Wągrowiec to powiatowe miasto w województwie wielkopolskim. Warto tam pojechać turystycznie, gdyż miejscowość ta ma bogatą historię, sporo zabytków oraz atrakcji przyrodniczych, turystycznych i rozrywkowych. Każdego roku przybywa tu wielu: miłośników zabytków leżących na Szlaku Piastowskim; tzw. turystów aktywnych, którzy korzystają ze szlaków rowerowych i wodnych; urlopowiczów pragnących wypocząć nad malowniczymi jeziorami; oraz poszukiwaczy – niezbadanej historii, nieodkrytych artefaktów archeologicznych i innych miłośników wakacyjnych przygód. Sporą grupę podróżników stanowią osoby, które chcą zobaczyć hydrologiczny cud natury – “bifurkację wągrowiecką”.
Skrzyżowanie dwóch rzek Wełny i Nielby, znane jest w całej okolicy jako tzw. „bifurkacja”. Ta niezwykła atrakcja przyrodnicza na stałe wpisała się w świadomość mieszkańców i krajobraz miasta, znajduje się ona na przedmieściach Wągrowca – w pobliżu ul. Powstańców Wielkopolskich czy też ul. Gnieźnieńskiej/Spokojnej. Łatwo tam trafić, gdyż atrakcja została oznakowana przez władze miejskie drogowskazami, a przy skrzyżowaniu cieków wodnych stoi tablica informacyjna. To zjawisko, bardzo rzadko występujące w przyrodzie jest ewenementem na skalę europejską oraz światową.
Wody obu rzek krzyżują się prawie pod kątem prostym, mieszają się ze sobą w bardzo niewielkim stopniu. Na skrzyżowaniu strumieni nie występują choćby wiry. Wełna i Nielba przepływają przez siebie wzajemnie, każda płynie dalej w swoją stronę, nie łącząc swych wód. Czy tak naprawdę jest to możliwe? Otóż tak, gdyż zjawisko niemieszania się cieków wodnych wynika z odmiennych cech fizykochemicznych (natlenienie, temperatura, odczyn pH, zanieczyszczenia związkami fosforu lub azotu, itp.). Wówczas, po wystąpieniu tych cech, wody jednej rzeki mogą płynąć pod wodami drugiej.
Fot. Gabriela Rybak.Czy w Wągrowcu mamy do czynienia z bifurkacją czy ze skrzyżowaniem rzek?
Bifurkacja rzek występuje bardzo rzadko w przyrodzie, przeważnie na równinnych, zabagnionych terenach i dotyczy cieków o łagodnym nurcie. Istotą tego zjawiska jest rozdzielenie rzeki na dwa ramiona (lub więcej), które płyną do różnych dorzeczy. W Wągrowcu nie mamy do czynienia z autentycznym zjawiskiem bifurkacji tylko ze skrzyżowaniem rzek, gdyż Nielba przecina Wełnę, a po kilku kilometrach ostatecznie wpada do niej. W dodatku skrzyżowanie to nie jest zjawiskiem naturalnym, zostało wykonane podczas prac melioracyjnych przez cystersów w pierwszej połowie XIX w. (ok 1830 r.). Zrobiono je w celu ochrony miasta (zwanego wówczas Wongrowitz) przed powodziami oraz utrzymania odpowiedniego poziomu rzeki Wełny do napędzania młynu wodnego. Projektantem tego rozwiązania był Adalber Schulemann z Bydgoszczy. Mimo wszystko skrzyżowanie rzek w Wągrowcu to coś wyjątkowego, niespotykanego codziennie, więc warte jest zobaczenia z bliska.
Ciekawostka
Na świecie najbardziej znanym przykładem bifurkacji jest bifurkacja rzeki Casiquiare w Ameryce Południowej, której ramiona, wskutek wstecznej erozji wpływają do rzeki Rio Negro, Amazonki i Orinoko. W Polsce zjawisko bifurkacji można obserwować w okolicach Żelechowa w województwie lubelskim. Jest to mało znany przypadek rzek – Wilgi i Małej Bystrzycy, gdzie bifurkacja zachodzi niedaleko samych źródeł.
Atrakcje turystyczne w Wągrowcu i najbliższej okolicy:
- Kościół farny pw. św. Jakuba Apostoła,
- Późnobarokowy zespół klasztoru pocysterskiego,
- Muzeum Regionalne w Wągrowcu,
- Schron z 1939 r. przy moście na Strudze Gołanieckiej,
- Jeziora: Durowskie, Łeknieńskie, Brachocińskie, Rgielskie, Łęgowskie,
- Grobowiec-piramida, oficera napoleońskiego – rotmistrza Franciszka Łakińskiego,
- Punkt widokowy i Izba Tradycji Pożarnictwa OSP w Wągrowcu,
- Drewniany kościół św. Mikołaja w Tarnowie Pałuckim,
- Grodzisko, opuszczony kościół poewangelicki i późnogotycki kościół farny w Łeknie,
- Zabytkowy dwór w Łaziskach, Pałac w Wiatrowie i Żelicach,
- Wiatrak typu holenderskiego i ścieżka przyrodnicza w Bracholinie,
- Zamek rycerski (wieża mieszkalna) w Gołańczy,
Damian Rybak
Fotogaleria – skrzyżowanie Wełny i Nielby w Wągrowcu:
Wkrótce kolejne atrakcje przyrodnicze, zabytkowe świątynie, architektura drewniana, dwory i pałace, muzea, romantyczne parki, pomniki przyrody, miejsca związane z archeoturystyką, zabytki techniki, perły architektury, cuda natury, skarby kultury oraz turystyczne szlaki z Kujaw, Pałuk i Wielkopolski, a także atrakcje i ciekawostki z regionu, stanowiące niepodważalne dziedzictwo bądźcie zatem na bieżąco korzystając ze strony dziedzictworegionu.pl
Jeśli podobał Wam się artykuł – nie przechodź obok niego obojętnie Polub stronę na Facebooku (zostaw łapkę w górę lub serducho), jeżeli masz jakieś pytanie – zostaw tam komentarz, a jeżeli chcesz się podzielić informacją ze swoimi znajomymi – po prostu udostępnij innym na profilach społecznościowych, za co z góry dziękuję
Żaden fragment niniejszego artykułu, nie może być reprodukowany w formie elektronicznej, zapisywany w systemach pamięciowych, systemach fotokopii, nagrań lub innych metodach bez pisemnej zgody właściciela praw autorskich (może być jednak udostępniany na profilach społecznościowych z podaniem źródła – dziedzictworegionu.pl).
Prawa autorskie związane z witryną internetową dziedzictworegionu.pl podlegają ochronie Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych z dnia 4 lutego 1994 r. (Dz. U. z 1994 r. nr 24, Poz.83 ze zm.).
Uwaga, uwaga !!! Poszukujemy starych, przedwojennych zdjęć, pocztówek i innych zbiorów, w tym przypadku z Wągrowca oraz najbliższej okolicy, a także dotyczących badań archeologicznych, działań wojennych i powstańczych w regionie … Szczegóły znajdziesz pod linkiem – https://dziedzictworegionu.pl/?p=3848
O wielu zabytkach i atrakcjach tego regionu (Pałuk) możesz także poczytać w licznych moich publikacjach, szczególnie o Szlaku Piastowskim ;)
Większość publikacji można zakupić w Strzelnie (PTTK, Muzeum, Biuro Parafialne) i innych punktach na Szlaku Piastowskim. Zobacz również pozostały dorobek wydawniczy.
