Dolina Świątyń (Valle dei Templi) to stanowisko archeologiczne położone w Agrigento, na południowym wybrzeżu Sycylii, we Włoszech. Jest to jeden z najważniejszych i najbardziej imponujących przykładów starożytnej greckiej architektury i cywilizacji. Dolina słynie z monumentalnych ruin kilku starożytnych greckich świątyń, z których większość pochodzi z V wieku p.n.e.
To miejsce wpisano na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 1997 roku. Jest to obszar o niezwykłej wartości historycznej i kulturowej. W V wieku p.n.e. starożytne Akragas stanowiło dynamiczne centrum kultury.
Wejście do Doliny Świątyń (Valle dei Templi) – parking
Na mapie trzeba znaleźć Parcheggio Saba Giunone. Znajduje się przy wejściu głównym o nazwie Ticket office Valle dei Templi – Tempio di Giunone. Tam najlepiej zaparkować.
Przy wjeździe na parking pobieramy bilecik, a przy wyjeździe opłacamy go w kasie automatycznej. Można płacić gotówką lub kartą. My za ponad 2 godziny zapłaciliśmy bodajże 3 euro. w okresie gwałtownie miejsca się zapełniają. Teraz w lutym było sporo samochodów.
- Współrzędne parkingu: 37.2901, 13.6001.
Kasa biletowa
Wychodzimy z parkingu i idziemy w prawo do kasy biletowej. Mamy tam także bezpłatne łazienki oraz stoiska z pamiątkami w fajnych cenach. Przed kasą biletową jest przejście przez bramki. Coś na zasadzie lotniska. Plecak i rzeczy trzeba wyłożyć do koszyka, a samemu przejść przez bramkę. Ochrona sprawdza na skanerze co znajduje się w plecakach.
Idziemy dalej i mamy kasy biletowe. Okienek jest sporo. Bilet normalny kosztował 17 euro. Za 7-letnią Maję nic nie płaciliśmy. Dolina Świątyń jest otwarta od 8:30, a zamykana późnym wieczorem, podobno choćby o 20:00. My byliśmy na 8:35 i już sporo osób było na miejscu.
Można wejść jeszcze od drugiej strony, jednak wydaje mi się to mniej wygodne rozwiązanie.
Co zobaczyć w Dolinie Świątyń – największe atrakcje
Miejsce to jest nie tylko cudem starożytnej greckiej architektury, ale także oferuje piękny widok na okoliczne tereny. Jest wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO, co przyciąga turystów z całego świata, którzy interesują się historią, architekturą i archeologią.
- Świątynia Concordii (Świątynia Zgody) – jedna z najlepiej zachowanych świątyń w starożytnym greckim świecie. To przykład architektury doryckiej, która pozostała niemal nienaruszona.
- Świątynia Junony – kolejna niezwykła budowla, która daje wgląd w praktyki religijne starożytnych Greków.
- Świątynia Herkulesa – choć znajduje się w bardziej podupadłym stanie, ta świątynia stanowi kolejne ważne miejsce w dolinie.
- Świątynia Zeusa – kiedyś jedna z największych greckich świątyń, jakie kiedykolwiek zbudowano, ale duża jej część została zniszczona.
Oprócz głównych świątyń, Dolina Świątyń oferuje także inne mniejsze struktury, takie jak altany, agory i ruiny dawnych budynków. Teraz stanowią świadectwo bogatej historii miasta Akragas.
Jak zwiedzać Dolinę Świątyń?
Dolina Świątyń jest rozległym terenem, który można zwiedzać pieszo. Warto przeznaczyć na zwiedzanie co najmniej 2 godziny, by w pełni docenić urok tego miejsca. Do głównych atrakcji prowadzą wyznaczone ścieżki, a wiele z nich jest dobrze oznaczone, co ułatwia orientację. Wydaje mi się jednak, iż ludzie chodzą tam jak chcą. Szkoda, iż nie dostaje się żadnej mapy terenu. My szliśmy z mapą online – mapy.cz.
Na miejscu dostępne są także informacje w formie tablic informacyjnych, które tłumaczą historię poszczególnych świątyń i miasta. Widzieliśmy, iż niektóre osoby miały audioprzewodniki. Dla osób chcących bardziej zgłębić tematykę archeologiczną, dostępne są przewodnicy, którzy mogą przybliżyć szczegóły dotyczące wykopalisk i historycznych kontekstów.
