Cześć Przyjaciele!
Ulice w Gdańsku jak i każdym mieście mają najróżniejszy charakter. Ich wygląd zależy od ukształtowania terenu, tożsamości dzielnicy, krajobrazów, sposobu użytkowania, zabudowy.
No właśnie, zabudowa! To ona wyróżnia miejskie ulice – zwykle blisko siebie usytuowana, tworząca pierzeje bądź stanowiąca element monumentalny danej ulicy.
Pomyślałem, iż w niniejszym artykule przedstawię siedem najpiękniej zabudowanych ulic w Gdańsku. Przy czym, i tutaj ważna uwaga, zależało mi na większym przekroju architektury, stąd tylko jedna ulica z Głównego Miasta (znalazłoby się więcej).
Co ważne, to mój subiektywny wybór, a więc możecie mieć inne typy, które chętnie zbiorę do planowanej drugiej części wpisu
1. Jaśkowa Dolina
Jaśkowa Dolina – ulica biegnąca w dolinie między morenowymi wzgórzami Parku Jaśkowej Doliny. Jej charakter w dużej mierze kształtuje to, poprzez jakie tereny przebiega, ale to właśnie zabudowa sprawia, iż Jaśkowa Dolina jest PIĘKNA. Rzecz jasna nie każdy budynek stojący przy owej ulicy jest ładny, jednakże, co pewnie sami przyznacie, kilka “perełek” się znajdzie. Wolno stojące pałacyki wznosili dla siebie zamożni gdańszczanie, realizując pragnienie o “domu pod miastem”. Architektura pałacyków jest doprawdy bajkowa. Przy “jaśkowej” znajdą również całkiem solidne kamienice, jak też skromna szachulcowa zabudowa.
2. Wajdeloty
Dolny Wrzeszcz, zwany przed wojną Wrzeszczem “północnym” (na północ od linii kolejowej), zaczął się solidnie urbanizować pod koniec XIX wieku. Budowano wówczas kamienice, które stawiano w pierzejach, na przykład przy ulicy Wajdeloty. Rzędy zdobnych kamienic budują obraz uliczki jak w centrum miasta. W końcu Wrzeszcz to takie nasze drugie “centrum miasta” Niewątpliwie uroku dodaje tutaj XVIII-wieczny Dwór Kuźniczki, a malowniczości wszelkie szczyty, wykusze i inne fantazyjne elementy zabudowy.
3. Długa
Ulica Długa – najważniejsza ulica Głównego Miasta – najbogatszej części Historycznego Śródmieścia Gdańska – od zawsze miała wyjątkową oprawę architektoniczną. Ta z biegiem lat się zmieniała, szczególnie po powojennej odbudowie. Mimo tego, od wieków to właśnie Długa jest najsłynniejszą ulicą w Gdańsku. Stoi przy niej ponad 80 domów mających wąskie i wysokie fasady, najczęściej zwieńczone ozdobnym szczytem. Patrząc spod Bramy Złotej w kierunku Ratusza, doskonale, jak na dłoni, układają się nam wszystkie architektoniczne elementy Długiej, świadczące o jej wspaniałości. Zwróćcie uwagę, iż ulica lekko się wije, zatem na początku spaceru, Ratusz stoi na samym środku osi widokowej, zaś z każdym krokiem “przesuwa się” w lewo, odsłaniając widok na Długi Targ.
4. Stary Rynek Oliwski
Oliwa do 1926 roku była osobnym miastem, które wówczas właśnie stało się częścią Gdańska. Tę miejskość Oliwy wciąż widać. Pamiętam, jak niemal 20 lat temu jechałem z Przyjacielem i Jego Mamą samochodem przez Oliwę. Mimo faktu, iż zupełnie nie zajmowałem się na ów czas Gdańskiem, poczułem się jak w osobnym, niewielkim mieście. Oliwa ma kilka ulic, które mogą na spokojnie pretendować do tego typu zestawienia, ale wybrałem moim zdaniem najciekawszą pod kątem zabudowy. Stary Rynek Oliwski, w moim przekonaniu, zachował swój kameralny charakter spokojnego miasteczka. Owszem, pierzeje tworzą kamienice, ale nie dominuje monumentalna zabudowa, wręcz przeciwnie, tożsamość “dawnego miasta” podkreśla Dom Bramny, Młyn oraz do niedawna “Karczma”, w tej chwili “Oliwa Residence”. Krajobraz ulicy może się podobać i wręcz przenieść w czasie.
5. Gościnna
Pewnie mało kto spodziewałby się w takim zestawieniu reprezentantki Oruni, a jednak! Gościnna to moim skromnym zdaniem jedna z ciekawiej zabudowanych ulic w całym Gdańsku. Tutaj również, tak jak w przypadku Oliwy, zabudowa oddaje małomiasteczkowy charakter miejsca. Oś widokową Gościnnej wieńczy bryła Kościoła Najświętszego Serca Pana Jezusa i Św. Jana Bosko, zaś ściany owej przestrzeni zajmują wolno stojące, jakże interesujące budynki. To chociażby XIX-wieczny, niedawno odrestaurowany dawny Ratusz, siedziba Szkoły Muzycznej im. Henryka Wieniawskiego lub szachulcowa Kuźnia z ok. 1800 roku, czyli najmniejszy na Żuławach dom podcieniowy. Spacer ulicą Gościnną może Was pozytywnie zaskoczyć.
6. Słonimskiego
Ulica Słonimskiego jest jedną z głównych ulic na terenie osiedla Garnizon, leżącego w obrębie dzielnicy Wrzeszcz. Zbierając ulicę do niniejszego zestawienia pragnąłem, by choć jedna z nich reprezentowała współczesną architekturę. Wybór padł na “Garnizon”, który od lat zaskakuje ciekawą architekturą i miłymi przestrzeniami publicznymi dostępnymi dla wszystkich. Zabudowa przy ul. Słonimskiego nie jest przeskalowana, a jej gabaryty dostosowane do szerokości ulicy.
7. Ojcowska
Ojcowska jest jedną z ciekawszych ulic nie tylko na Siedlcach, ale generalnie w całym Gdańsku. Wszystko przez zabudowę, raczej niespotykaną w innych częściach miasta. Ojcowska została poprowadzona po grzbiecie jednego ze wzgórz, zatem jej przebieg dostosowany jest do jego kształtu. Wzdłuż ulicy stoją domy w zabudowie szeregowej. Mamy dwa, długie na 250 metrów i wijące się niczym wąż parterowe bloki ze spadzistymi dachami. Osiedle zostało wzniesione pod koniec lat 20-tych XX wieku, zatem może się pochwalić niemal stuletnią historią.
Kilka (ważnych) słów na koniec
Dziękuję Wam za lekturę nowego artykułu i wizytę na blogu. Jak widzicie, mamy w Gdańsku ulice, które są pięknie zabudowane. Brakuje nam co prawda typowo wielkomiejskich ulic okraszonych monumentalnymi kamienicami, aczkolwiek to co mamy, daje fajny przekrój architektury i ulicznych krajobrazów. W tym względzie Gdańsk również jest różnorodny.
Jeśli macie swoje typy, piszcie proszę w komentarzach oraz na facebook’u lub instagramie.
