Jak się przygotować na wyjazd do Albanii?
Zastanawiasz się, dlaczego Albania przyciąga coraz więcej turystów z całego świata? I dlaczego jest tak popularna wśród Polaków? Ten kraj oferuje wszystko, czego można oczekiwać od idealnego kierunku wakacyjnego: malownicze wybrzeża Morza Adriatyckiego i Jońskiego czyli śródziemnomorski vibe. A także góry, których widok może oszołomić, bałkański luz, dobrą kuchnię oraz bogatą historię i kulturę. Co więcej, Albania wciąż pozostaje przystępna cenowo, co czyni ją doskonałym wyborem na każdą kieszeń.
W tym poradniku nie tylko podpowiemy, dlaczego warto odwiedzić Albanię, ale również pokażemy, jak najlepiej przygotować się do tej podróży. Dowiesz się, m.in. jakie dokumenty są potrzebne, kiedy najlepiej zarezerwować loty, co spakować oraz na co zwrócić uwagę, by w pełni cieszyć się niezapomnianymi wakacjami.
Albania – informacje praktyczne i ogólne
Albania to piękny kraj, w którym żyją prawie 3 miliony mieszkańców, z czego większość w stolicy Albanii – Tiranie. Położona jest na Bałkanach. Kraje graniczące z zachodu to Macedonia Północna i Kosowo, z południa Grecja, od północy Czarnogóra, a poprzez morze również Włochy.
Co interesujące Albania po albańsku to nie Albania a Shqipëri
Przez wieki, była to część Imperium Osmańskiego. Obecna Albania to dość młode państwo z kilka ponad 100-letnią historią. Była okupowana przez Austrię, faszystowskie Włochy, cierpiała w komunistycznej izolacji pod rządami Envera Hodży. Dziś jest członkiem ONZ, NATO, Rady Europy, a od 2014 roku ma status kandydata do Unii Europejskiej. Jej wybrzeże otaczają wody Morza Adriatyckiego i Jońskiego, co czyni ten kraj idealnym kierunkiem dla miłośników plażowania i sportów wodnych.
A także dla miłośników górskich wypraw. 75% powierzchni kraju to góry, które widać gdziekolwiek zatrzymacie się w Albanii. Naszym zdaniem Góry Przeklęte, to jedno z bardziej niesamowitych miejsc jakie widzieliśmy.
Odkrywaliśmy je podczas podróży z Kingą i Albim, właścicielami biura podróży Kaki Tours, które specjalizuje się w wycieczkach po Albanii, ale też nieszablonowych wyjazdach, które zostawiają naprawdę najlepsze wspomnienia.
To kraj bliski naszemu ideałowi podróżniczych destynacji. Bardzo podobny klimatem do Czarnogóry, która również skradła nasze serca. Wciąż opiera się przed negatywnymi skutkami masowej turystyki. Chociaż powstaje coraz więcej kurortów i nadmorskich hoteli, to jest mnóstwo dzikich i uroczych miejsc, gdzie czekają urzekające krajobrazy i naprawdę mili ludzie.
Albania – paszport czy dowód?
Chociaż Albania nie pozostało członkiem Unii Europejskiej i strefy Schengen Polacy mogą spokojnie wjechać na dowód osobisty lub paszport. Nie potrzebują również wizy. Dowód musi być ważny co najmniej 3 miesiące przed planowaną datą opuszczenia Albanii. W kraju można zostać maksymalnie 90 dni w ciągu pół roku. Jednak polecamy mieć paszport jeżeli podróżujecie drogą lądową lub przy okazji chcecie odwiedzić np. Kosowo. W przeciwieństwie do Polski, gdzie można posługiwać się dowodem elektronicznym, w Albanii wszystkie dokumenty muszą mieć postać fizyczną.
