Borowik szlachetny, borowik ceglastopory, borowik szatański: jak odróżnić grzyby jadalne od trujących?

g.pl 1 dzień temu
Zdjęcie: zdjęcie ilustracyjne, iStock


Borowik szlachetny, borowik ceglastopory, borowik szatański - te wszystkie gatunki grzybów należą do rodziny borowikowatych, jednak nie wszystkie nadają się do spożycia. Czym charakteryzuje się każdy z nich i jak rozpoznać, który z napotkanych okazów jest jadalny, a którego omijać szerokim łukiem?
Borowik szlachetny to jeden z najbardziej pożądanych gatunków podczas grzybobrania. Doświadczeni grzybiarze wiedzą jednak, iż w naszych lasach można spotkać gatunki łudząco podobne do borowika szlachetnego, których spożycie może nieść poważne konsekwencje dla zdrowia.


REKLAMA


Zobacz wideo Te grzyby wyglądają na jadalne, ale mogą tylko zaszkodzić


Borowik szlachetny — jak wygląda i czym się wyróżnia?
Jak wygląda borowik szlachetny i jak go rozpoznać wśród innych gatunków? Borowik szlachetny, znany powszechnie jako prawdziwek, jest jednym z najbardziej cenionych grzybów w naszych lasach. Można wykorzystać go na wiele różnych sposobów, np. jako baza pysznego i aromatycznego sosu grzybowego. Czym charakteryzuje się borowik szlachetny? Borowik szlachetny ma brązową barwę kapelusza, jednak odcienie poszczególnych okazów mogą się między sobą nieco różnić. Kapelusz borowika ma gładką powierzchnię, która w wilgotnych warunkach pogodowych może być nieco lepka. Spodnia część kapelusza pokryta jest rurkami zamiast blaszką, co jest istotną cechą odróżniającą go od trujących grzybów. Biały lub jasnobrązowy trzon borowika szlachetnego wyróżnia się na tle innych grzybów sporą masywnością.


Borowiki ceglastopore — co to za grzyby i jak je rozpoznać?
Kolejnym gatunkiem, o którym warto wspomnieć, są borowiki ceglastopore. Borowik ceglastopory ma półkolisty kształt kapelusza, a jego barwa jest ciemnobrązowa lub kasztanowobrązowa. Kapelusz borowika ceglastoporego w porze suchej jest lekko "zamszowy", natomiast po deszczu staje się lepki. Charakterystyczny jest spód kapelusza borowika ceglastoporego, który ma ceglastopomarańczowy kolor, a po naciśnięciu momentalnie sinieje. Gatunek wyróżnia się mocnym, maczugowatym trzonem, który po naciśnięciu przebarwia się na ciemnogranatowo. Choć borowiki ceglastopore powszechnie uważane są za trujące, to doświadczeni grzybiarze podkreślają, iż szkodliwe są jedynie w wersji surowej, a po odpowiednio długiej obróbce termicznej (gotowanie, duszenie) nadają się do spożycia.
Borowik ponury — jak wygląda i czy jest jadalny?
Borowik ponury to grzyb z rodziny borowikowatych, który rośnie przeważnie w ciepłych lasach liściastych, często w towarzystwie dębów i buków. Występuje dosyć rzadko i raczej nie należy do gatunków najbardziej pożądanych przez grzybiarzy. Borowik ponury ma mięsisty i masywny kapelusz, którego średnica może dochodzić do choćby 20 cm. Kapelusz zabarwiony jest na odcienie czerwonawo-brązowe lub oliwkowo-brązowe. Rurki borowika ponurego są żółte, natomiast siateczki czerwone. Cechą charakterystyczną borowików ponurych jest sinienie pod wpływem ucisku. Trzon grzyba jest gruby i masywny i przybiera kolor od żółtego do czerwonawego. Pokryty jest wyraźną siateczką w czerwonym kolorze. W stanie surowym borowik ponury jest trujący. Jest to gatunek, na który trzeba uważać i jego spożycie nie jest zalecane.
Borowik szatański — jak rozpoznać?
Borowik szatański to jeden z najbardziej toksycznych grzybów w naszych lasach. Nie jest to jednak jedyny powód przemawiający za tym, aby po niego nie sięgać. Borowik szatański występuje rzadko i w Polsce objęty jest ścisłą ochroną. Borowik szatański ma duży kapelusz w odcieniach bieli lub szarości (niekiedy z żółtym odcieniem) o gładkiej i matowej powierzchni. W wilgotnych warunkach jego skórka może być nieco lepka. W młodych okazach rurki są żółte, a po dojrzeniu przybierają bardziej zielonkawy odcień. Trzon jest krótki i masywny, a na jego powierzchni występuje wyraźna czerwona siateczka.


Borowik trujący — objawy zatrucia borowikiem szatańskim
Borowik szatański to borowik trujący, a choćby — bardzo silnie trujący. Zawiera toksyny, które powodują bardzo poważne konsekwencje dla zdrowia człowieka. Do głównych objawów zatrucia borowikiem szatańskim należą wymioty, biegunka oraz silne bóle brzucha. Objawy mogą pojawić się bezpośrednio po spożyciu borowika trującego, jednak niekiedy ich część (np. ból głowy) nasila się dopiero po upływie kilku godzin. W przypadku podejrzenia zatrucia borowikiem szatańskim konieczna jest pilna konsultacja medyczna.
Zobacz też: Ludzie omijają, zamiast zbierać. Grzyby gniewusy są już na Mazowszu i koło Kielc
Idź do oryginalnego materiału