Levi’s 501 to legenda mody męskiej i damskiej. Trudno w to uwierzyć, ale spodnie te świętują właśnie 150 urodziny. Przyjmuje się, iż pierwowzór tych kultowych spodni narodził się 20 maja 1873 roku. To właśnie ta data widnieje na naszywce nad tylną prawą kieszenią każdej pary levisów i na podszewce kieszeniowej. jeżeli macie w swojej szafie jakieś levisy, to być może zwróciliście uwagę na ten detal. Co się wtedy wydarzyło?
Otóż tego dnia amerykański urząd patentowy zarejestrował wniosek złożony przez przedsiębiorcę Jacoba Davisa, który wymyślił innowacyjny sposób na wzmacnianie szwów w spodniach roboczych dzięki miedzianych nitów.
A stało się to za namową i przy finansowym wsparciu Levi Straussa – kupca, od którego Davis kupował tkaniny i z którym znali się od lat. Zawiązali w ten sposób nieoficjalną spółkę, która była początkiem firmy Levi Strauss & Co. Postanowili produkować trwałą odzież roboczą z bawełnianego płótna dla poszukiwaczy złota, farmerów, górników.
Przy okazji tej okrągłej rocznicy postanowiłem napisać artykuł o dziesięciu mniej znanych ciekawostkach związanych z modelem 501, ale też samą marką Levi’s. Ciekaw jestem czy coś z tych faktów was zaskoczy, napiszcie w komentarzach.
1. MADE IN POLAND
Produkty Levi’s szyte są w tej chwili w kilkuset fabrykach na całym świecie. To ponad 25 państw (m.in. Pakistan, Chiny, Bangladesz, Sri Lanka, Wietnam, Egipt, Turcja), ale chyba kilka osób wie, iż jedną z najbardziej cenionych pod względem jakości, jest ich polska fabryka, która zlokalizowana jest w Płocku.
Szyte są tam głównie droższe linie tej marki, co świadczy o najwyższej jakości naszych szwalni i naszych szwaczek. Kilka lat temu czytałem wypowiedź wiceprezesa Levi Strauss & Co. który mówił, iż Płock jest na jego liście najwyżej, jeżeli chodzi o decyzje, gdzie zlecić produkcję najbardziej prestiżowych modeli jego marki. To duże wyróżnienie, biorąc pod uwagę fakt, iż Levi’s korzysta z kilkuset fabryk na całym świecie.
Polska fabryka Levi’s działa od roku 1992. W najlepszych latach pracowało tam blisko tysiąc osób, w tej chwili jest to około 800 osób. Z tego czytałem, to jest to jedna z dwóch szwalni faktycznie należących do Levi Strauss & Co, a nie do ich podwykonawców. Druga działa w RPA.
2. TO NIE LEVI STRAUSS WYMYŚLIŁ LEVISY
Dzisiaj kilka osób o tym wie, iż twórcą pierwowzoru Levi’s 501 był nie Levi Strauss, ale łotewski imigrant Jacob W. Davis, który wymyślił miedziane wzmocnienia spodni roboczych i postanowił opatentować to rozwiązanie. Niestety nie było go na to stać i zgłoszenie patentowe sfinansował Levi Strauss, od którego Davis kupował tkaniny. Niedługo po tym zostali wspólnikami i był to początek firmy Levi Strauss & Co.
3. NAJSTARSZE I NAJDROŻSZE LEVISY
Najstarsze levisy, jakie zachowały się do dnia dzisiejszego, pochodzą prawdopodobnie z roku 1879. Przechowywane są w specjalnym skarbcu w siedzibie Levi Strauss & Co.
Odrobinę młodszy egzemplarz został sprzedany w zeszłym roku na aukcji za 76 000 $. Dodając do tego opłaty aukcyjne, wychodzi, iż nabywca zapłacił za nie prawie 400 tys złotych! Spodnie te znaleziono w starej kopalni i zachowały się w świetnym stanie, jak na swój wiek (zdjęcie poniżej). Wyprodukowano je prawdopodobnie w roku 1880, a kupił je właściciel amerykańskiego sklepu z ubraniami vintage.
4. LEVI STRAUSS NIGDY NIE NOSIŁ LEVISÓW
Zazwyczaj jest tak, iż właściciel firmy jest jej najlepszą wizytówką i sam używa ich produktów. Ciężko sobie wyobrazić Steva Jobsa używającego sprzętów marki Samsung, czy pana Brunello Cucinelliego w ubraniach Loro Piana. Ale Levi Strauss nigdy nie nosił spodni swojej marki, bo po prostu w czasach gdy żył, spodnie dżinsowe były ubiorem robotników, a on był bogatym kupcem, więc na co dzień nosił garnitury.