WAŻNE:
Rodzic podróżujący z dzieckiem bez drugiego rodzica, musi posiadać zgodę notarialną tego drugiego rodzica w języku angielskim oraz kopię jego dowodu osobistego. Kontrole są raczej wyrywkowe, ale lepiej uniknąć stresu podczas wakacji.
Jak się dostać do Albanii?
Oczywiście można samolotem lub samochodem, a wybór to już indywidualna kwestia każdego. Samochód to lepsza opcja dla osób, którym się nie spieszy. Przy okazji może być ciekawie i malowniczo. Auto daje też możliwość przywiezienia większych zakupów z podróży, co szczególnie cenimy chociaż nie zawsze mamy okazję. Nie ma obowiązku posiadania międzynarodowego prawa jazdy, jednak jeżeli je masz jest ono honorowane na równi z polskim prawem jazdy. Ważne jest natomiast by posiadać fizyczne dokumenty. Obowiązkowa na terenie Albanii jest zielona karta.
Jazda samochodem z Polski do Tirany to poważna wyprawa. Z Olsztyna to 2070 km, które zajmuje prawie 24 godziny, z Warszawy to odpowiednio 1850 km i 21 godzin. Koszt przejazdu w jedną stronę to ponad 1 tys. PLN.
Bezpośrednie loty samolotem z Polski realizowane są około 2 godzin. Możecie je wyszukać na przykład tutaj, poprzez Booking, z naszego linka wyszukiwarki.
Publiczny transport w Albanii działa delikatnie mówiąc, nie najlepiej, trudno znaleźć przystanki, a jak już je znajdziecie to możecie sobie poczekać, bo autobusy nie jeżdżą zgodnie z rozkładem. Dlatego dolatując do Tirany samolotem, warto wynająć auto i zwiedzać Albanię na własną rękę. Pamiętajcie jednak, iż na albańskich drogach należy uważać, ponieważ przepisy drogowe są traktowane dość swobodnie. Można spotkać spacerujące zwierzęta dzikie i domowe. Na szczęście wciąż powstają nowe drogi, o dobrym standardzie więc z każdym rokiem na pewno będzie lepiej. Poruszając się po Albanii, w rejonach górskich jeździ się wolniej więc zakładajcie więcej czasu w przejazd niż pokazuje Google Maps.
Auto możecie znaleźć również poprzez wyszukiwarkę Booking.com, która daje dobre ubezpieczenia.
Leczenie w Albanii i ubezpieczenie medyczne dla turystów
Pamiętając, iż kraj ten nie należy do Unii Europejskiej nie mamy co liczyć na opiekę w ramach EKUZ czyli Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego. Jednak warto wiedzieć, iż między Polską, a Albanią została podpisana umowa o bezpłatnym leczeniu. Służba zdrowia z powodu niedoinwestowania jest w Albanii może na niezbyt wysokim poziomie, ale turyści są traktowani priorytetowo. Lepiej przygotowane i wyposażone są prywatne kliniki.
Dlatego warto naszym zdaniem wykupić przed podróżą ubezpieczenie turystyczne, ponieważ niektóre usługi medyczne mogą być realizowane jedynie odpłatnie (czyli w ramach ubezpieczenia ) w prywatnych klinikach medycznych. Warto wiedzieć przed wyjazdem, iż nie są wymagane żadne szczepienia ochronne.
Czy Albania jest bezpieczna?
Po upadku komunizmu w 1991 roku doszło choćby do wojny domowej i okres chaosu którego kulminacja przypadła na upadek piramidy finansowej w 1996 roku i wojnę w Jugosławii. Nie był najlepszy moment w historii kraju. Wiele opinii dotyczących niskiego poziomu bezpieczeństwa zrodziło się właśnie w tamtym okresie. Do tego opowieści o albańskiej mafii, która jest oczywiście znana, ale bardziej poza granicami swojego kraju. Fakty są jednak takie, iż to kraj, który ma jeden z najniższych w Europie wskaźników przestępstw pospolitych takich na kradzieże, napady czy gwałty. Co nikogo nie zwalnia z myślenia i w miejscach turystycznych zwyczajnie trzeba uważać na kieszonkowców.
