Civita di Bagnoregio przez wielu uznawane jest za najpiękniejsze miasteczko w całych Włoszech! I już od pierwszego spotkania wiemy, dlaczego zyskało taką opinię. Zachwyca od pierwszej chwili, a każdy kolejny krok w głąb miasta sprawia, iż nie sposób się nim nie zachwycić. Odkryjmy razem wymierające miasteczko, w którym czas się zatrzymał i które z czasem może zniknąć z powierzchni ziemi, zostawiając po sobie jedynie piękne zdjęcia i wspomnienia.
Civita di Bagnoregio – miasto, które umiera
Przez wielu dzisiaj Civita di Bagnoregio nazywane jest “miastem, które umiera” (“Le citta che muore”). Sformułowania tego użył już włoski pisarz, pochodzący z Bagnoregio – Bonaventura Tecchi. Zastanawiać Cię może, skąd bierze się to słynne określenie miasteczka. Niestety wynika ono z położenia, które z jednej strony było dla tego miejsca błogosławieństwem, z drugiej zaś przekleństwem. Miasteczko leży bowiem wysoko ponad doliną na skale tufowej. Fantastyczne miejsce pod względem strategicznym – niemal nie do zdobycia przez wieki. Z drugiej jednak strony w wyniku erozji, kolejne fragmenty skały, ale także samego miasteczka, osuwają się prosto do doliny, a przyszłość tego miejsca pozostaje niepewna…
Właśnie dlatego dzisiaj Civita di Bagnoregio zamieszkane jest na stałe jedynie przez kilkanaście osób. Dla porównania – w latach 20′ XX wieku miasteczko zamieszkane było przez… ok. 600 osób! Widać więc, iż na przestrzeni 100 lat znacznie zmniejszyła się populacja tego miejsca, które dziś wymiera…
Z drugiej jednak strony mieszkańcy pobliskiego Bagnoregio codziennie przybywają do średniowiecznego miasta do swojej pracy – w nielicznych kawiarniach, restauracjach, sklepikach. A i popularność samego miasteczka z roku na rok rośnie, w ciągu dnia, szczególnie w lecie, jest gwarno. Zdarzają się dni, gdy jest tutaj tak tłoczno, iż trudno zrozumieć, dlaczego miasto miałoby umrzeć. Po zmroku jednak, gdy sklepikarze z Bagnoregio wrócą już do domów, a turyści wyjadą zapada błoga cisza…Cóż, czas pokaże jaka przyszłość czeka to malownicze miejsce.
Krótka historia wymierającego miasta
Dzisiejsze Civita di Bagnoregio leży we włoskim regionie Lacjum, w prowincji Viterbo. Założone zostało jeszcze ok. 2500 lat temu przez Etrusków, którzy docenili jego położenie. Przede wszystkim fakt, iż leży nad dwoma rzekami – Rio Chiaro i Rio Torbido, tak więc był to szlak handlowy i komunikacyjny. Wtedy było to zaledwie kilka domów ze świątynią i centrum, w którym zbierali się mieszkańcy i toczyło się życie obywatelskie. Już wtedy dzisiejsze Civita di Bagnoregio musiało mierzyć się z aktywnością sejsmiczną, działaniem warunków atmosferycznych, które zmieniały oblicze tego miejsca. Za czasów Rzymian miasteczko popadło w ruinę i zostało na wiele wieków opuszczone. Z czasem jednak powróciło tutaj życie i powstało wspaniałe, średniowieczne miasteczko, którego klimat czujemy do dzisiaj spacerując tutejszymi wąskimi uliczkami pośród średniowiecznych, charakterystycznych zabudowań.
Pamiętać musisz, iż miasto przez wieki musiało mierzyć się z licznymi trzęsieniami ziemi, które utrudniały życie codzienne. Kolejne fragmenty osuwającego się wzgórza, ale także zniszczenia jedynego połączenia Civita z Bagnoregio – mostu. W 1923 roku zbudowano kamienny most, który połączył oba miasta. Niestety ten nie miał szansy funkcjonować zbyt długo – w 1944 poniósł druzgocące i utruniające życie zniszczenia za sprawą wycofującej się z okolicy armii niemieckiej. Spacerując jednak po Civita, nieopodal wejścia Porta Santa Maria zobaczysz fragment dawnego mostu, położonego w nieco innym miejscu niż ten dzisiejszy.
