Cześć Przyjaciele!
Każde miasto ma swoją historię. Skomplikowaną, ciekawą, pełną wzlotów i upadków, piękną i smutną. Nie inaczej jest w przypadku Gdańska. Historia odbija się echem w przestrzeni miasta – w budynkach, na placach, cmentarzach lub w muzeach.
Mamy w Gdańsku kilka WAŻNYCH z perspektywy historii miejsc. Nierzadko historii nie tylko samego miasta, ale całej Polski, a choćby tej części Europy.
Warto owe miejsca znać, bowiem dopiero znając historię, jesteśmy w stanie zrozumieć teraźniejszość. Dopisujcie swoje typy miejsc w Gdańsku, które są WAŻNE z perspektywy historii miasta.
Zapraszam serdecznie do zestawienia!
1. Westerplatte
Pierwszym miejscem, które niewątpliwie jest istotne z perspektywy historii Gdańska, jest Westerplatte. Dawniej wysepki przy ujściu Wisły, później półwysep, w czasie swej historii popularny kurort z domem zdrojowym i molo. W latach 20-tych XX wieku założono na Westerplatte Wojskową Składnice Tranzytową, która 1 września 1939 roku została zaatakowana przez III Rzeszę (przyjmuje się, iż właśnie tutaj rozpoczęła się II Wojna Światowa). Westerplatte do dzisiaj jest symbolem oporu przeciw agresji Niemiec wobec Polski. Półwysep odwiedzany jest przez turystów z całego świata, którzy oglądają miejsce symbol, miejsce, które pokazało, iż Polscy żołnierze, mimo słabszego wyposażenia, są silni i waleczni. Niezwykle ważnym miejscem na Westerplatte jest Cmentarz Wojskowy Żołnierzy Wojska Polskiego, gdzie pochowano dowódcę Wojskowej Składnicy Tranzytowej majora Henryka Sucharskiego oraz innych żołnierzy broniących Westerplatte.
2. Stocznia
Odsłonięty 16 grudnia 1980 roku Pomnik Poległych Stoczniowców jest dominantą przestrzeni Placu Solidarności i symbolem sprzeciwu wobec komunistycznej władzy, jaka wówczas kierowała Polską. Pomnik upamiętnia zabitych w grudniu 1970 roku protestujących robotników przez milicje i wojsko. Za monumentem znajduje się słynna Brama nr. 2, dalej zaś Sala BHP, gdzie podpisano porozumienia sierpniowe. Generalnie Stocznia Gdańska jest miejscem symbolem upadku komunizmu w Polsce i nie tylko.
3. Cmentarz Ofiar Hitleryzmu
Cmentarz założono tutaj pod koniec XIX wieku. Chowano na jego terenie biedotę. W latach II Wojny Światowej stał się miejscem pochówku kilkunastu tysięcy ofiar hitleryzmu. Byli to m.in. więźniowie obozów w Nowym Porcie, Stutthofie, żołnierze Wojska Polskiego, harcerze. Po 1945 roku dokonano kilku ekshumacji i pochowano na cmentarzu na Zaspie kolejarzy z Szymankowa, obrońców Poczty Polskiej w Gdańsku, celników, duchownych oraz działaczy Polonii Gdańskiej. Na terenie 3 ha mamy taki ładunek emocjonalny, taką masę historii, tak dużo bohaterstwa ludzi walczących o Polskę, iż ciężko przejść obok obojętnie. Takie miejsca skłaniają do wielu refleksji i przypominają, iż wolność trzeba cenić oraz być wdzięcznym każdemu, kto za te wolność stracił życie.
4. Katedra Oliwska
Bazylika archikatedralna Trójcy Świętej w Gdańsku Oliwie to miejsce doprawdy wyjątkowe w historii Gdańska. Najdłuższa (107 metrów) zabytkowa świątynia w Polsce jest bowiem miejscem pochówku książąt pomorskich i ich krewnych. Mamy zatem do czynienia z historią sięgającą XIII wieku. Sam kościół przez lata zmieniał swój wygląd, wszak wnętrze to iście barokowo-rokokokowy przepych, jednocześnie jest on kapsułą czasu przenoszącą 800 lat wstecz.
5. Cmentarz Garnizonowy
Cmentarz Garnizonowy został założony po wojnach napoleońskich. Po wejściu przez bramę główną, warto skierować się do górnej części cmentarza, gdyż znajdują się tam interesujące pomniki. Stożek z luf armatnich upamiętnia żołnierzy austriackich z wojny prusko-austriackiej, biały marmurowy krzyż żołnierzy pruskich i francuskich z wojny prusko-francuskiej, wolnostojąca stela żołnierzy rosyjskich zmarłych w niewoli podczas I wojny światowej oraz poległych marynarzy z krążownika “Magdeburg”. Co ciekawe, oddanie im hołdu było argumentem do tego, aby pancernika SMS Schleswig-Holstein wpłynął do gdańskiego portu i zaatakował polską Wojskową Składnicę Tranzytową na Westerplatte 1 września 1939.
Historia miasta nie jest czarno-biała. Warto ją lepiej poznać i zrozumieć.
6. Bazylika Mariacka
Wymieniając miejsca na prawdę WAŻNE w historii Gdańska, nie można pominąć Bazyliki Mariackiej. Świątynia budowana w latach 1343-1502 kryje mnóstwo dzieł sztuki i zabytków. Wchodząc do wnętrza Bazyliki Mariackiej, ujrzycie chociażby epitafia, pokazujące bogactwo ówczesnych rodów żyjących w Gdańsku, słynny Zegar Astronomiczny z XV wieku bądź gotycką Pietę z XIV wieku. W największej świątyni w mieście pochowano wiele zacnych i ważnych z perspektywy historii osób – Konrad Leczkow i Arnold Hecht (burmistrzowie Gdańska, zabici przez Krzyżaków), Daniel Gralath (burmistrz Gdańska, założyciel Wielkiej Alei), Karl Friedrich von Conradi (zamożny mieszczanin, fundator szkoły nazwanej od Jego nazwiska), Arend Dickmann (admirał Polskiej floty wojennej, zwycięzca w Bitwie pod Oliwą). Spacer po Bazylice Mariackiej to lekcja historii.
7. Ołowianka
Ostatnim miejscem (w tym zestawieniu, nie ogólnie) ważnym z perspektywy historii miasta jest w moim przekonaniu Ołowianka, a dokładniej to wszystko co można z niej ujrzeć. Motława i Żuraw zbudowany w latach 1442-1444 opowiadają o porcie, za pomocą którego urosło tak piękne i bogate miasto, spichlerz Daleka Droga przypomina o tym, iż dawniej Wyspa Spichrzów była miejscem ponad 300 takich magazynów (nigdzie w świecie nie było tak dużej dzielnicy spichlerzy), teraźniejsza architektura ukazuje jak miasto się zmienia, z kolei Narodowe Muzeum Morskie jest dowodem na to, iż Gdańsk i morze to jeden organizm.
Kilka (ważnych) słów na koniec
Dziękuję Wam za lekturę nowego artykułu i wizytę na blogu. Historia jest ważna, choć na co dzień o niej nie myślimy. Jednakże co jakiś czas warto udać się do miejsc historycznie istotnych dla Gdańska, aby docenić miasto, które mamy w tej chwili lub zrozumieć, skąd wynikają takie a nie inne zmiany.
