pokazu. Zdecydowanie zalecamy zachować bezpieczną odległość i nie brać tu przykładu z Maltańczyków.
Oczywiście dla nas fajerwerki wzbudzać mogą wiele wątpliwości i kontrowersji, głównie ze względu na zwierzęta. Po kilku jednak latach życia na Malcie obserwujemy, iż zwierzęta, które od małego dorastają na Malcie, przyzwyczajają się do tego na tyle, iż na wielu z nich huk nie robi żadnego wrażenia. Co nie zmienia faktu, iż tak ze względu na zwierzęta, jak i środowisko, fajerwerki nie są najlepszym elementem… Są one jednak tak mocno zakorzenione w tutejszej tradycji, iż Maltańczycy nie wyobrażają sobie dzisiaj, by jakakolwiek festa odbywać się miała bez pokazu sztucznych ogni.
Wydarzenia towarzyszące festom
Festy na Malcie to nie tylko piękne dekoracje, pochód z posągiem patrona i orkiestrą oraz pokazy sztucznych ogni. To także mnóstwo jedzenia, które jest ważnym elementem życia Maltańczyków. Tak też w czasie fest na głownych placach miejscowości, w której realizowane są obchody oraz w bocznych uliczkach rozstawia się wiele straganów z lokalnymi frykasami, ale także food trucków, które z roku na rok stają się coraz popularniejsze. Króluje fast food – frytki, hot dogi, burgery, ale pośród tego znaleźć można także te bardziej maltańskie przysmaki, jak lokalny deser Imqaret, maltańskie nugaty, miodowe krążki, a niekiedy także maltańskie Ravjul.
Nie będziemy ukrywać, iż nieodłącznym elementem maltańskich fest jest także… alkohol. Wydawać by się mogło, iż z racji religijnego charakteru obchodów, alkohol nie znajdzie tutaj miejsca, ale nic bardziej mylnego. Stawiane są także stragany z lokalnym piwem, winem, drinkami, a w kościele w czasie festy nikogo nie dziwi, gdy ktoś wejdzie do środka z kubeczkiem trunku czy choćby ze swoim…psem. Mało tego, niekiedy parafie mają swoje własne alkoholowe stoiska, gdzie można kupić sobie coś do picia za przysłowiowe grosze. Tłumy spotkać można także w lokalnych siedzibach zespołów muzycznych czy local councils (odpowiednik urzędu miasta), gdzie często także są bary i Maltańczycy oddają się celebrowaniu i żywym dyskusjom.
Festy maltańskie to niezwykle kolorowe wydarzenia, które przyciągają całe, wielopokoleniowe rodziny. Z jednej strony widać tu mocny charakter religijny, a z drugiej strony jest to na tyle ważna tradycja, iż niektórzy zapominają już o tym, iż to święto religijne. To dla nich często po prostu część maltańskiego jestestwa, życia w danej społeczności, w której dorastali, a festa jest nieodłącznym elementem życia lokalnej społeczności i możliwością spotkania się z sąsiadami, znajomymi, ale też nieznajomymi w zupełnie inny niż na co dzień sposób.
Kalendarium 2024 – Festy na Malcie
Jako iż wpis ten publikujemy początkiem maja, poniżej znajdziesz kalendarium maltańskich fest od maja 2024 do końca roku. Daty zaczerpnięte zostały z oficjalnej strony maltańskich parafii Church.mt, są więc oficjalnym kalendarium. Daty podane są w większości weekendowe, natomiast pamiętaj, iż większość fest trwa cały tydzień, podczas gdy apogeum odbywa się w weekend. Dekoracje pojawiają się już wcześniej, a o poranku w tygodniu, w którym trwa festa w danej miejscowości, na pewno usłyszysz wystrzały hukowych fajerwerków. Służy to przypomnieniu, iż właśnie tutaj odbywa się w tym tygodniu festa.