Most, którym dzisiaj dociera się do miasta powstał w latach 60′ – tym razem jednak został on wzmocniony betonem. Niektórym wydawać się może, iż odbiera nieco uroku miasteczku. Przyznać jednak trzeba, iż jest na tyle wytrzymały, iż służy lokalnej społeczności i turystom po dziś dzień i sprawia, iż życie w Civita jest znacznie łatwiejsze, niż kiedyś, gdy niejednokrotnie mieszkańcy musieli mierzyć się z tym, iż po prostu byli odcięci od świata. Do dzisiaj jednak do miasteczka nie ma możliwości dojechania samochodem.
Civita di Bagnoregio – co zobaczyc – atrakcje
Nie będziemy ukrywać – do Civita di Bagnoregio nie przybywa się dla konkretnych zabytków czy muzeów. Tutaj bowiem największym smaczkiem jest widok na miasto i spacer urokliwymi uliczkami pełnymi średniowiecznych zabudowań. Ogromną przyjemnością jest także podziwianie otaczającej miasto Valle dei Calanchi. To piękna dolina pełna fantazyjnych formacji skalnych, które przypominać mogą Kapadocję. Spacerując po miasteczku znajdziesz wiele ciekawych punktów widokowych, w których masz choćby szansę być całkiem sam, bez towarzystwa innych turystów. Najpiękniejszy z punktów widokowych znajdziesz na samym końcu miasteczka – Giardino del Poeta. Niekiedy siedzą tutaj wiekowi już właściciele, którzy za wstęp do uroczego ogródka pobierają drobną opłatę lub proszą o zakup jakiegoś drobiazgu – np. buteleczki oliwy z oliwek. Naprawdę warto, bo widok jest wspaniały!
Bez wątpienia jednak pierwszym miejscem, które odkryjesz po przekroczeniu bramy Porta Santa Maria będzie placyk Piazza San Pietro. To tutaj po raz pierwszy zachwycisz się unikatowym klimatem tego miejsca. Poczujesz, jakbyś trafił do innej epoki, do średniowiecza. Lubimy usiąść tu na placu w słońcu w kawiarni La Piazzetta, napić się kawy i zjeść świeżego Cornetto pośród bujnej zieleni. Ta zieleń z resztą będzie Ci towarzyszyć podczas całego spaceru wokół Civita di Bagnoregio. Mieszkańcy bowiem dbają o to, by w każdej z uliczek były donice z kwiatami i roślinnością, które wspaniale pachnie i dodaje klimatu z pozoru surowym uliczkom. W czerwcu musi tu pięknie pachnieć jaśminem!
Wyjątkowy klimat średniowiecznego miasteczka
Głównym placem miasta jest Piazza San Donato, przy którym dumnie stoi kościół Chiesa di San Donato, którego historia sięga VII wieku. Dzisiejszy wygląd zawdzięcza jednak przebudowie z XVI wieku. Związana z nim jest historia małego chłopca, którego rzekomo uzdrowił niegdyś sam św. Franciszek z Asyżu. Matka chłopca obiecała, iż w zamian za uzdrowienie, jej syn będzie kiedyś sługą bożym. Tak też zaczęła się historia późniejszego brata Bonawentury, który jest istotną osobą dla religijnych mieszkańców Civita. By poznać z bliska jego historię – warto wybrać się do groty San Bonawentury, wykutej w skale tufowej Bagnoregio.
Zwiedzanie Civita to przede wszystkim uroczy spacer po gąszczu wąskich uliczek obserwując niskie zabudowania z balkonami i otoczonych kwiatami. Wiele z nich dzisiaj pozostaje niezamieszkanych, choć co ciekawe, nie tak dawno jeden z domów zakupił tutaj sam Harry Styles – wokalista zespołu One Direction. Niekiedy można go tutaj spotkać, warto więc rozglądać się nie tylko po budynkach, ale także twarzach. Zaś w Museo Antica Civitas czeka malutka, ale bardzo interesująca wystawa związana z historią miasta, gdzie zobaczyć można artefakty z czasów etruskich czy rzymskich. Nie ma tu więc zbyt wielu zabytków, muzeów, ale możesz być pewien, iż ten spacer sprawi, iż Twoje serce zabije mocniej. Jest tu po prostu…magicznie.
