Maślaki są bardzo cenione wśród grzybiarzy za wyjątkowy smak i uniwersalne zastosowanie w kuchni. Można je marynować i suszyć, a ponadto świetnie nadają się do przygotowania aromatycznej zupy lub sosu grzybowego. Przełom lata i jesieni to czas największych zbiorów, ale sezon trwa zdecydowanie dłużej - zwykle aż do października.
REKLAMA
Zobacz wideo Pyszne dania z kurkami. Wypróbuj te przepisy
Maślaki obejmują kilkanaście gatunków. Cenimy je za smak i wartości odżywcze
W dobrym sezonie w lasach aż roi się od różnych gatunków grzybów, wśród których najchętniej sięgamy po podgrzybki, borowiki, kurki i maślaki. Te ostatnie obejmują kilkanaście gatunków, które różnią się między sobą pewnymi cechami, głównie wielkością i barwą. Najpopularniejsze z nich to:
maślak zwyczajny
maślak pstry
maślak sitarz
maślak modrzewiowy
maślak rdzawobrązowy
Dlaczego warto jeść maślaki? Są one cennym źródłem błonnika pokarmowego, który wspiera pracę jelit i odpowiada za uczucie sytości. Znajdziemy w nich także m.in. witaminy z grupy B oraz potas, fosfor, żelazo i magnez. Ale to nie wszystko - liczy się także oczywiście niezwykły smak.
Sos z maślaków zwyczajnych to prawdziwy rarytas. Jak wygląda grzyb?
Każdy doświadczony grzybiarz wie, jak aromatyczny i intensywny w smaku jest sos z maślaków zwyczajnych. Jest to najpopularniejszy gatunek maślaków, który wyróżnia się następującymi cechami:
gładki, śliski i lepki ciemnobrązowy kapelusz o średnicy od 5 do 12 cm
łatwo odchodząca skórka kapelusza
spód kapelusza ma charakterystyczną żółtą barwę
miąższ ma kolor żółty, kremowy lub biały - w zależności od wieku grzyba
Grzyby, maślak zwyczajnyGrzegorz Okołów/ Agencja Wyborcza.pl
Grzyb najczęściej rośnie w lasach iglastych, głównie sosnowych. Spotkać go tam można od maja do listopada. Maślaki zwyczajne doskonale nadają się do smażenia, marynowania, duszenia i gotowania. Przed obróbką termiczną zaleca się zdjęcie skórki z kapeluszy, ponieważ jest ona ciężkostrawna.
Maślak pstry rzadko trafia do koszy grzybiarzy. Nie każdy wie, iż jest jadalny
W naszych lasach powszechnie rośnie także maślak pstry, choć trzeba przyznać, iż często grzybiarze go po prostu omijają, nie mając pewności, czy jest jadalny. Zwykło się mówić nawet, iż jest to jeden z najbardziej niedocenianych grzybów.
Maślak pstry - jak rozpoznać ten gatunek grzyba?wikimedia commons
Łatwo go zidentyfikować po jasnożółtym lub jasnobrązowym kolorze, którym pokryty jest zarówno kapelusz, jak i nóżka. Średnica kapelusza dochodzi do 10 cm. Spotkać go można przede wszystkim w lasach sosnowych i na wrzosowiskach. Nadaje się m.in. do suszenia lub marynowania. Po obróbce termicznej grzyb zmienia swoją barwę.
Maślak żółty - jak go rozpoznać? Znajdziesz go pod modrzewiem
jeżeli podczas spaceru po lesie lub parku spotkasz modrzew, to jest szansa, iż pod nim rośnie maślak żółty.
Maślak żółty. Zdjęcie ilustracyjneAutorstwa Jerzy Opioła - Praca własna, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=28846098
Charakteryzuje się gładkim kapeluszem, który na początku jest półkolisty, a następnie zmienia kształt na wypukły lub spłaszczony. Może być koloru złocistego, pomarańczowego lub żółtobrązowego. Rurki są żółto-złote, podobnie jak miąższ. Przed przyrządzeniem warto zdjąć z niego skórkę.
Maślak sitarz rośnie od czerwca do listopada. Lubi lasy iglaste i mieszane
Pospolicie w Polsce występuje także maślak sitarz, który - ze względu na smak - nie jest raczej spożywany pojedynczo, tylko w towarzystwie bardziej smakowitych gatunków, np. borowików lub podgrzybków.
MaślakAutorstwa Jerzy Opioła - Praca własna, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=17384051
zwykle rośnie w skupiskach, na które można się natknąć na obrzeżach dróg i lasów oraz na wrzosowiskach. Kapelusz osiąga średnicę od 3 do 12 cm. U młodych osobników jest półkolisty, z czasem jednak jego kształt staje się bardziej nieregularny. Trzon może osiągać wysokość od 5 do 10 cm.
Maślaki - trujące czy nie? Z jakimi grzybami można je pomylić?
Jak widać z powyższego, podczas grzybobrania można się natknąć na różne maślaki. Trujące grzyby mogą być bardzo niebezpieczne dla zdrowia i życia człowieka, dlatego w przypadku jakichkolwiek wątpliwości, lepiej zostawić grzyba w spokoju. Maślaki to grzyby jadalne, które kolorem i kształtem są zbliżone do innych gatunków jadalnych (m.in. do borowików i podgrzybków). Zbieranie maślaków jest zatem stosunkowo bezpieczne, jednak wszelkie obawy lepiej skonsultować z bardziej doświadczonym grzybiarzem lub w Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej (SANEPID).
Zobacz też: Żeń-szeń koreański - adekwatności i zastosowanie. Jaki żeń-szeń wybrać?
