Alkazar w Sewilli – starożytna forteca, która stała się królewską rezydencją

plndesign.pl 9 miesięcy temu

Istniejący od ponad tysiąca lat zespół pałacowy Alcazar jest jednym z najpiękniejszych zabytków Andaluzji. Wybudowany przez Arabów, zdobyty przez Kastylijczyków, od stuleci jest położoną w Sewilli rezydencją hiszpańskich królów. Wpływy Wschodu i Zachodu sprawiły, iż jest on prawdziwą perłą architektury w stylu mudéjar.

Burzliwa historia Alkazar

Pierwsze ślady osadnictwa w rejonie Pałacu Alkazar datowane są na ponad dwa tysiące lat przed naszą erą. Miejsce to było również zamieszkane w czasach Cesarstwa Rzymskiego. Po jego upadku padło łupem Wizygotów, którzy zbudowali tu swoją osadę. W 712 roku naszej ery cały półwysep Iberyjski wpadł w ręce Kalifatu Umajjadów. Rozpoczął się okres muzułmańskiego panowania. W X wieku kalif Abd ar-Rahman III wzniósł pierwsze, wyposażone w baszty fortyfikacje, połączone z murami miejskimi. Jego następcy rozbudowali je, tworząc pierwszy zamek zwany Al-Mubarak.

W kolejnych stuleciach kompleks oprócz funkcji obronnych zaczął stawać się siedzibą władzy kalifatu Al-Andalus. Arabscy władcy, kalifowie Almohadowie w 1169 roku rozpoczęli gruntowną przebudowę – wzniesiono dwanaście nowych pałaców, które otoczono nowymi murami oraz ogromny meczet (który później stał się chrześcijańską katedrą). W 1248 roku Sewilla została odbita z rąk muzułmanów przez Ferdynanda III Świętego. Dziesięć lat później Alfons X Mądry wybudował nowy pałac w stylu gotyckim oraz salę tronową, zwaną Salą Sprawiedliwości. Kolejny władca, Piotr I Okrutny, stworzył kolejny pałac, tym razem w stylu mudejar łączącym elementy sztuki chrześcijańskiej i islamskiej.

W 1477 roku Sewilla stała się siedzibą monarchów katolickich. Zespół pałacowy był modernizowany i rozbudowywany, rodzili się w nim królowie i odbywały królewskie śluby. W XVIII wieku przez pewien czas funkcjonował tu dwór. Przez cały wiek XIX miejsce to chętnie odwiedzali kolejni monarchowie i ich rodziny. W 1931 roku rząd Republiki Hiszpańskiej przekazał Alkazar wraz z otaczającymi go ogrodami gminie Sewilla. W XX wieku pałac odwiedzała często hiszpańska rodzina królewska, goszcząc w nim również koronowane głowy z innych krajów.

Perła architektury mudejar

Królewski Alkazar to zespół pałacowy, w skład którego wchodzą dwa główne pałace sąsiadujące z wieloma mniejszymi budynkami (takimi jak Sala Sprawiedliwości czy Hala Admirałów – Salón del Almirante) i licznymi dziedzińcami. Cały zespół otaczają mury obronne, a jego istotną częścią są rozległe ogrody. Większość budynków została wybudowana w stylu mudejar charakterystycznym dla południowej Hiszpanii. Poniżej opisujemy najciekawsze i najbardziej znane elementy tego wspaniałego miejsca.

Brama Lwa (Puerta del León)

Na teren pałacowego kompleksu prowadzi okazała, ufortyfikowana Brama Lwa. Swoją nazwę zawdzięcza wykonanemu z ceramicznych płytek wizerunkowi lwa w stylu gotyckim trzymającego krucyfiks i sztandar. Obraz pochodzi z końca XIX wieku i zastąpił wcześniejszy, o podobnej treści. Również obecna nazwa bramy liczy sobie kilka ponad sto lat. Wcześniej nazywano ją Bramą Myśliwską, prawdopodobnie dlatego, iż przez nią król Piotr Okrutny wyruszał na łowy. Pierwotnie bramę ozdabiały płaskorzeźby przedstawiające sceny myśliwskie, do współczesnych czasów przetrwały jedynie dwie z nich, a i te są w bardzo złym stanie. Za bramą znajduje się Dziedziniec Lwa i Dziedziniec Myśliwski, które prowadzą do Pałacu Króla Piotra I.