5. ŁUKI NA KIESZENIACH
Jednym ze znaków rozpoznawczych spodni Levi’s są podwójne łukowate przeszycia na tylnych kieszeniach, które przypominają zarys lecącego ptaka. Nie do końca znana jest idea akurat takiego kształtu, ponieważ znaczna część dokumentacji technicznej pierwszych modeli spodni uległa zniszczeniu podczas trzęsienia ziemi, które nawiedziło San Francisco w roku w 1906 roku.
Podobno pierwotnie był to ścieg techniczny, który mocował podszewkę kieszeniową do tkaniny zewnętrznej, ale gwałtownie stał się symbolem marki. Przeszycia na kieszeniach nazwano Arcuate i w roku 1943 oficjalnie zarejestrowano je jako znak towarowy należący do Levi Strauss.
Przez kilka dekad przeszycia na tylnych kieszeniach były wykonywane manualnie, bez żadnych szablonów, jako pojedynczy szew, który musiał być wykonany dwukrotnie i dzięki temu każdy egzemplarz spodni wyglądał nieco inaczej.
Co ciekawe, był taki czas w historii tej firmy, iż łuki na tylnych kieszeniach były malowane, a nie wyszywane. Zmniejszano w tej sposób zużycie nici. Miało to miejsce podczas II wojny światowej, gdy komponenty do szycia były mocno reglamentowane.
6. SZLUFKI DOPIERO PO KILKUDZIESIĘCIU LATACH
Spodnie Levi’s nie od początku miały szlufki na pasek. Wprowadzono je dopiero w roku 1922, co było kolejnym wyróżnikiem tej firmy na tle konkurentów. Od tego momentu ich spodnie można było nosić z paskiem. Wcześniej dżinsy noszono na szelkach lub regulowano ich obwód specjalnym paskiem-regulatorem z klamrą, który był naszyty nad tylnymi kieszeniami.
7. PODRABIANI JUŻ STO LAT TEMU
Spodnie Levi Strauss bardzo gwałtownie wyrobiły sobie renomę i markę. To spowodowało, iż na rynku amerykańskim już w latach 20. XX wieku zaczęły się pojawiać ich podróbki. Firma musiała jakoś temu przeciwdziałać i od roku 1936 w spodniach zaczęto wszywać małą czerwoną wszywkę z logotypem Levi’s, która była mocowana przy wewnętrznej krawędzi tylnej kieszeni. Jest ona stosowana do dnia dzisiejszego.
8. LEVI’S DOSTARCZAŁ ODZIEŻ DO AMERYKAŃSKICH WIĘZIEŃ
O jakości i renomie produktów Levi Strauss może też świadczyć fakt, iż firma ta przez wiele lat realizowała rządowe kontrakty na odzież więzienną, która jak wiadomo musiała być bardzo trwała i długowieczna, bo przecież była noszona przez więźniów codziennie przez wiele lat.
9. PÓŹNY DEBIUT W EUROPIE, A W POLSCE JESZCZE PÓŹNIEJSZY
Choć historia marki Levi’s zaczyna się pod koniec XIX wieku, a wielką skalę działalności osiąga już w latach 20. XX wieku, to firma ta zaczyna eksportować swoje wyroby do Europy dopiero w roku 1959, więc Europejczycy stosunkowo niedawno poznali ich spodnie, a Europa wschodnia, w tym Polska, to jeszcze później (przynajmniej oficjalnie).
W czasach późnego PRL-u, spodnie Levi’s były w naszym kraju bardzo cenną walutą wymienną, ponieważ państwa bloku wschodniego przez wiele dekad były odcięte od produktów zachodnich, więc oficjalnie nie można było u nas kupić levisów.
Pierwszy polski sklep tej marki uruchomiono dopiero w roku 1991. Do tego czasu levisy, ale też inne amerykańskie marki, można było kupić na bazarach, w Pewexach i od osób, które dostawały je w paczkach z Ameryki. Za oryginalny egzemplarz (bo podróbek też było sporo w PRL-u), trzeba było zapłacić około połowę przeciętnej pensji z tamtego okresu, czyli na dzisiejsze pieniądze jakieś 2000 zł. Dużo, prawda? Ale chętnych na levisy czy wranglery z czarnego rynku nie brakowało, bo dla młodych ludzi był to przedmiot pożądania.
10. MUZEUM
Levi’s jest jedną z niewielu marek odzieżowych na świecie, która ma własne muzeum. Ale nie ma się co dziwić, skoro to firma o tak długiej historii, która miała wielki wpływ na historię mody. Ale co ciekawe, muzeum nie znajduje się w Kalifornii, ale w malutkim niemieckim miasteczku Buttenheim – to tam urodził się Levi Strauss.
