Rysy składają się z trzech wierzchołków, z czego jeden o wysokości 2499 m graniczy ze Słowacją. Szczyt jest najwyższym punktem w naszym kraju i jak magnes przyciąga rzesze pragnących go zdobyć turystów.
W okresie wakacyjnym na wierzchołek wychodzi średnio 300 osób, znakowanym szlakiem od polskiej lub słowackiej strony.
Rysy nie dla wszystkich!
Dla jednych wejście na Rysy będzie zdobyciem kolejnego szczytu. Dla innych szlak tam prowadzący nie będzie stanowił problemu, a dla pozostałych będzie jednym z najtrudniejszych, jakie przeszli. Natomiast wielu turystów będzie nieświadomych tego, czego można się tam spodziewać.
Wyjścia na Rysy nie należy lekceważyć, jest to szlak wysokogórski, na którym czyha wiele zagrożeń. Wejście od strony polskiej jest trudniejsze, trasa w górnej części poprowadzona jest skalną grzędą ubezpieczoną licznymi łańcuchami. Ten najbardziej popularny szlak rozpoczyna się przy schronisku nad Morskim Okiem i biegnie obok Czarnego Stawu pod Rysami.
Wejście na Rysy wskazane jest dla doświadczonego turysty. Do pokonania jest wysokogórski szlak, w górnej części biegnący w otwartym, eksponowanym terenie. Decydując się na zdobycie szczytu, trzeba mieć świadomość, iż trasa jest trudna i wymaga dobrego przygotowania fizycznego, niewrażliwości na ekspozycję oraz posiadania odpowiedniego ubioru i ekwipunku górskiego do autoasekuracji takiego jak: lonża z absorberem i uprząż.
Poniżej kilka informacji, które powinny być brane podczas planowania wycieczki na Rysy.
Wcześniejsze rozpoznanie trasy
Każdy wybierający się na Rysy powinien być przygotowany do wycieczki teoretycznie. Przed wyruszeniem na szlak powinno się kilkukrotnie prześledzić jego przebieg na mapie, wyszukując charakterystyczne punkty. Takich informacji można szukać w internecie oraz dobrym przewodniku.
W trakcie wycieczki należy co pewien czas sprawdzać, czy dobrze idziemy i w jakim miejscu jesteśmy. Na trasę można zabrać opcjonalnie urządzenie GPS, warto też śledzić swoją pozycję w telefonie (pamiętajmy o jego naładowaniu przed wycieczką).
Podczas podejścia zapamiętujemy jak najwięcej charakterystycznych miejsc, pomoże nam to w razie załamania pogody (mgły, deszczu), gdy będziemy wracać tą samą drogą. Pogoda w górach bywa dynamiczna i potrafi zmienić się w okamgnieniu. Na Rysy prowadzi czerwono znakowany szlak, warto podkreślić, iż kolor szlaku w Tatrach nie oznacza jego trudności.
Planowanie i czas przejścia
Jest to bardzo istotny aspekt każdej wycieczki. Planując godzinę wyjścia na Rysy, wiedzmy, iż jest to szlak trudny technicznie, długi i wymagający pokonania dużego przewyższenia. Startując z Palenicy Białczańskiej mamy do pokonania ok. 1500 m przewyższenia.
Niezbędne jest zaplanowanie wyjścia wcześnie rano. Zgodnie z uśrednionym czasem podanym w mapach i przewodnikach musimy brać pod uwagę 12 godzin na przejście trasy, a gdy jeszcze dorzucimy czas na podziwianie widoków i robienie zdjęć dojdzie jeszcze ok.1-2 godziny. Planując wyjście na początek lata mamy wtedy najdłuższe dni.
Natomiast w sierpniu i wrześniu musimy brać pod uwagę krótszy dzień i na wycieczkę odpowiednio wyruszyć wcześniej.
Rozpoczęcie wycieczki wcześnie rano ma same plusy. Na szlaku na Rysy istnieje duże zagrożenie uderzeniem kamieniem zrzuconym przez innych turystów. Wejście przed innymi minimalizuje, iż ktoś przed nami zrzuci kamień. Bycie na szlaku, zanim inni zaczną schodzić, eliminuje podczas wychodzenia problem z kłopotliwym dwustronnym ruchem na łańcuchach. W porze letniej nagłe zmiany pogody np. burze występują zwykle po południu. Im prędzej zdobędziemy wierzchołek (wcześniej), tym szybciej możemy zejść w bezpieczne miejsce przed ewentualnym załamaniem pogody.
Powinnyśmy starać się być na wierzchołku Rysów najpóźniej w okolicy południa, a najlepiej jakby to była wcześniejsza godzina. Nie bez znaczenia jest fakt, iż o wczesnej porze na szczycie jest mniej innych turystów. Będziemy mieli więcej miejsca dla siebie oraz będziemy mogli delektować się wspaniałymi widokami w spokoju.
Przed planowanym wyjściem najdogodniej byłoby nocować w schronisku
nad Morskim Okiem i rozpocząć wycieczkę z tego miejsca. W ten sposób zaoszczędzimy siły i czas na pokonanie odcinka asfaltowej drogi z Palenicy Białczańskiej nad Morskie Oko. Przed wyruszenie na szlak sprawdzamy prognozę pogody, gdy przewidywane są burze bądź inne niekorzystne warunki wycieczkę przekładamy na inny dzień.