Pałac Piotra I (Palacio de Pedro I)

Pałac został wybudowany na pozostałościach starszych budynków w okresie 1356-1366 na życzenie króla Piotra I Okrutnego. W późniejszych latach budowla była wielokrotnie przebudowywana, ale zachowała swój pierwotny styl mudejar. W odróżnieniu od sąsiadującego z nim Pałacu Gotyckiego Pałac Piotra I (zwany też Pałacem Mudejar) miał charakter bardziej prywatny.

Do pałacu wchodzi się od strony Dziedzińca Myśliwskiego przez prostokątne wrota, nad którymi umieszczony jest arabski napis z datą budowy oraz pochwalne inskrypcje na cześć króla Piotra I. Droga prowadzi na wewnętrzne patio zwane Patio de las Muñecas, czyli Dziedzińcem Lalek. Nazwa pochodzi prawdopodobnie od rzeźbionych twarzy wieńczących łuki, które przypominają dzieci lub lalki. W połowie XIX wieku ta część pałacu została przebudowana w stylu neomudejar. W kompleksie znajduje się kilka bardzo ciekawych pomieszczeń, wśród nich Pokój Książęcy, Królewska Sypialnia, Pokój Karola V i przede wszystkim Sala Ambasadorów.

Sala Ambasadorów

Sala Ambasadorów (Salon de los Embajadores) powstała w XIV wieku jako centralne pomieszczenie pałacu królewskiego. Okazałe pomieszczenie na planie kwadratu nakryte jest kopułą nawiązującą do architektury islamskiej. Główne wejście otwiera się na Dziedziniec Dziewic, natomiast trzy mniejsze umieszczone są na pozostałych ścianach. Zwieńczone są potrójnymi, opartymi na ozdobnych filarach łukami, które otacza prostokątna rama. W pomieszczeniu widać wyraźny wpływ stylu islamskiego – półkoliste łuki nad drzwiami, ozdobione arabeskami płytki i kolorowe tynki oraz wyposażone w misterne kratki okna. Jednak największe wrażenie robi wieńcząca Salę Ambasadorów kopuła. Otaczają ją bogato złocone motywy geometryczne w kształcie wieloramiennej gwiazdy, a na jej powierzchni umieszczono siatkę zdobień z królewskimi herbami na szczycie. Poniżej znajduje się drewniany fryz z 56 portretami monarchów namalowanymi przez Diego de Esquivela pod koniec XVI wieku. Salę można podziwiać również z poziomu czterech balkonów z rzeźbionymi balustradami.

Dziedziniec Dziewic

Z Sali Ambasadorów prowadzi wyjście na najczęściej fotografowaną i najbardziej rozpoznawalną część Alkazar – Dziedziniec Dziewic (Patio de las Doncellas). Jest to prostokątny plac o wymiarach 21 na 15 metrów otoczony czterema galeriami z mauretańskimi łukami. W centrum dziedzińca znajduje się basen otoczony kwietnikami. Wokół basenu biegną promenady z czerwonej cegły obramowanej zielonymi płytkami ceramicznymi. Na parterze budynków otaczających plac znajdowały się pokoje gości, natomiast pierwsze piętro, dobudowane w stylu renesansowym, przeznaczone było dla stałych rezydentów pałacu. Basen i kwietniki zbudowano w połowie XIV wieku, ponad 200 lat później zostały zasypane i zastąpione marmurowym chodnikiem i fontanną. Dopiero podczas prac archeologicznych na początku XXI wieku odkryto basen i przywrócono Dziedziniec Dziewic do pierwotnego stanu. Warto jeszcze wspomnieć skąd wzięła się nietypowa nazwa tej części Alkazar. Otóż legenda głosi, iż inspiracją dla niej była coroczna danina ze stu dziewic, którą musieli składać chrześcijańscy królowie władcy kalifatu.

