Fot. K. DeczyńskiMuzeum Okręgowe w Toruniu w 2024 roku przygotowało bogatą ofertę wystawienniczą, ukazując zarówno sztukę współczesną, jak i dziedzictwo historyczne oraz rzemiosło artystyczne.
Oprócz wystaw, odbyły się liczne wydarzenia edukacyjne i kulturalne, które przyciągnęły szerokie grono uczestników. Wśród nich znalazły się spotkania tematyczne, warsztaty oraz wydarzenia związane z tradycją piernikarską i historią wojskowości. Te wydarzenia stanowiły istotny element oferty muzeum, wzbogacając ofertę wystawienniczą i umożliwiając głębsze zanurzenie się w kulturę Torunia.
Wystawy prezentowane w 2024 roku
Ratusz Staromiejski
XV Edycja Międzynarodowego Projektu Medalierskiego „Kosmos” – wystawa przedstawiała prace profesorów i studentów z 14 uczelni artystycznych z dziewięciu krajów, ukazując różnorodność formalną i koncepcyjną współczesnej sztuki medalierskiej. Ekspozycja zawierała medale i małe formy rzeźbiarskie, inspirowane tematyką kosmosu, eksponując bogactwo technik i interpretacji artystycznych.
„Kopernik 550+1” – ekspozycja ukazywała plakaty i afisze pozyskiwane do zbiorów muzeum od lat 60. XX wieku. Zaprezentowano 550+1 plakatów, z czego 130 w formie papierowej. Wśród twórców znaleźli się m.in. Andrzej Pągowski, Czesław Kuchta i Tomasz Rumiński. Wystawa stanowiła wizualną podróż przez historię recepcji postaci Mikołaja Kopernika w kulturze wizualnej.
„Barbara Steyer (1925–1988) – malarstwo”– wystawa ukazywała obrazy malarki związanej z Toruniem, charakteryzujące się indywidualnym stylem. Jej zmieniające się na przestrzeni czasu malarstwo można podzielić na cykle, w których rozwiązywała ważne dla niej artystyczne założenia w zespołach obrazów.
„Jestem wolny – Jestem sobą!” – konkursowa wystawa plakatów profilaktycznych dotyczyła problematyki uzależnień i zagrożeń. Wzięło w niej udział 224 uczestników. Prace młodych artystów podkreślały konsekwencje uzależnień oraz znaczenie wolności i niezależności.
„Grupa Toruńska (1958–1978) – malarstwo, grafika, rzeźba” – ekspozycja przedstawiała dorobek artystów związanych z Grupą Toruńską, której celem było dążenie do artystycznej swobody i nowoczesnej formy wypowiedzi. Wystawa obejmowała dzieła malarskie, grafiki i rzeźby, które wpisywały się w awangardowe nurty sztuki polskiej drugiej połowy XX wieku.
Wystawa prac 45. Międzynarodowego Konkursu Plastycznego dla Dzieci i Młodzieży „Moja Przygoda w Muzeum” – wystawa, mająca na celu rozwijanie kreatywności i zainteresowania sztuką, ukazywała prace młodych twórców. Prezentowane prace odzwierciedlały indywidualne interpretacje muzealnych eksponatów oraz inspiracje czerpane z wizyt w muzeach na całym świecie.
„Formy piernikarskie w polskich kolekcjach muzealnych” – pierwsza tak obszerna wystawa przedstawiała bogactwo tradycji piernikarskich poprzez różnorodne formy z muzealnych zbiorów z całej Polski. Prezentowane eksponaty pozwalały prześledzić ewolucję wzornictwa piernikarskiego oraz technik rzemieślniczych od średniowiecza po XX wiek.
„Oprawy gotyckie XIII–XVI wieku ze zbiorów toruńskich” – ekspozycja przedstawia około 60 cennych opraw książkowych pochodzących z toruńskich instytucji, takich jak Biblioteka Uniwersytecka czy Książnica Kopernikańska. Wystawa ukazuje kunszt dawnych introligatorów oraz znaczenie bogato zdobionych ksiąg w kulturze średniowiecznej.
Muzeum Historii Torunia
„Wizerunki polskich władców na monetach i medalach” – wystawa przybliżała ewolucję portretów władców panujących w Polsce na przestrzeni wieków. Eksponaty obejmowały monety i medale od czasów Piastów po współczesność, ukazując rozwój ikonografii królewskiej.
„Autobusem i tramwajem po dawnym Toruniu” – ekspozycja ukazywała historię komunikacji miejskiej w Toruniu od 1891 roku do współczesności. Zwiedzający mogli zobaczyć archiwalne fotografie, rozkłady jazdy, bilety oraz modele historycznych pojazdów.
„Krwawy sąd. Toruńska sprawa z 1724 roku” – wystawa opowiada się do tumulcie toruńskim, ukazując jego kontekst historyczny i wpływ na relacje między katolikami i protestantami. Prezentowane eksponaty przybliżają dramatyczne wydarzenia związane z procesem protestantów i egzekucją burmistrza Johanna Gottfrieda Rösnera.
