Gdy ktoś mnie pyta, jakie państwa lubię najbardziej na świecie, to moje myśli od razu biegną na południe, lekko południowy-wschód.
Lubię kraje suche. Pustynne, stepowe. Lubię budzić się przy nawoływaniu muezzina, lubię (uwielbiam!) tamtejszą kuchnię, lubię wreszcie tam miasta i zabytki. A najbardziej na świecie lubię ich naturę. Pustynie, stepy, suche góry.
Turcja ma szczególne miejsce w moim sercu. Odwiedziłam już ją cztery razy i spędziłam w niej prawie dwa miesiące. I ciągle wiem, iż widziałam kilka i jest mnóstwo miejsc, do których mogłabym wrócić.
Dzisiaj napiszę wam o miejscach UNESCO w Turcji. Tych które odwiedziłam i które – bo to często one – chwyciły mnie za serce.
Artykuł powstał we współpracy z EXIM tours, biurem podróży oferującym wakacje w Turcji.
1. Pergamon
CC Flick, Benh Lieu Song
Zacznę od tego, iż w Turcji jest ogrom parków archeologicznych związanych z cywilizacją starożytnej Grecji. Jedne z najważniejszych miast helleńskich i hellenistycznych, a także jedni z najważniejszych filozofów, twórców i polityków pochodziło właśnie z terenów dzisiejszej Turcji.
Pergamon znany jest przede wszystkim ze swojego ołtarza, który od XIX wieku znajduje się w Berlinie. Jednak całe miasto należało do najpiękniejszych w hellenistycznym świecie. Dziś wrażenie robi przede wszystkim olbrzymi teatr dla 10 000 widzów i pozostałości świątyni Trajana.
2. Troja
CC wikimedia.org, Sanjorgepinho
Tak! Słynne starożytne miasto z Iliady też jest na terenie dzisiejszej Turcji! Pamiętam, iż gdy przyjechałam tam jako nastolatka, byłam najpierw bardzo zawiedziona. Nie zobaczyłam olbrzymiego parku archeologicznego, a… aktywne wykopaliska. To tutaj po raz pierwszy mogłam obserwować faktyczną pracę archeologów. Zrobiło to na mnie wrażenie i pobudziło wyobraźnię.
No i w Troi zobaczymy konia trojańskiego. Stał 20 lat temu i jak gwałtownie sprawdziłam, stoi do dziś.
3. Ani
Skręcamy tak bardzo na wschód, iż dalej się nie da. Ani to średniowieczne miasto, które znajduje się na samej granicy Turcji i Armenii. Ani w 961 roku stało się stolicą armeńskiego królestwa. W pewnym momencie w mieście mieszkało 100 000 mieszkańców! Jednak po fali nieszczęść istniało tylko do XIV wieku.
Jest przepiękne! Spacerujemy w nim po rozległej łące nad wąwozem i po drodze spotykamy zabytkowe budynki. Atmosfera jest melancholijna, powiedziałabym, iż romantyczna. No i najczęściej jesteśmy w nim sami.
Więcej o Ani przeczytacie tu.
4. Cytadela w Diyarbakir
flickr.com, Travel Aficionado
Tym razem jedziemy na południowy wschód. Nie do miasta hellenistycznego, armeńskiego czy tureckiego, a do… kurdyjskiego.
Diyarbakir jest bowiem nieoficjalną stolicą tureckiego Kurdystanu. Jest dużym (prawie milion mieszkańców), tętniącym życiem miastem, w którym wrażenie robi jego najstarsza część. Jest otoczona bizantyjskimi murem, który zachował się w całości! Jego długość to 6 km i co interesujące – jest to szósty najdłuższy zabytkowy mur na świecie.
Wewnątrz muru są zabudowania mieszkalne, raczej ubogie. Polecam pochodzić między tymi kolorowymi domkami.
Oprócz cytadeli na liście obiektów UNESCO znalazły się ogrody Hevsel, które zaopatrywały miasto w żywność.
5. Hierapolis-Pamukkale
Flickr, Tatyana
Kolejne starożytne miasto w Turcji znane jest nie tyle ze względu na swój ogrom czy dobre zachowanie, ale z powodu znajdujących się tu basenów wodnych, czyli słynnego Pamukkale.
Pamukkale po turecku znaczy “bawełniana twierdza” i nazwa zdecydowanie oddaje to, co znajdziemy na miejscu. Są to baseniki wody termalnej na górze z licznymi białymi wapiennymi naciekami, co tworzy iście baśniowy widok.
6. Góra Nemrut
Turcja ma dwie słynne góry. Jedna to Ararat – święta góra Ormian. Druga to wznosząca się na 2134 metrów n.p.m. Góra Nemrut.
Góra Nemrut to niezwykle tajemnicze miejsce. Bo co oznaczają znajdujące się tam głowy olbrzymich posągów? Jaki miały cel? Czy była to świątynia czy może grobowiec?