W miasteczku działa kilka kawiarni i trattorii, w których można zjeść. Można także spędzić tu noc w jednym z kilku airbnb, które pozwolą spojrzeć na to miejsce z innej, bardziej kameralnej atmosfery, gdy po zmroku turyści opuszczają mury miasta. W jednym z kilku sklepików kupić można lokalną oliwę z oliwek, dżemy, miody czy lokalne przyprawy. Szczególnie polecamy oliwę, która jest naprawdę wyśmienita!
Civita di Bagnoregio – jak tu dojechać i informacje praktyczne
Bez wątpienia najłatwiejszym sposobem, by dostać się do Civita di Bagnoregio jest dojazd własnym lub wynajętym samochotem. Auto należy zostawić na parkingu (najbliżej do starego miasta jest parking Parcheggio Alberto Ricci) w miejscowości Bagnoregio, które położone jest po drugiej stronie doliny oddzielającej je od Civita di Bagnoregio. To właśnie tutaj przeniosło się wielu mieszkańców starego miasteczka, czując się tutaj bezpieczniej niż na osuwającym się wzgórzu. Parkingi w Bagnoregio są płatne i pamiętaj, by uiścić opłatę, gdyż często widać tutaj policję, która sprawdza bileciki i wypisuje mandaty tym, którzy postanowili zignorować obowiązek.
Dalej należy iść pieszo – dotrzesz do wspaniałego tarasu widokowego – Punto Panoramico – Civita di Bagnoregio. Roztacza się stąd wspaniała panorama na malowniczo położone na wzgórzu średniowieczne miasteczko. Zachwyci Cię o każdej porze dnia, ale najpiękniej wygląda o wschodzie słońca, szczególnie jeżeli trafisz na mglisty poranek. Wtedy całe wzgórze otoczone jest mgłą, z której wyłania się Civita di Bagnoregio. Widok iście bajkowy, który sprawia, iż serce mocniej bije.
Stąd schodzisz schodkami w dół i idziesz w lewo w kierunku mostu – Ponte Panoramico di Civita. Zanim jednak wejdziesz na most musisz uiścić opłatę za wstęp do miasteczka – 5 euro od osoby (możliwa płatność kartą). Pieniądze te są przeznaczane na próby ratowania miasta. Dalej zaś czeka Cię spacer mostem o długości kilkuset metrów – to jedyne wejście do miasta. Bywa tutaj wietrznie, ale jesteśmy pewni, iż widoki wynagrodzą Ci wszystko! Pamiętaj także, iż most nie jest przeznaczony do ruchu kołowego dla turystów i dla samochodów. Jest na tyle wąski, iż mogą nim jechać wyłącznie mieszkańcy miasta – na skuterach lub meleksami. Tak dotrzesz do jedynej dziś czynnej bramy miasta – Porta Santa Maria, przez którą wkroczysz do wspaniałego Civita di Bagnoregio i zaczniesz swój fascynujący spacer po zupełnie innej epoce.
Co zobaczyć w okolicy Bagnoregio
Bez wątpienia najbardziej znaną perłą w okolicy jest Orvieto, które choć znajduje się już w regionie Umbria – dzieli od Bagnoregio zaledwie 30 minut autem. To piękne miasto słynie przede wszystkim ze wspaniałej katedry i związanego z nią cudu. Ciekawym miejscem w Orvieto jest także Studnia św. Patryka. O Orvieto jednak napiszemy osobny tekst, szkoda bowiem byłoby potraktować to piękne miejsce kilkoma zdaniami tutaj.
Nieopodal Bagnoregio, jeżeli podróżujecie swoim autem, warto także wstąpić na spacer do Sant’Angelo – malutkiej miejscowości, która słynie z niesamowitych, kolorowych murali. Przyznać trzeba, iż bez wątpienia miasteczko zyskało zupełnie inne oblicze – pokryte kolorami i często bohaterami bajek i baśni domy sprawiają, iż spacerując tutaj będziesz miał poczucie, jakbyś sam trafił do bajki.
Innym zachwycającym miejscem, z którym można połączyć wycieczkę do Civita di Bagnoregio jest przepiękne Vitorchiano, które zachwyca swoją wyjątkową atmosferą. Schowane pośród murów z jednej strony, z drugiej zaś położone nad urwiskiem, nad którym z kamiennych domów wyrastają balkony. I wąskie uliczki pełne zieleni i kwiatów.