Muzeum Podróżników im. Tony’ego Halika
„Lemmenjoki – wystawa fotografii Rafała Króla” ukazywała surowe krajobrazy fińskiego parku narodowego. Zdjęcia oddawały niezwykłą atmosferę dzikiej przyrody i prezentowały codzienne życie w skandynawskiej głuszy.
„Metamorfozy natury” – ekspozycja przedstawiała fotografię Elżbiety Dzikowskiej oraz biżuterię Jolanty i Andrzeja Kupniewskich, łączącą sztukę złotniczą z inspiracjami zaczerpniętymi z przyrody. Wystawa podkreślała harmonię między sztuką użytkową a światem naturalnym.
„Z życia lasu” – wystawa ukazywała polskie lasy i ich faunę oraz bogactwo polskich ekosystemów leśnych. Ekspozycja towarzyszyła XVII Międzynarodowemu Festiwalowi Sztuk Wizualnych Inspirowanych Naturą „Sztuka Natury”.
Muzeum Sztuki Dalekiego Wschodu w Kamienicy pod Gwiazdą
„Lotos z seladonowej wazy. Porcelana mistrza Jiang Tonglei” – ekspozycja przedstawiała ponad 100 unikatowych dzieł sztuki ceramicznej ukazujących kunszt chińskiego artysty. Wystawa ukazywała zarówno tradycyjne formy, jak i nowoczesne interpretacje w duchu klasycznego chińskiego rzemiosła.
„Sztuka samurajów. Wystawa uzbrojenia japońskiego” – wystawa przybliżała kolekcję mieczy katana, wakizashi i tanto, prezentując japońską sztukę wytwarzania broni. Zwiedzający mogli zapoznać się z historią samurajów oraz ich kulturą i zwyczajami.
Muzeum Twierdzy Toruń
„Dzieje i rozwój obiektów fortecznych wzniesionych na terenie Polski – zbiór rysunków autorstwa Roberta Marka Jurgi”
Wystawa jest zbiorem rysunków autorstwa Roberta Marka Jurgi, która umożliwia prześledzenie ewolucji fortyfikacji we wszystkich fazach rozwoju. Od prostego grodu, gdzie ściana częstokołowa, za którą obrońca chował się z łukiem, mieczem i tarczą, była jedyną linią obrony, poprzez zamki, miasta warowne, twierdze, po budowane w wielu liniach obrony przed II wojną światową schrony, w których pod pancerzami chowano nowoczesną artylerię i stanowiska broni piechoty.
Działania dodatkowe
Muzeum Okręgowe w Toruniu aktywnie uczestniczyło w licznych wydarzeniach kulturalnych i edukacyjnych, które cieszyły się ogromnym zainteresowaniem publiczności. W ramach Europejskiej Nocy Muzeów oraz Toruńskiej Nocy Muzeów, organizowanej z okazji Święta Miasta, zwiedzający mieli okazję do bezpłatnego odkrywania muzealnych zbiorów w wyjątkowej, nocnej atmosferze.
Braliśmy również udział w akcji „ESKAPADA. Poznaj swój region z przewodnikiem”, oferując zwiedzanie z ekspertami, którzy przybliżali historię i znaczenie poszczególnych ekspozycji.
Podczas „Europejskich Dni Dziedzictwa” muzeum przygotowało specjalne oprowadzania tematyczne i warsztaty, pozwalające poznać kulturę zarówno narodową, jak i tę regionalną oraz lokalną. Działania te miały na celu popularyzację historii i tradycji oraz zwiększenie dostępności muzealnych zasobów dla szerokiego grona odbiorców.
W ramach cyklicznych wydarzeń organizowanych przez Muzeum Okręgowe w Toruniu, odbywały się „Środowe spotkania z historią wojskowości” w Muzeum Twierdzy Toruń. Spotkania te pozwalały uczestnikom na głębsze zrozumienie dziejów toruńskich umocnień.
Dodatkowo, w ramach cyklu „OBRAZowe opowiadania” w Ratuszu Staromiejskim, odbywały się spotkania poświęcone sztuce oraz wybranym obrazom i rzeźbom, które opowiadały historię Torunia. Była to doskonała okazja, aby w kameralnej atmosferze poznać zarówno dzieła artystów, jak i kontekst, w którym powstały.
W listopadzie odbywał się „Świąteczny Festiwal Toruńskiej Katarzynki” w Muzeum Toruńskiego Piernika. Wydarzenie to przybliżało tradycje piernikarskie, snycerskie oraz szeroko pojętą kulturę piernika, która jest jednym z najważniejszych elementów toruńskiego dziedzictwa. W trakcie festiwalu goście mogli uczestniczyć w warsztatach, poznać tajniki wypieku toruńskich pierników, a także zgłębić historię tego unikalnego rzemiosła. To wydarzenie stanowiło doskonałą okazję do odkrywania i pielęgnowania lokalnych tradycji oraz rzemiosł związanych z piernikami.