To bezpieczny kraj dla turystów, w tym również dla samotnie podróżujących kobiet. W 2010 Unia Europejska zniosła obowiązek wizowy dla obywateli Albanii, co jest potwierdzeniem, iż kraj jest spokojny i bezpieczny dla turystów.
Czy Albania to islamski kraj?
To jeden z mitów, który można usłyszeć przed podróżą do tego bałkańskiego kraju. My słyszeliśmy nie raz. Albańska konstytucja określa kraj jako laicki i gwarantuje wolność wyznania. Według statystyk 55 % społeczeństwa deklaruje jakieś wyznanie, a w tej nieco połowie obywateli 60 % to wyznawcy islamu, 20 % prawosławia i 15 % katolicy.
A co jeszcze ciekawsze jak wyczytaliśmy na stronie Kaki Tours, w 2012 roku badania Pew Reaserch pokazały, iż tylko 5-10 % populacji muzułmańskiej uważa religię za istotną w swoim życiu. Inne badania Gallup Global Reports z 2010 roku dotyczące roli religii w życiu Albańczyków, pokazały, iż jest ona ważna zaledwie dla co czwartego obywatela. Potwierdza to zapis konstytucji, iż jest to laicki kraj i do tego, na trzynastym miejscu najmniej religijnych państw świata. Warto dodać, iż to również efekt komunizmu w Albanii, który zamknął kościoły i zabronił wyznawania jakiejkolwiek wiary.
Albania pogoda. Kiedy lecieć do Albanii?
Jakie było nasze zaskoczenie, gdy w październiku, w albańskich Górach Przeklętych temperatury wahały się między 20 a 25 stopni. O poranku było nieco rześko, ale tylko przez chwilę. Najlepszymi miesiącami na piesze wycieczki są maj i październik, gdy temperatury w Albanii są zdecydowanie przyjemne. Nie polecamy natomiast wakacji w Albanii latem. Szczególnie w lipcu i sierpniu jest bardzo gorąco. A do tego plaże zatłoczone, tłumy w najpopularniejszych miejscach i to okres, kiedy wraca do kraju liczna albańska diaspora. Dlatego zdecydowanie jest to dobry kraj na wiosnę i jesień, gdy możemy cieszyć się dobrą pogodą i brakiem miliona turystów. Szczególnie we wrześniu, gdy morze jest ciepłe, działają beach bary, a temperatury dochodzą choćby do 32 stopni.
Podróż do Albanii w okresie od grudnia do marca to również dobry pomysł. Co oczywiste jest wówczas jednak najchłodniej w całym roku. W górach można spodziewać się śniegu, najzimniejszy jest styczeń, a średnie temperatury wynoszą w tym okresie 14 stopni Celsjusza.
Waluta w Albanii
Walutą Albanii jest lek (ALL), który dzieli się na 100 qinderek. Nie da się go kupić w Polsce. Dlatego najlepiej jest zabrać w podróż euro i dopiero na miejscu wymienić je na lokalną walutę. Można też dolary i funty brytyjskie, ale przewaga euro jest taka, iż ą walutą można również płacić w niektórych miejscach. W mniejszych miejscowościach używana jest głównie lokalna waluta, rzadziej płatności kartą. W bardziej popularnych miejscowościach turystycznych jak Durres, Berat, Saranda czy Gjirokastra zapłacimy również kartą, a także jak wspomnieliśmy, jest możliwa płatność w euro.
Euro można wymienić w kantorach na lotnisku, ale też w bankach, hotelach, w sklepikach, a także jak za dawnych czasów w Polsce – u cinkciarza. Kantory i Ci ostatnio mają najlepszy kurs wymiany. W niektórych miejscach w Albanii można płacić również w euro. Ale przelicznik nie jest najlepszy, resztę otrzymacie w lokalnej walucie.