MAJ – Festy na Malcie
- 1. maj – St Joseph the Worker – Birkirkara
- 3. maj – The Holy Cross – Birkirkara
- 9. maj – St George Preca – Swatar
- 19. maj – St Anthony – Birkirkara
- 22. maj – St Rita – Valletta
- 26. maj – The Annunciation of Mary – Hal Tarxien
- 26. maj – The Holy Trinity – Marsa
- 26. maj – St Paul’s Shipwreck – Munxar
CZERWIEC – Festy na Malcie
- 2. czerwiec – Corpus Christi – Ghasri
- 2. czerwiec – Our Lady of Fatima – Gwardamangia
- 2. czerwiec – Hal Ghaxaq
- 2. czerwiec – St Philip of Agira – Zebbug
- 16. czerwiec – Sacret Heart of Jesus – Fontana
- 16. czerwiec – Our Lady of the Lily – Mqabba
- 23. czerwiec – Our Lady of Lourdes – Qrendi
- 23. czerwiec – Corpus Christi – Rabat (Malta)
- 23. czerwiec – St John the Baptist – Xewkija
- 23. czerwiec – St Catherine – Żejtun
- 29. czerwiec – St Peter and St Paul – Nadur (Gozo) i Mdina
- 30. czerwiec – Immaculate Heart of Mary – Burmarrad
- 30. czerwiec – St George – Hal Qormi
- 30. czerwiec – St Nicholas of Bari – Siggiewi
LIPIEC – Festy na Malcie
- 7. lipiec – Our Lady of Mount Caramel
- 7. lipiec – The Visitation of Our Lady – Gharb
- 7. lipiec – St Andrew – Luqa
- 7. lipiec – Immaculate Conception – Hamrun
- 7. lipiec – St Paul – Rabat (Malta)
- 7. lipiec – Our Lady of the Sacred Heart – Sliema
- 14. lipiec – Our Lady of the Mount Caramel – Fgura i Gżira
- 14. lipiec – The Annunciation of Mary – Balzan
- 14. lipiec – St Joseph – Hal Kirkop
- 14. lipiec – Our Lady of Relief – Kercem
- 16. lipiec – Our Lady of Mount Caramel – Valletta
- 21. lipiec – St Sebastian – Hal Qormi
- 21. lipiec – Our Lady of Holy Doctrine – Tarxien
- 21. lipiec – St Joseph – Kalkara i Msida
- 21. lipiec – St George – Victoria
- 21. lipiec – Our Lady of Mount Caramel – Zurrieq
- 28. lipiec – Our Lady of Mount Caramel – Balluta
- 28. lipiec – St Joseph – Zebbug
- 28. lipiec – St Anne – Marsascala
- 28. lipiec – Christ the King – Paola
- 28. lipiec – St Venera – Santa Venera
- 28. lipiec – Our Lady of Sorrows – St Paul’s Bay
- 28. lipiec – St Margaret – Sannat
SIERPIEŃ – Festy na Malcie
- 4. sierpień – St Peter in Chains – Birzebbuga
- 4. sierpień – Our Lady of Pompei – Marsaxlokk
- 4. sierpień – St Joseph – Qala
- 4. sierpień – Our Lady of Lourdes – San Gwann
- 4. sierpień – St Dominic – Valletta
- 6. sierpień – Christ Our Saviour – Lija
- 10. sierpień – St Laurence – Vittoriosa (Birgu)
- 11. sierpień – St Cajetan – Hamrun
- 11. sierpień – St Maximilian Kolbe – Qawra
- 11. sierpień – St Laurence – San Lawrenz
- 15. sierpień – The Assumption of Our Lady – Birkirkara, Gudja, Ghaxaq, Hal Muxi, Zebbug, Attard, Mosta, Mqabba, Qrendi, Victoria (Rabat, Gozo)
- 18. sierpień – St Helen – Birkirkara
- 18. sierpień – The Assumption of Our Lady – Dingli, Mgarr (Malta)
- 18. sierpień – Stella Maris – Sliema
- 21. sierpień – St Pius X – Santa Lucija
- 25. sierpień – St Bartholomew – Gharghur
- 25. sierpień – St Leonard – Hal Kirkop
- 25. sierpień – The Conversion of St Paul – Hal Safi
- 25. sierpień – St Joseph – Manikata
- 25. sierpień – Marija Regina – Marsa
- 25. sierpień – Our Lady of Lourdes – Paola
- 25. sierpień – St Julian – St Julian’s
- 25. sierpień – St Dominic – Vittoriosa (Birgu)
