Wybór roślin do zakładania rabat w cieniu jest mniejszy niż w przypadku stanowisk słonecznych, wciąż jednak można stworzyć atrakcyjne, zróżnicowane kompozycje. Jakie gatunki najlepiej radzą sobie na takim stanowisku? Jakie zasady aranżacji powinno się stosować?
Zakładanie rabaty w cieniu – co trzeba wiedzieć?
Zasady zakładania rabat są uniwersalne, niezależne od warunków świetlnych. Niskie rośliny uprawia się z przodu, a wysokie z tyłu, aby wszystkie były dobrze wyeksponowane. Lepiej sadzić więcej roślin należących do tego samego gatunku niż tworzyć wielogatunkowy i wieloodmianowy „nisz-masz”. Takie nasadzenia roślinne wyglądają naturalniej. W rabatach zacienionych większą rolę (w porównaniu ze słonecznymi) pełnią byliny ozdobne z liści. Często stanowią trzon rabaty. Rośliny kwitnące komponuje się w taki sposób, aby wytwarzały kwiaty o różnych porach roku. Warto wprowadzić również gatunki zimozielone, dzięki którym ogród jest piękny przez cały rok. Należy pilnować odpowiednich rozstaw sadzenia. Zbyt duże zagęszczenie jest mocno odczuwalne dla roślin uprawianych w cieniu. Szybciej pojawiają się różnorodne problemy, np. z chorobami grzybowymi.
Rośliny na obrzeża rabat – wartościowe gatunki niskie
Na obrzeża wybiera się rośliny niskie, które zwykle nie przekraczają 30 cm wysokości, a nie mają tendencji do silnego rozrastania się na szerokość. Można sadzić je na brzegach rabat, ale także wzdłuż ścieżek i ogrodzenia. Do gatunków cienioznośnych zaliczają się bodziszki (Geranium). Mają kwiaty fioletowe lub różowe. Kwitną od końca wiosny do jesieni. W miejscach półcienistych bardzo dobrze radzą sobie niezapominajki (Myosotis). Kwitną wiosną lub latem, w zależności od gatunku. Niektóre można sadzić choćby na terenie podmokłym. Przykładem jest niezapominajka błotna (Myosotis scorpioides). Ponadto warto uprawiać zawilce gajowe (Anemone nemorosa), znane w polskich lasów. To niskie rośliny, które zakwitają bardzo wcześnie – już w marcu. Atrakcyjnie na obrzeżach prezentują się serduszka piękne (Dicentra formosa). Bylina kwitnie od maja do września. Tworzy różowe kwiaty przypominające serca. Jest trochę wyższa od powyżej opisanych gatunków, raczej jednak nie przekracza 35 cm wysokości. Niskie rozmiary cechują kokoryczki (Polygonatum). Najniższa jest kokoryczka miniaturowa (Polygonatum humile), która osiąga 10-20 cm wysokości.
Rośliny pierwszego i drugiego planu – co na zacienioną rabatę?
Duszą zacienionej rabaty są rośliny średnie i średnio wysokie. zwykle uprawia się ich najwięcej. Dominują gatunki o ozdobnych liściach. W takim miejscu nie może zabraknąć funki (Hosta). Poszczególne odmiany różnią się rozmiarami, kształtem i wybarwieniem liści. Do najbarwniejszych bylin zalicza się żurawki (Heuchera). Osiągają 40-50 cm wysokości. W szkółkach dostępne są odmiany o najróżniejszej barwie liści: od limonkowo-zielonkowej po czerwone, pomarańczowe, fioletowe i brązowe. Żurawki zapewniają rabacie pożądany koloryt. Podobne wymagania ma kuzyn - żuraweczka (Heucherella). Bylina posiada ozdobne, barwne liście, ale w porównaniu z żurawkami tworzy bardziej efektowne, wyraziste kwiaty. W słabszych warunkach świetlnych dobrze radzą sobie paprocie. jeżeli stanowisko jest częściowo osłonięte (widne) można sadzić gatunki o barwnych liściach, np. (Athyrium nipponicum). Bardzo duże zacienienie natomiast lepiej znoszą paprocie o liściach całkowicie zielonych, np. paprotka zwyczajna (Polypodium vulgare). Atrakcyjne kępy z żółtymi, groniastymi kwiatostanami tworzy języczka wąskogłówkowa (Ligularia stenocephala). Kwitnie latem. Do najoryginalniejszych bylin uprawianych w polskich ogrodach zalicza się czerniec grubopędowy (Actaea pachypoda). Wykształca osobliwe owoce - białe jagody z czarnymi „oczkami” osadzone na grubych, czerwonych szypułkach.
Rośliny tworzące tło na zacienionej rabacie
Rabaty zacienione często przylegają do drzew i krzewów, które wyznaczają ich granice, a jednocześnie zapewniają pożądany efekt piętrowości. Jednakże oprócz tego powinno się wprowadzać byliny wysokie, przekraczające 120-150 cm wysokości, a nierzadko także krzewy lub pnącza. Jedną z najbardziej wartościowych roślin jest świecznica (Cimicifuga), która osiąga 150 cm wysokości, tworzy białe, kłosowate kwiatostany, a kwitnie latem. Do najwyższych krajowych roślin wieloletnich zalicza się parzydło leśne (Aruncus dioicus), które dorasta do 200 cm wysokości. Radzi sobie także pod koronami wysokich drzew. Z krzewów iglastych można wprowadzić cis pospolity (Taxus baccada), który znosi zacienienie, a nadaje się także na żywopłoty w takich miejscach. Jedyny mankament – rośnie wolno. W miejscach widnych, częściowo osłoniętych dobrze rosną krzewy hortensje (Hydrangea). Do osłonięcia działki w pobliżu rabaty można wykorzystać bluszcz pospolity (Hedera helix) lub winobluszcz pięciolistkowy (Parthenocissus quinquefolia). Takie rośliny prowadzone na kratownicach zajmują mniej miejsca od żywopłotu, zwłaszcza naturalnego. Przydatna sprawa w małych ogrodach.
W pobliżu rabaty zacienionej można posadzić dużą liczbę roślin okrywowych, które są dobrą alternatywą dla trawnika (mało gęstego w takich warunkach). W sukurs przychodzą m.in. kopytnik pospolity, runianka japońska, dąbrówka rozłogowa i barwinek większy.
fot. pixabay.com
#landing-content-2#