Bankomaty są dostępne w coraz większej liczbie miejsc, szczególnie turystycznych. Do niektórych na sezon dowożone są bankomaty mobilne, ale czasem brakuje w nich gotówki, dlatego zawsze przed ruszeniem do popularnych miejsc warto mieć zapas banknotów. Bankomaty zwykle pobierają prowizję od 300 do 800 leków czyli od 12 do 34 PLN.
Płatności kartą nie są jeszcze zbyt popularne, ale sprawdzaliśmy naszego Revoluta i działa poprawnie, również płatności z telefonu. To bezpłatna i bardzo użyteczna aplikacja, bankowa, który pozwala na oszczędzenie kasy dzięki przewalutowaniu różnych walut po kursie międzybankowym, bez prowizji. jeżeli jeszcze jej nie używacie to polecamy zainstalować aplikację REVOLUT z naszego linka, korzystać i cieszyć się jej możliwościami.
Internet w Albanii
Najważniejsze co musicie zrobić po, a adekwatnie przed wylądowaniem to wyłączyć roaming w telefonie, inaczej urlop w Albanii zaliczycie do mniej udanych. Pod względem dostępu do internetu to dobrze rozwinięty kraj. adekwatnie, możemy obyć się bez dodatkowej karty SIM z netem ponieważ, w większości knajpek, restauracji, hoteli i guesthousów znajdziecie dobrze działające wifi. jeżeli ktoś potrzebuje stały dostęp, to jedną z opcji jest kupno karty SIM z internetem na lotnisku lub w większych miejscowościach.
Innym rozwiązaniem, które testowaliśmy to e-SIM z netem, który się dobrze sprawdził w Albanii i który zagości w naszych podróżach częściej.
Co zobaczyć w Albanii
Zacznijmy od tego, iż Albania to kraj, który w ostatnich latach szybuje w rankingach atrakcyjności. W 2024 roku odwiedziło go około 10 milionów turystów. Dużą część spośród nich stanowią Polacy. Zdaniem CNN czy National Geographic Albania staje się jedną z topowych destynacji, która dynamicznie rośnie.
Kraj ma dwa obiekty wpisane na listę UNESCO. Jeden z nich to stare dzielnice w Berat, nazywanym miastem tysiąca okien.
Warto zatrzymać się w pięknym nadmorskim Durres, obok którego Kinga i Albi zabrali nas na świetną miejscówkę na zachód słońca.
Koniecznie wybierzcie się w Góry Północnoalbańskie i zobaczcie Park Narodowy Theth. To jedno z bardziej magicznych miejsc, jakie widzieliśmy w ostatnich latach. Oczywiście do odwiedzenia jest wioska Theth, ale warto też zrobić trekking do Blue Eye i wodospadu Grunasit.
Naszym zdaniem dobrze jest zatrzymać się na 1-2 w Tiranie, ponieważ stolica bardzo się zmienia, przebudowuje i pięknieje. Obowiązkowo zobaczcie Plac Skanderbeg, który jest centralnym punktem miasta. Warto poznać relikty komunizmu takie jak Bunk Art 1 i Bunk Art 2 oraz Dom Liści, by zrozumieć czym była albańska komuna i jak reżim Hodży wpłynął na życie Albańczyków.
Koniecznie zaplanujcie wyjazd nad jezioro Bovilla, jedno z ładniejszych miejsc jakie widzieliśmy w Albanii.
Więcej napiszemy w kolejnych tekstach na blogu w dziale Albania.
Ceny w Albanii
W chwili gdy piszemy ten artykuł można przyjąć, iż ceny w Albanii są niższe niż w Polsce i zdecydowanie bardziej przyjazne dla portfela. Oczywiście wszystko zależy od tego, gdzie się wybieramy. Jak wszędzie, miejscowości turystyczne są droższe, a te mniej popularne mają niższe ceny. Jednak ogólnie rzecz biorąc jest taniej. Obiad można zjeść zwykle w cenach od 25 do 40 PLN, chyba, iż będą to owoce morza, które uwielbiamy wówczas wszystko zależy od gustów i portfela.