Wiadomo na pewno, iż pochodzą jeszcze z czasów cywilizacji Mezopotamii (III tysiąclecie p.n.e.). I iż wyglądają niesamowicie o wschodzie słońca! I – uwaga! – całkiem łatwo na te 2134 wejść. A adekwatnie większość wjechać.
Więcej o Nemrut Dagi przeczytacie tutaj.
7. Taniec derwiszów – Ceremonia Mewlewi Sema
CC Flickr.com, Peter Morgan
List UNESCO jest kilka. Jest oczywiście ta najczęściej przywoływana – Światowa Lista Dziedzictwa UNESCO, ale jest też Lista Niematerialnego Dziedzictwa UNESCO.
Do tej drugiej należy ceremonia Mewlewi Sema, czyli taniec derwiszów. Sama miałam okazję uczestniczyć w takim tańcu w Konyi, czyli w świętym mieście Turcji.
Tańczący derwisze to muzułmańskie bractwo zakonne, które powstało w XIII wieku. Ich inspiracją była znana i ceniona do dziś poezja Rumiego. Derwisze medytują w formie tańca, który przypomina wir.
Stąd tańczący lub wirujący derwisze.
Dziś oczywiście taniec jest skomercjalizowany i oglądamy go w czasie turystycznych kolacji w hotelach i restauracjach. Jednak tradycyjne ceremonie bractwa przez cały czas się odbywają, a najważniejsze mają miejsce właśnie w Konyi.
8. Efez
Efez to najpiękniejsze i najlepiej zachowane starożytne miasto w jakim byłam. Kropka.
Jeśli w czasie swojego życia chcecie zobaczyć tylko jeden park archeologiczny, to niech będzie to Efez!
Efez jest częścią starożytnej Jonii i pochodzi prawdopodobnie z IX wieku p.n.e. Spacerując po nim nie zwiedzamy świątyni czy tam teatru. Zwiedzamy całe miasto!
Spacerujemy więc szeroką Ulicą Portową, wchodzimy do odeonu, przechodzimy przez świetnie zachowaną bramę, oglądamy fontannę i łaźnię, ale przede wszystkim zachwycamy się biblioteką!
Rzadko kiedy w parkach archeologicznych możemy zobaczyć tak zrekonstruowany budynek, jakim jest biblioteka w Efezie. I choć to ta w Pergamonie szczyciła się zbiorami 100 000 woluminów (Efez miał ich tylko 12 000), to to bibliotekę w Efezie pamiętam już 20 lat, tak jakbym widziała ją wczoraj.
9 Stare miasto i zabytki Stambułu
Wreszcie przechodzimy do złotej dwójki, czyli dwóch absolutnie najwspanialszych miejsc w Turcji.
Pierwsze to Stambuł – miasto totalne. Miasto, z którego nie da się wyjść, w którym każda dzielnica jest inna. Miasto nowoczesna metropolia, miasto turystyczne, ale też miasto-wioska z kurami i kozami na podwórku.
W Stambule znajdziemy tak niezwykłe zabytki jak Hagię Sophię, Błękitny Meczet, Pałac Topkapi (koniecznie z przewodnikiem!), Wielki Bazar czy Pałac Dolmabahcze. Wspaniały jest Most Galata i Wieża Leandra. Ale najprzyjemniejszy jest chyba spacer po dzielnicy Sirkeci. Mnóstwo uliczek i starych domów pozwalają nam poczuć, iż to jest Stambuł.
10. Kapadocja
Wreszcie niesamowita Kapadocja, czyli miejsce zupełnie nie z tej ziemi! Bajeczne formacje skalne i umieszczone między nimi domy, czy to w tufowych jaskiniach, czy po prostu łączące się ze skałami ścianą.
Czego tu nie ma! Skalne miasta, podziemne miasta, szlaki turystyczne, słynne loty balonami i kompleksy skalnych bizantyjskich kościołów. Kapadocja to jedno z najpiękniejszych miejsc jakie widziałam na świecie!
Pozostałe miejsca na liście UNESCO w Turcji
W Turcji na liście materialnego dziedzictwa UNESCO znajduje się 21 miejsc. Ciągle jestem przed połową. Brakuje mi:
zabytki UNESCO w Turcji: Wielki meczet i szpital Divriği, Drewniane hypostylowe meczety średniowiecznej Anatolii
starożytne miasta UNESCO w Turcji: Hattusa, Ksantos-Letoon, Çatalhöyük, Afrodyzja, Göbekli Tepe, Arslantepe, Gordion
zabytkowe miasta Turcji: Safranbolu, Edirne, Bursa i Cumalıkızık
niematerialne dziedzictwo UNESCO sprawdzicie na oficjalnej stronie (klik)