Mapa naszej ścieżki przez Valle dei Templi
Poniżej zamieszczam mapę Doliny Świątyń z zaznaczonym przebiegiem naszej trasy. Zrobiliśmy 5,4 km i zajęło nam to ponad 2 godziny. Nie spieszyliśmy się zbytnio.
Najważniejsze świątynie w Dolinie Świątyń
Poniżej lista najważniejszych świątyń w Valle dei Templi.
Świątynia Zeusa Olimpijskiego – największa budowla sakralna
Świątynia Zeusa w Dolinie Świątyń to jeden z ciekawszych zabytków starożytnego Akragas (dzisiejsze Agrigento). Zbudowana w V wieku p.n.e., była jedną z największych i najbardziej okazałych świątyń doryckich w całej Grecji. Wznosiła się na planie prostokąta, a jej imponujące rozmiary świadczą o potędze i znaczeniu tego sanktuarium.
Świątynia była dedykowana Zeusowi Olimpijskiemu, najwyższemu bóstwu greckiemu. Choć dziś zachowały się jedynie ruiny, wciąż można podziwiać monumentalność tej budowli. Charakterystyczne dla świątyni były jej ogromne kolumny. Część z nich została wzniesiona na podstawach o niezwykłych rozmiarach, co dodawało imponującego wrażenia całości.
Choć świątynia uległa zniszczeniu, jej ruiny przez cały czas pozostają symbolem potęgi starożytnej Grecji i jej niezwykłych osiągnięć architektonicznych.
Świątynia Concordii – najlepiej zachowany zabytek
Świątynia Concordii, znajdująca się w Dolinie Świątyń w Agrigento, to jedno z najlepiej zachowanych zabytków starożytnej Grecji. Została zbudowana około 430 roku p.n.e. na cześć bogini Zgody, Concordii, symbolizującej harmonię społeczną. Ta dorycka świątynia wyróżnia się wyjątkową prostotą i elegancją, będąc jednym z najlepszych przykładów klasycznej architektury greckiej.
Świątynia ma plan prostokątny, z 6 kolumnami na krótszych bokach i 13 na dłuższych, co tworzy klasyczną proporcję doryckiego stylu. Kolumny, które osiągają wysokość kilku metrów są wspaniale zachowane i nadają budowli majestatyczny wygląd.
Pomimo upływu stuleci i wielu zniszczeń, Świątynia Concordii zachowała dużą część swojej struktury. Przez wieki służyła jako kościół, co pomogło w jej ochronie przed całkowitym zniszczeniem. Dzięki swojemu wyjątkowemu zachowaniu, świątynia stała się symbolem harmonii, a jej piękno i doskonałość wciąż przyciągają turystów z całego świata. Przed świątynią znajduje się rzeźba „Upadek Ikara”, autorstwa polskiego rzeźbiarza Igora Mitoraja.
Świątynia Junony – świątynia poświęcona patronce małżeństw
Dedykowana była Junonie, bogini małżeństwa i opiekunce kobiet, co podkreśla jej istotną rolę w religii i kulturze starożytnych Greków.
Świątynia Herkulesa – najstarsza świątynia w dolinie z VI wieku p.n.e.
Świątynia Herkulesa to jedno z najstarszych i najbardziej znaczących miejsc kultu w starożytnym Akragas. Zbudowana w VI wieku p.n.e., była dedykowana Herkulesowi, jednemu z najważniejszych bohaterów mitologii greckiej. Pomimo licznych zniszczeń, które miały miejsce w ciągu wieków, ruiny tej świątyni wciąż budzą podziw i świadczą o imponujących osiągnięciach starożytnej architektury.
Jednym z najbardziej charakterystycznych elementów Świątyni Herkulesa był jej monumentalny rozmiar. Także umiejscowienie na skalistym wzniesieniu, skąd roztaczał się widok na całą okolicę. Chociaż świątynia nie przetrwała w całości, jej pozostałości są wciąż świadectwem ogromnego wpływu kultury greckiej na architekturę i religię tego regionu.