W 2025 roku Muzeum Okręgowe w Toruniu przygotowuje m.in. następujące wystawy:
Ratusz Staromiejski
„Stefan Gierowski”
Wystawa poświęcona Stefanowi Gierowskiemu, z okazji setnej rocznicy jego urodzin, towarzyszy wydaniu przez Uniwersytet Mikołaja Kopernika publikacji Stefan Gierowski. Doktor Honoris Causa UMK w Toruniu. Ekspozycja ukazuje niewielki zbiór obrazów artysty, który od 1957 roku w swoich kompozycjach zwanych „Obrazami” badał problem działania przestrzeni i światła, tworząc dzieła przyciągające intensywnością koloru i wprowadzające widza w różne nastroje.
„Artyści toruńscy w kolekcjach prywatnych. Zbiory Jolanty i Grzegorza Myszkowskich”
W ramach cyklu „Kolekcje toruńskie” odbędzie się wystawa, na której zaprezentowane zostaną dzieła około 60 artystów związanych z toruńskim środowiskiem artystycznym drugiej połowy XX i początku XXI wieku. Kolekcja Jolanty i Grzegorza Myszkowskich szczególnie wyróżnia się zamiłowaniem do sztuki abstrakcyjnej, choć na wystawie znajdą się również prace w nurcie figuracji, jak obrazy Mieczysława Ziomka.
„Izolda Kotlarczyk (1933–2005). Malarstwo, grafika, rysunek”
Wystawa monograficzna Izoldy Kotlarczyk, artystki związanej z „Grupą Toruńską”, przedstawia jej dorobek twórczy w zakresie malarstwa, grafiki i rysunku. Kotlarczyk studiowała na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu, a jej prace zdobyły liczne nagrody i wyróżnienia, m.in. na III Biennale Grafiki w Krakowie oraz Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki.
„Moda na przełomie XIX i XX wieku”
Na wystawie zaprezentowana zostanie moda kobieca z przełomu XIX i XX wieku, pochodząca zarówno z kolekcji Muzeum Okręgowego w Rzeszowie, jak i z prywatnej kolekcji Beaty Kuman, pracownicy tego muzeum.
„Polskie medalierstwo 2018–2024. II Wystawa Przeglądowa PSSM”
Wystawa, obejmująca lata 2018–2024, zaprezentuje ponad 190 dzieł sztuki medalierskiej autorstwa artystów związanych z Polskim Stowarzyszeniem Sztuki Medalierskiej. Prace będą ukazywać różnorodność form i technik stosowanych w medalierstwie oraz ewolucję tej dziedziny sztuki na przestrzeni ostatnich lat.
Muzeum Historii Torunia
„Rodzina Jacobich – prekursorzy toruńskiej fotografii”
Ekspozycja będzie opowieścią o rodzinnej tradycji jaką było zamiłowanie do fotografii toruńskich fotografików Jacobich. Z rodziny tej wywodziła się pionierka fotografii kobiecej Lotte Jacobi, której prace były znane między innymi w Europie oraz Stanach Zjednoczonych.
„Gdy przeszłość odsłania swe kolejne karty … nieznane obrazy z międzywojennego Torunia”
Muzeum Podróżników im. Tony’ego Halika
„Tuaregowie Sahary. Kolekcja rzemiosła artystycznego Adama Rybińskiego”
„AUTOPORTRET ANImistyczny. Wystawa Anny Wysockiej”
Muzeum Toruńskiego Piernika
„Pierniki w Polsce. Śladami piernikarskiego rzemiosła”
Wystawa przybliży współczesne przejawy tradycji piernikarskiej w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem miejsc i osób angażujących się w kultywowanie oraz reaktywację piernikarskiej przeszłości. Ekspozycja będzie okazją do podkreślenia potrzeby dokumentowania i ochrony rzemiosła piernikarskiego, a także przypomnienia o staraniach o wpisanie kultury toruńskiego piernika na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego.
Muzeum Twierdzy Toruń
„Fantastyczne Twierdze (Teodor Tuszko)”
„Obiekty militarne Torunia na zdjęcia lotniczych – wystawa zewnętrzna”
Dodatkowe działania
W 2025 roku planujemy kontynuować udział i organizację wydarzeń z 2024 roku, takich jak „Europejska Noc Muzeów”, „Toruńska Noc Muzeów”, „ESKAPADA. Poznaj swój region z przewodnikiem” oraz „Europejskie Dni Dziedzictwa”, wzbogacając je o nowe atrakcje i inicjatywy.
Zapraszamy również do zapoznania się z naszymi wystawami stałymi w poszczególnych oddziałach Muzeum Okręgowego w Toruniu, gdzie prezentujemy ekspozycje o różnorodnej tematyce.
Więcej informacji na stronie www.muzeum.torun.pl.