Przykładowe ceny:
- kawa w kawiarni – -2-4 PLN
- chleb – około 4 zł
- masło – 12 PLN
- piwo – 4 PLN
- wino – 24 PLN
- butelka wody 1,5 – w sklepie 1.3-3 PLN / w restauracji – 4,3 PLN
- cola puszka 0,3 – 3 PLN – w restauracji – 6,5 PLN
Paliwo jest droższe niż w Polsce i kosztuje średnio około 1,7 euro za litr Pb lub diesel.
Ubrania na wyjazd do Albanii
Chociaż Albania to mały kraj to jednak warto przemyśleć przed podróżą w jaką jej część się wybieracie i odpowiednio się przygotować. jeżeli Waszym celem są plaże latem, to wiadomo, iż będzie ciepło i powinny to być głównie lekkie przewiewne ubrania i klapki. A także kremy z filtrem takie, które nie szkodzą organizmom morskim i środowisku.
Jeśli jednak planujecie góry to dobrze zabrać ze sobą odpowiednie buty, ubrania warstwowe i coś na deszcz. W górach pogoda zmienną jest i trzeba być na nią przygotowanym. O ubraniach, które warto zabrać w taką podróż na lekko pisaliśmy w tym tekście.
Szczególnie polecamy buty i kurtki od Jack Wolfskin, które testujemy od lat i zawsze dobrze się sprawdzają.
Kuchnia albańska – co i gdzie zjeść w Albanii?
Osobom odwiedzającym wcześniej Azję kuchnia albańska może wydawać się nieco nudna. jeżeli jednak lubicie proste potrawy, których siłą jest jakość produktów to na pewno odnajdziecie w tej kuchni wiele ulubionych smaków. Wieki osmańskiego panowania odcisnęły swoje piętno również na kuchni, w której można znaleźć mnóstwo podobnych potraw do tureckich, nazywających się tylko nieco inaczej.
Kuchnię Albanii można podzielić na śródziemnomorską, gdzie królują owoce morza i świeże warzywa, oraz kuchnię pasterską typową dla całych Bałkanów.
Dania tej pierwszej spróbujecie oczywiście w miejscowościach nadmorskich z dostępem do świeżych ryb i owoców morza. W Durres możemy polecić świetne Meison Bistro.
Najlepsze dania kuchni pasterskiej próbowaliśmy w agroturystyce Mrizi and Zanave, która wyróżnia się wyjątkową jakością. Dania oparte są o własne produkty. Serwują również wina Geg z własnej winnicy. Dania, które z serca polecamy to Qofte (kofta), Byrek, który jest jednym z najpopularniejszych albańskich przysmaków.
Polecamy Fërgesë, czyli paprykę faszerowaną – pyszną próbowaliśmy w restauracji Antigoni w Beracie. Polecamy albańskie sery świeże i grillowane, każda odmiana jest naprawdę dobra. A także frytki, które wyróżniają się tym, iż są robione z prawdziwych ziemniaków. Niby banał, ale naszym zdaniem to duża różnica.
Na uwagę zasługuje jufka czyli prosty makaron podawany z samym masłem. Jest smaczny.
Nie wyobrażamy sobie śniadań bez Petulli czyli pączusiów podawanych z miodem lub konfiturą.
A osobne miejsce w tej kuchni ma kawa, która zajmuje w życiu Albańczyków szczególne miejsce.
Spróbujcie albańskiej oliwy z oliwek, którą warto też przywieźć ze sobą do domu. Zdaniem Roberta Makłowicza jest ona lepsza od greckiej czy włoskiej. Nam również wyjątkowo smakuje. Więcej o albańskiej kuchni napiszemy w oddzielnym tekście na blogu.