Świątynia Kastora i Polluksa
Świątynia Kastora i Polluksa, znana również jako Świątynia Dioskurów. To jeden z najważniejszych i najbardziej rozpoznawalnych zabytków Doliny Świątyń w Agrigento. Zbudowana w V wieku p.n.e., była dedykowana Kastorowi i Polluksowi – bliźniakom, bohaterom mitologii greckiej, synom Zeusa i Ledy, którzy byli uważani za patronów podróżników i wojowników. Świątynia, choć dziś zachowały się jedynie części jej kolumn, zachwycała swoją architekturą i monumentalnością.
Świątynia Hefajstosa – ruiny świątyni boga ognia
Zbudowana w V wieku p.n.e., została dedykowana Hefajstosowi, bogowi ognia, kowalstwa i rzemiosła. W mitologii greckiej był również patronem wszystkich rzemieślników i metalurgów. Choć świątynia nie jest tak dobrze zachowana jak inne w Dolinie Świątyń, jej fragmenty, w tym zachowane resztki kolumn, wciąż ukazują ogromną potęgę i majestat tej budowli. Dzięki swojemu położeniu na wyższym terenie, świątynia była widoczna z daleka, stanowiąc istotny element w krajobrazie religijnym Akragas.
Ogród Kolymbetra
Ogród Kolymbetra (Giardino della Kolymbetra) to jeden z najpiękniejszych i najbardziej malowniczych zakątków Doliny Świątyń w Agrigento. Jest to zadbany, historyczny ogród, który odgrywa istotną rolę jako część kompleksu archeologicznego. Jego historia sięga starożytności, a w tej chwili stanowi wspaniały przykład harmonii między naturą a dziedzictwem kulturowym.
Historia Ogrodu Kolymbetra
Ogród Kolymbetra ma swoje korzenie w czasach starożytnego Akragas. Został założony na terenie dawnego zbiornika wodnego lub stawu, który był wykorzystywany przez mieszkańców miasta. W czasach greckich miejsce to pełniło funkcję ogrodu warzywnego i wodnego. Z biegiem czasu ogród stracił swoje pierwotne funkcje, aż do renowacji, która miała miejsce w XX wieku.
Współczesny ogród został starannie zaprojektowany, by odtworzyć starożytne założenia ogrodowe i ukazać, jak mogły wyglądać ogrody w starożytności. Dzięki temu, ogród jest jednym z nielicznych przykładów tak dobrze zachowanej przestrzeni ogrodowej w starożytnej Grecji.
Co można zobaczyć w Ogrodzie Kolymbetra?
Ogród Kolymbetra to zielona oaza, w której rośnie wiele roślin typowych dla regionu, w tym drzewa oliwne, cytrusy, palmy, winorośle. Także rośliny aromatyczne, takie jak lawenda czy rozmaryn. W ogrodzie znajdują się również liczne ścieżki spacerowe. Prowadzą one do źródeł wody oraz małych, naturalnych zbiorników, przypominających dawne zbiorniki wodne, które kiedyś pełniły rolę w systemie nawadniającym.
W ogrodzie można także zobaczyć kilka rekonstrukcji starożytnych struktur, takich jak pozostałości po akweduktach i innych elementach hydrotechnicznych, które były niezbędne do upraw roślin w tym suchym regionie.
Warto wiedzieć
- Zróżnicowana roślinność: Kolymbetra to nie tylko miejsce historyczne. To także przyjemne dla zmysłów, pełne zapachów i kolorów roślinności, która zmienia się w zależności od pory roku.
- Spokój i relaks: Ogród Kolymbetra to idealne miejsce na chwilę odpoczynku po zwiedzaniu Doliny Świątyń. Jest to oaza spokoju, która pozwala oderwać się od turystycznego zgiełku i w pełni poczuć magię tego miejsca.
- Szlak edukacyjny: Turyści mogą dowiedzieć się o historii regionu, roślinach oraz technikach uprawy, które były stosowane w starożytności.
Jak zwiedzać Ogród Kolymbetra?
Wstęp do ogrodu jest płatny i trzeba kupić do niego dodatkowy bilet. Ten kosztuje 6 euro. Można to zrobić od razu przy zakupie biletu do zwiedzaniu doliny lub później przy samym wejściu do ogrodu. Ogród Kolymberta znajduje się na terenie doliny.
