Do wspólnego wyszywania obrusów zachęca Biuro Wystaw Artystycznych w Kielcach. Projekt nosi nazwę „Zaproście mnie do stołu” i jest częścią ogólnopolskiej akcji, organizowanej w ramach obchodów Polskiej Prezydencji w Radzie Unii Europejskiej w 2025 roku.
Jak mówi Stanisława Zacharko-Łagowska, dyrektor kieleckiego BWA, do działania zostały zaproszone wszystkie galerie w kraju, z których zaproszenie przyjęły 22.
– Jesteśmy częścią tego wspaniałego wydarzenia. Mniej więcej polegało to na tym, żeby każda galeria, która zdecydowała się wziąć udział w tym projekcie, zaprosiła artystę z Unii Europejskiej i z Ukrainy, która również ma aspiracje europejskie. My właśnie zaprosiliśmy artystki ukraińskie. W ramach tego projektu w galeriach realizowane są różne wystawy, performace, pobyty rezydencyjne, a my realizujemy projekt, do którego zapraszamy wszystkich mieszkańców Kielc – wyjaśnia.
Tradycyjna polska gościnność
Wybrane przez BWA w Kielcach dwie ukraińskie artystki: Olesia Trofymenko i Katia Lisovą przygotowały projekty dwóch obrusów, w stylu swojej sztuki. Teraz rozpoczęło się ich wyszywanie. Stanisława Zacharko-Łagowska zachęca, by do akcji włączyło się jak najwięcej osób.
– Mamy w polskiej, ale jest także w ukraińskiej kulturze, tradycję ozdabiania naszego domu również tkaninami. W dawnej Polsce panie spędzały razem czas, wyszywając m.in. obrusy, pościel. Te najpiękniejsze obrusy wyciągało się na przyjęcie gości, stawiono najlepszą zastawę, bo zgodnie ze staropolskim przekonaniem wierzono: „Gość w dom, Bóg w dom”. My do tej tradycji polskiej gościnności chcemy nawiązać. Ale jesteśmy przekonani, iż wraz z gościem wchodzi również jego kultura, obyczaje i jego jedzenie, a takich ludzi z innych kręgów kulturowych w naszym mieście jest coraz więcej – zaznacza.
03.04.2025. Kielce. BWA. Projekt pn. „Zaproście mnie do stołu” / Fot. Wiktor Taszłow – Radio KielceWyszywać każdy może
Do wspólnego wyszywania może dołączyć każdy, bez względu na wiek, czy umiejętności. W czwartek, 3 kwietnia do BWA przyszły dzieci ze Szkoły Podstawowej Integracyjnej nr 11 w Kielcach. Jak tłumaczyła Anna Wiatkowska, nauczycielka języka angielskiego, uczniowie sami chcieli spróbować swoich sił.
– Na warsztaty zaprosiła nas pani Krystyna Bondzińska, która uczy techniki, a ponieważ wiem, iż dziewczynki mają takie zainteresowania, to dziś po lekcjach z chęcią przyszły, żeby zobaczyć, jak wygląda taka praca – wyjaśniła.
Amelka, Ala i Ania przyznały, iż po raz pierwszy miały okazję wyszywać.
– Trudne zadanie, ale jak już się trochę nabierze wprawy, to jest ok – stwierdziły.
W tajniki haftowania dzieci wprowadzała m.in. Tetyana Yagodkina, artysta z Kijowa. Jak mówiła, w wyszywaniu tych obrusów najważniejsza jest współpraca.
– kooperacja artystów z ludźmi, którzy lubią to robić, albo robią to po raz pierwszy. Szyjemy razem, a na koniec będzie zaproszenie do stołu, za którym goście będą siedzieć i oglądać to, co wykonaliśmy – zapowiedziała.
03.04.2025. Kielce. BWA. Projekt pn. „Zaproście mnie do stołu” / Fot. Wiktor Taszłow – Radio KielceBędzie i oryginalna zastawa
Niespodziewanie w środę, 2 kwietnia, do akcji włączył się światowej sławy ceramik, Marek Cecuła, ale nie będzie haftował.
– Zobaczył te wyszywające dziewczyny i projekty tych obrusów, zachwycił się ideą naszego projektu i zobowiązał się, iż zrobi nam specjalną zastawę ceramiczną na to przyjęcie. Na naczyniach znajdą się wzory z dwóch autorskich projektów obrusów – relacjonuje Stanisława Zacharko-Łagowska i dodaje: – On sam był gościem w różnych krajach i wie, jak to jest czasami czuć się obcym, ale też wie, jak to jest, gdy go ktoś wesprze, otworzy ramiona i przyjmie go do swojego grona. Dziś chcemy, żeby tę gościnność poczuły osoby, które przyjechały do Kielc – zapewnia.
Stół, o którym mowa w nazwie projektu, nie będzie symboliczny. Znajdzie się w centrum uwagi 9 maja. Stanisława Zacharko-Łagowska przyznaje, iż ta data została wybrana nieprzypadkowo.
– To symbol też w kontekście tego, co się dzieje na Ukrainie. To data zwycięstwa nie tylko w czasie II wojny światowej, ale to też symbol zwycięstwa dobra nad złem. Chcemy te stoły pokryć obrusami i zastawą, którą wykona Marek Cecuła. Chcemy też nabyć lub poprosić o potrawy wszystkie restauracje w Kielcach, oferujące kuchnię z innych kultur i zaprosić ludzi innych narodowości do tego naszego stołu. Mam nadzieję, iż chociaż część z nich przyjmie nasze zaproszenie i zechce się z nami poznać – zaznacza.
Akcja wyszywania obrusów będzie trwała do 9 maja, w godz. 13.00-16.00. Warto przyjść z rodziną czy znajomymi – igieł i nici jest pod dostatkiem. Warsztaty realizowane są pod okiem edukatorek.
Projekt „Zaproście mnie do stołu” jest organizowany przez Narodowe Centrum Kultury i Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie.
