rozmowa z prof. dr hab. n. med. Alicją Chybicką, posłanką na Sejm, wiceprzewodniczącą podkomisji
stałej do spraw zdrowia osób starszych.
Rok 2025 Senat ogłosił Rokiem Edukacji i Profilaktyki. Jakie są w związku z tym priorytety podkomisji sejmowej, w której Pani pracuje?
„Chodzi nam przede wszystkim o holistyczne podejście do zdrowia seniorów. Większość z nich ma
złożone problemy zdrowotne i leczy się u wielu specjalistów, bez żadnej koordynacji. Konieczny jest
więc system, który zapewni kompleksową opiekę dla osób starszych, a kluczową rolę w tym procesie
powinni odgrywać geriatrzy.”
Takich lekarzy jest w Polsce niewielu, a zainteresowanie studentów medycyny tą specjalizacją
nie jest duże.
„To prawda, dlatego seniorzy pozostają pod opieką lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej. Powinno
być tak, iż specjalista ustawia leczenie, a lekarz POZ kontynuuje jego wdrażanie i w razie potrzeby
ponownie kieruje na konsultacje specjalistyczne. Dzięki temu pacjent czułby się „zaopiekowany”,
a nie odrzucany i zmuszany do pilnowania wielu kolejek.”
Czy mamy w ogóle jakiekolwiek sukcesy w zakresie opieki zdrowotnej nad seniorami?
„Oczywiście. Przykładem jest bezpłatne szczepienie przeciw COVID-19, pneumokokom i grypie dla
osób 65+. Seniorzy mogą również korzystać z refundowanego w 50 procentach szczepienia przeciwko
półpaścowi. w tej chwili realizowane są prace nad refundacją szczepienia przeciwko RSV (syncytialny wirus
oddechowy), która niedługo powinna zostać ogłoszona.”
Czy jest szansa, iż szczepienie przeciw półpaścowi będzie w pełni refundowane?
„Mam nadzieję, iż tak. Podjęto już starania w tym kierunku. Półpasiec jest chorobą niezwykle
uciążliwą, a jej skutki, np. przewlekła i bardzo bolesna neuralgia popółpaścowa, mogą towarzyszyć
pacjentowi do końca życia.”
Mimo wspomnianych udogodnień, odsetek wyszczepienia seniorów w Polsce jest niewielki.
Dlaczego?
„Dlatego, iż z powodu wykluczenia cyfrowego do wielu z nich nie dociera informacja o możliwości
zaszczepienia się. Problem jest rzeczywiście duży, bo szczepi się około 20 procent osób starszych, a to
stanowczo za mało.”
Co więc należy zrobić, by poprawić system opieki nad osobami starszymi?
„Kluczowe są dwie kwestie: edukacja i profilaktyka. Musimy dotrzeć do blisko 10 milionów osób
w wieku 60 +, z których wiele nie potrafi obsługiwać komputera ani telefona. W związku z tym
planujemy programy edukacyjne, dzięki którym dzieci i młodzież będą pomagały seniorom m.in.
w korzystaniu z e-usług zdrowotnych. Ta umiejętność w dzisiejszych czasach jest po prostu
koniecznością.”
Czy to się uda?
„Jestem przekonana, iż tak. Organizowałam kiedyś spotkania seniorów z dziećmi chorymi na
nowotwory. Ich interakcje przynosiły ogromną euforia obu stronom! Widzę więc duży potencjał we
współpracy międzypokoleniowej. Aby wspomagać te działania, planujemy różnego rodzaju akcje
informacyjne oraz systemowe wsparcie dla lokalnych inicjatyw edukacyjnych.”
Co jeszcze mogłoby pomóc w poprawie stanu zdrowia seniorów?
„Ważne jest, by umożliwić szczepienia także tym osobom starszym, które są unieruchomione w swoich
czterech ścianach. Ogólnie rzecz biorąc, zamiast umieszczać seniorów w domach opieki, lepiej
zapewnić im wsparcie medyczne i społeczne w ich własnym otoczeniu. Zorganizowanie szczepień
domowych byłoby więc kolejnym krokiem w tym kierunku.”
Jakie są dalsze plany w tym zakresie?
„Jednym z głównych założeń na nadchodzące lata jest wdrożenie kompleksowych programów
zdrowotnych, które obejmą nie tylko szczepienia, ale również edukację na temat zdrowego stylu życia,
zbilansowanej diety i aktywności fizycznej. Chcemy, aby seniorzy mieli dostęp do specjalnych poradni
geriatrycznych, które będą działały w ścisłej współpracy z lekarzami POZ. Ważne jest także
zwiększenie liczby specjalistów z zakresu geriatrii poprzez uatrakcyjnienie tej specjalizacji dla
młodych lekarzy.”
Czy planowane są też kampanie skierowane do młodych pokoleń?
„Tak, chcemy zainicjować ogólnopolskie programy edukacyjne dla młodzieży. Ich celem jest nie tylko
uczenie empatii i zrozumienia dla starszego pokolenia, ale również przekazywanie praktycznych
umiejętności, takich jak udzielanie pierwszej pomocy czy informowanie o chorobach wieku starczego.
Chcemy, by młode pokolenie było lepiej przygotowane do wspierania swoich bliskich w podeszłym
wieku.”
Czego jeszcze możemy się spodziewać w ramach Roku Edukacji i Profilaktyki?
„Planowane są liczne konferencje, warsztaty i spotkania z ekspertami, które będą prowadzone zarówno
w dużych miastach, jak i w mniejszych miejscowościach. Istotnym elementem będą też działania
w mediach społecznościowych, poprzez które chcemy dotrzeć do młodszych opiekunów seniorów.”
Z jakich europejskich rozwiązań Polska mogłaby korzystać?
„Chociażby z takich, jakie mają Dania czy Szwecja, które od lat inwestują w zintegrowane systemy
opieki zdrowotnej dla seniorów. Możemy czerpać z ich doświadczeń, zwłaszcza w zakresie
telemedycyny i systemów wsparcia domowego. Ważne jest jednak, by adaptować te rozwiązania do
polskich realiów, uwzględniając lokalne potrzeby i możliwości.”
O czym, jako społeczeństwo, powinniśmy pamiętać?
„O tym, iż profilaktyka zawsze jest bardziej opłacalna niż leczenie chorób. Środki ministerstwa zdrowia
na ten cel są zwiększane, bo wśród decydentów świadomość konieczności działań zapobiegawczych
jest wysoka, ale w społeczeństwie przez cały czas mamy dużo do zrobienia. Potrzebujemy intensywnych
kampanii edukacyjnych, by przełamać różnego rodzaju opory i dotrzeć do jak największej liczby osób.
Mam nadzieję, iż nasze działania przyniosą zamierzone efekty i sprawią, iż osoby starsze przestaną
się czuć mniej ważne, czy wręcz marginalizowane.”
Bardzo dziękuję za rozmowę.
Autoryzowany wywiad prasowy opracowany przez Stowarzyszenie Dziennikarze dla Zdrowia w ramach kampanii edukacyjno-informacyjnej
„HEALTHY AGEING – długie życie w dobrym zdrowiu” i spotkania prasowego pt. „Czy 2025 będzie Rokiem Profilaktyki dla Seniorów? W oczekiwaniu na zmiany systemowe!” Zima 2025.