- 25. sierpień – The Assumption of Our Lady – Zebbug (Gozo)
WRZESIEŃ – Festy na Malcie
- 1. wrzesień – Our Lady of Loreto – Ghajnsielem
- 1. wrzesień – St Francis of Assisi – Qawra
- 1. wrzesień – St Gregory – Sliema
- 1. wrzesień – St Catherine – Zurrieq
- 7. wrzesień – Our Lady of Consolation – Valletta
- 8. wrzesień – The Nativity of Our Lady – Mellieha, Naxxar, Senglea, Xaghra
- 15. wrzesień – Our Lady of Graces – Zabbar
- 15. wrzesień – St Augustine – Valletta
- 29. wrzesień – Stigmata of St Francis of Assisi – Marsa
PAŹDZIERNIK – Festy na Malcie
- 6. październik – Our Lady of the Rosary – Gudja
- 11. październik – Our Lady of the Rosary – Marsa
- 13. październik – St Francis – Sliema
- 27. październik – Our Lady of Consolation – Gudja
LISTOPAD – Festy na Malcie
- 17. listopad – St John of the Cross – Ta’Xbiex
GRUDZIEŃ – Festy na Malcie
- 8. grudzień – Immaculate Conception – Cospicua i Ibrag
- 13. grudzień – St Lucy – Mtarfa
Festy na Malcie – czy warto je zobaczyć?
Maltańczycy są narodem, który potrafi cieszyć się życiem, choćby drobnostkami, ale także wie jak celebrować każdy swój dzień. Festy są jednym z niezwykle barwnych elementów ich tradycji, religii, ale też po prostu życia codziennego, szczególnie w lecie, kiedy fest odbywa się najwięcej. Pełne kolorów miasteczka i wioski, pokazy pirotechniczne, pyszne jedzenie, uśmiechy na twarzach i piękne obchody to fantastyczne powody, by wziąć udział w takich maltańskich obchodach. Z bliska przyglądniesz się lokalnej kulturze, która ma swoje wyjątkowe, jedyne w swoim rodzaju elementy. Jednym przypominać może nieco polskie odpusty parafialne, ale naszym zdaniem są one inne, bardzo interesujące i bardzo kolorowe. Integrują lokalną społeczność i pokazują jak cieszyć się życiem. A w tym Maltańczyków trudno prześcignąć. Być może właśnie dzięki tym umiejętnością są oni tak szczęśliwym i długowiecznym narodem!
Jeśli wybierasz się na Maltę, koniecznie sprawdź, czy w trakcie Twojego pobytu nie odbywa się właśnie jakaś festa parafialna i koniecznie weź w niej udział! Jesteśmy pewni, iż tego nie pożałujesz! A jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej na temat Malty, podróży dookoła Malty i tego, co tutaj zobaczyć, jak zaplanować swój wyjazd, ale także poznać interesujące miejsca poza szlakiem, pyszne knajpki, dobre noclegi, atrakcje dla aktywnych, dzieci czy plaże i trasy trekkingowe ( i wiele więcej) to koniecznie sprawdź nasze przewodniki po Malcie, które napisaliśmy po 5 latach życia na archipelagu wysp maltańskich. To pełne kompendium wiedzy na temat Malty – drugiego tak wyczerpującego i interesującego materiału na temat Malty w polskiej turystyce po prostu nie znajdziesz! Znajdziesz je tutaj – Malta przewodnik.
Wybierasz się w podróż?
- Szukasz inspiracji podróżniczych? Zobacz inne nasze posty!
- Zobacz nasze interaktywne przewodniki po Malcie, Gozo i Comino w formie e-booków! Idealne kompendium wiedzy na temat Malty!
- Sprawdź nasz przewodnik po Rzymie – Rzymbook. Jedyny w swoim rodzaju przewodnik po Wiecznym Mieście, który napisaliśmy z Wędrownymi Motylami
- Zaglądnij do nas też w social mediach! Tutaj znajdziesz nas na
, Facebooku i Youtubie!