Koniecznie warto zapisać na listę także przepiękne Orte położone na wzgórzu miasteczko, w którym czas się zatrzymał już dawno temu. Piękna Duomo wokół której ulokowały się kamienice i gąszcz wąskich, ukwieconych uliczek to nie wszystko. To także wspaniałe widoki z tutejszych tarasów i tajemnicze tunele wydrążone w skale pod Orte. Kolejne wspaniałe miejsce w Tuscia, a takich jest więcej! I mamy głęboką nadzieję, iż będziemy mieli szansę odkrywać więcej perełek w tej wciąż nieskażonej masową turystyką części Włoch.
Noclegi w okolicy Bagnoregio
Jeśli planujesz zostać tutaj dłużej – możesz skorzystać z jednego z kilku airbnb w samym Civita di Bagnoregio. Pamiętaj jednak, iż do miasteczka wejść musisz pieszo przez most. Innym rozwiązaniem będzie nocleg w jednej z pobliskich miejscowości malowniczej Tuscia. Dookoła, także na prowincji, działa wiele uroczych hotelików czy willi, w których można zaznać kameralnej atmosfery, z dala od komercji wielkich miast. Dobrym rozwiązaniem jest także pobyt w Viterbo czy Orvieto, które można przy okazji zwiedzić. Poniżej znajdziesz mapę z miejscami noclegowymi w tej okolicy:
Civita di Bagnoregio – czy warto?
Mamy nadzieję, iż po lekturze tego tekstu i po oglądnięciu zdjęć nie masz co do tego wątpliwości, iż warto! Mamy świadomość, iż jeżeli wybierasz się tutaj z Rzymu i nie masz własnego auta – transport może wydawać się nadto skomplikowany jak na tak malutkie miejsce, w którym nie spędzisz całego dnia. Wbrew jednak pozorom – pociągi do Orvieto jeżdżą regularnie, a z Orvieto złapiesz autobus bez żadnego problemu – jeżdżą regularnie. A przy okazji masz szansę zwiedzić inne piękne miejsce, bo Orvieto warte jest zobaczenia i Twojego czasu.
Jeśli zaś masz swoje auto – tutaj nie powinieneś mieć już żadnych wątpliwości. Civita di Bagnoregio jest wyjątkową perełką i nie dziwimy się, iż tak wielu uważa miasteczko za najpiękniejsze spośród wszystkich włoskich, a niektóre przewodniki (np. Lonely Planet) spośród tylu wspaniałych i sławnych miejsc we Włoszech, na okładkę wybrały właśnie zdjęcie z Civita di Bagnoregio. Wyjątkowa perła, którą przynajmniej raz w życiu trzeba odwiedzić! Życzymy Ci pięknej podróży i niezapomnianych chwil! A po więcej włoskich opowieści, szczególnie z Tusci i zakątków na północ od Rzymu zapraszamy do naszych zaprzyjaźnionych i wspaniałych twórców – Ani i Marcina czyli Wędrownych Motyli, którzy prowadzą z sercem swój profil o życiu Na północ od Rzymu. Mamy wielką przyjemność i zaszczyt tworzyć wspólnie przewodnik po Rzymie, na który zapiszesz się na Rzymbook.pl !
Dziękujemy!
We wpisie tym znajdziesz linki afiliacyjne. Rezerwując nocleg za ich pomocą otrzymujemy małą prowizję, dzięki której utrzymujemy bloga. Cena dla Ciebie pozostaje taka sama, my zaś możemy dalej tworzyć tutaj treści dla szukających podróżniczych inspiracji. Z góry dziękujemy Ci bardzo za Twoje wsparcie w rozwoju tego bloga.
Wybierasz się w podróż?
- Szukasz inspiracji podróżniczych? Zobacz inne nasze posty! Znajdziesz u nas sporo wpisów z Włoch!
- Zobacz nasze interaktywne przewodniki po Malcie w formie e-booków! Idealne kompendium wiedzy na temat Malty!
- Jesteśmy właśnie w trakcie pisania interaktywnego przewodnika po Rzymie – stay tuned! jeżeli nie chcesz ich przegapić, zapisz się na listę oczekujących, gdzie uzyskasz szczegóły! Listę znajdziesz TUTAJ.
- Zaglądnij do nas też w social mediach! Tutaj znajdziesz nas na
, Facebooku i Youtubie!