Ekspozycja i przepaścistość
Pokonanie szlaku na Rysy wymaga obycia z ekspozycją, przed wycieczką dobrze jest przejść kilka prostszych tras o charakterze wysokogórskime. jeżeli mamy obawy w miejscach znacznej ekspozycji, wybierzmy szlaki mniej eksponowane, na których będziemy mogli oswoić się z przepaściami. Wart polecenia jest szlaki na Szpiglasową Przełęcz.
Czasami, żeby obyć się z ekspozycją, należy przejść kilkanaście mniej wymagających szlaków w Tatrach Wysokich. Dopiero po sprawdzeniu naszej odporności psychicznej w przepaścistym terenie, można spróbować swoich sił na wysokogórskim szlaku na Rysy. Swoją przygodę z górami warto stopniować, zaczynając od tych prostszych szlaków i powoli przechodzić te o większej trudności. Nie należy wychodzić na Rysy, o ile nie mamy doświadczenia górskiego i jesteśmy pierwszy raz w Tatrach.
Bezpieczeństwo i autoasekuracja na sztucznych ułatwieniach
Na trasie jest wiele sztucznych ułatwień w postaci zamontowanych łańcuchów. Bywają one pomocne podczas wspinaczki, ale nie zapewnią ochrony przed upadkiem z dużej wysokości. Korzystać z łańcuchów należy według zasady — z danego odcinka zawieszonego pomiędzy kotwami powinna korzystać jedna osoba.
Najlepiej poczekać jak turysta przed nami oddali się już do następnej kotwy, wtedy możemy skorzystać z wolnego łańcucha. Zasada ta niestety jest bardzo często łamana, a zwłaszcza na szlaku prowadzącym na Rysy, gdzie w okresie jest duże natężenie ruchu w obydwie strony.
W okresie wakacyjnym na trasie często tworzą się zatory, ważne, aby nikogo nie pospieszać, jak również nie wyprzedzać.
Na trasach wysokogórskich warto używać zestawu do autoasekuracji. Składa się on ze standardowej uprzęży wspinaczkowej oraz lonży do asekuracji. Taki sprzęt po przeszkoleniu jest dość łatwy w zastosowaniu, a w dużym stopniu zwiększa bezpieczeństwo na szlaku wysokogórskim. Niezwykle ważnym elementem wycieczki jest kask wspinaczkowy, powinien być na wyposażeniu każdego turysty zdobywającego szczyty i wyższe partie Tatr Wysokich.
Dobry
kask wspinaczkowy zabezpieczy naszą głowę głównie przed spadającymi kamieniami, jak również w razie uderzenia o skałę. Spadające kamienie na wysokogórskim szlaku są zjawiskiem częstym, tym bardziej na tak obleganym, jak ten prowadzący na Rysy.
Zawsze istnieje prawdopodobieństwo, iż ktoś nad nami przypadkowo zrzuci kamień. Oczywiście kask nie gwarantuje nam bezpieczeństwa, o ile kamień spadnie z dużej wysokości, jednakże mając go na głowie, znacznie zwiększy szanse na wyjście cało lub z niewielkim urazem z takiej sytuacji. Gdy zrzucimy kamień, należy ostrzec inne osoby pod nami okrzykiem „kamień”, w ten sposób dajemy szansę, iż zdążą zareagować i uniknąć uderzenia kamieniem.
Zalodzenia i płaty śnieżne
Na szlaku prowadzącym na Rysy, choćby z końcem czerwca mogą utrzymywać się spore płaty śniegu. Natomiast już z końcem lata i początkiem jesień niejednokrotnie we wrześniu potrafią pojawiać się oblodzenia.
W wędrówce po płatach miękkiego śniegu pomocne będą kije trekingowe, przy większym nachyleniu kijki należy przytroczyć do plecaka i zacząć używać czekana turystycznego
np. takiego...
W razie poślizgnięcia mamy szanse wyhamować na śniegu, oczywiście w tym przypadku niezbędne jest odpowiednie przeszkolenie i odpowiednio szybka reakcja.
Jeżeli śnieg jest zlodowaciały, niezbędne będą raki, tutaj pamiętać trzeba, aby założyć je odpowiednio wcześniej w dogodnym i bezpiecznym terenie. o ile mamy ze sobą na wycieczce wyposażenie górskie, pamiętajmy o jego używaniu — zawsze dopasowujemy go do panujących warunków.
Odpowiedni ekwipunek może być bardzo pomocny, o ile umiemy go prawidłowo używać.
Powyższe informacje dotyczą szeroko rozumianego okresu letniego, czyli od późnej wiosny do wczesnej jesieni. W zimie szlak na Rysy zmienia się diametralnie i stanowi w tym okresie ogromne niebezpieczeństwo ze względu na północną wystawę oraz spore nastromienie stoków. Już przy pierwszym stopniu zagrożenia lawinowego można ulec wypadkowi. Do pokonywania zimą wysokogórskich szlaków niezbędny jest odpowiedni ekwipunek oraz doświadczenie w warunkach zimowych.