Pałac Gotycki (Palacio gótico)

Pałac Gotycki powstał w połowie XIII wieku za panowania króla Alfonsa X Mądrego. W odróżnieniu od Pałacu Piotra I pełnił on bardziej oficjalną funkcję siedziby władcy państwa. Budowla w stylu gotyckim była kilkukrotnie rewitalizowana, w niezmienionym stanie pozostał jedynie parter. Jej architektura wyróżnia się surowymi, przestronnymi wnętrzami i pięknymi sklepieniami krzyżowymi. Do najważniejszych wnętrz w tej części pałacowego kompleksu należą Kaplica, Wielka Sala i Sala Gobelinów. Kaplica jest jednym ze starszych, zachowanych wnętrz – zbudowano ją prawdopodobnie w roku 1271. w tej chwili znajduje się w niej kopia ołtarza z sewilskiej katedry.

Bardzo ciekawym pomieszczeniem jest tak zwana Sala Gobelinów (Salón de los Tapices). Eksponowanych jest w niej sześć dużych arrasów przedstawiających zdobycie Tunezji przez Karola I. Zaprojektowali je Jan Cornelisz Vermeyen i Pieter Coecke van Aelst, a wykonała w 1732 roku Królewska Fabryka Gobelinów z Santa Barbara. W sumie powstało ich dziesięć – pozostałe cztery znajdują się w Madrycie. Imponujące dzieła zdobią ściany ascetycznej sali o pięknym, gotyckim sklepieniu. Pod Pałacem Gotyckim znajdują się Łaźnie Marii de Padilla, nazwane tak na cześć królewskiej kochanki Piotra I. Pomieszczenia te są jednak dużo starsze. W zwieńczonej sklepieniem krzyżowo-żebrowym sali znajduje się tak zwana cysterna – średniowieczny zbiornik na wodę deszczową, która służyła do zasilania ogrodów.

Ogrody Alkazaru

W architekturze islamskiej ogrody były równie ważne, jak cały kompleks pałacowy. Podobnie jest w królewskim Alkazarze, który otoczony jest pięknie utrzymanymi terenami zielonymi. Złożone są one z wielu ogrodów utrzymanych w różnych stylach, pełnych oczek wodnych, fontann, altan i większych budynków. W czasach wczesnomuzułmańskich pałac otoczony był niewielkimi ogrodami i sadami, które stopniowo rozrastały się i różnicowały. Na przełomie XVI i XVII wieku zostały gruntownie odnowione zgodnie z ówczesną modą, zachowując jednak muzułmańskie dziedzictwo. w tej chwili na ich terenie można obejrzeć wiele ciekawych miejsc, na przykład Staw Merkurego z posągiem greckiego boga wykonanym z brązu, grającą fontannę w Ogrodzie Dam, Bramę Marchena prowadzącą do Ogrodu Markiza de la Vega czy utrzymany w stylu mudejar Pawilon Karola V pochodzący z XVI stulecia.

Królewski Alkazar jest najdłużej funkcjonującą rezydencją monarchów w Europie. Do dzisiaj pełni funkcję lokalnego pałacu hiszpańskiego króla. Wraz z sąsiednią katedrą i Archiwum Generalnym Indii został w 1987 roku wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. W jego urokliwych wnętrzach często kręcone są wielkie hity filmowe, takie jak „Lawrence z Arabii”, „Królestwo Niebieskie” czy „Gra o Tron”. Jest również jedną z najbardziej znanych atrakcji turystycznych Sewilli i całej Andaluzji, przyciągającą rocznie miliony turystów z całego świata.