Zapraszamy serdecznie na wernisaż wystawy autorstwa Natalii Hładyk w piątek 20 grudnia 2024 r. o godzinie 17.00 do Zagrody Maziarskiej w Łosiu. Wystawa będzie czynna do 15 lutego 2025 r.
W CZEPCU URODZONA — REKONSTRUKCJE RODZINNE
Projekt artystyczno-badawczy
Projekt artystyczno-badawczy
Natalia Hładyk
Tytułowy projekt jest moją rodzinną opowieścią o kobietach, które nie miały tyle szczęścia, co ja. Moje babki, prababki żyły w innych, trudnych czasach. Biednych, naznaczonych wojnami i deportacją. W wyniku ostatniego wydarzenia nasze rodzinne pamiątki zostały utracone, pozostały tylko wspomnienia mojej babci — Anny Adzymy z domu Dedła, która urodziła się w 1932 roku w zdyńskim przysiółku Ług (łem. Łuh, powiat gorlicki).
Oprócz zrekonstruowanych elementów kobiecego, łemkowskiego stroju, tj.: czepca, krezy, paciurków (korali), gerdanu oraz party (obrzędowe, weselne nakrycie druhny) na wystawie znajdziecie Państwo opisy, świadectwa i fotografie rodzinne. Tych ostatnich jest niewiele, głównie z lat 50. ubiegłego wieku. Starsze, przywiezione m.in. przez moją praprababkę z Ameryki, zostały zniszczone przez polskiego żołnierza na jednej ze stacji rozładunkowych PKP na Dolnym Śląsku.
Projekt ten traktuję bardzo osobiście, a wszystko to po to, by zrekonstruować wspomniane pamiątki, artefakty, które dawniej określały statut społeczny moich przodkiń. To tak, jakbym przywołała JE ponownie, dając im głos i przestrzeń.
JAKBY OŻYŁY — DLA MNIE I NASTĘPNYCH POKOLEŃ.
Rekonstrukcji wspomnianych wcześniej pięciu elementów dokonywałam na podstawie ustnych świadectw babci, kwerend muzealnych (opisów oraz eksponatów), a także archiwalnych fotografii pochodzących z Muzeum Etnograficznego im. Seweryna Udzieli w Krakowie. Opierałam się na materiałach dotyczących środkowej Łemkowszczyzny — wsi Zdynia i Ług oraz sąsiednich miejscowości: Koniecznej, Gładyszowa, Krzywej, Czarnego, Lipnej, Radocyny i nieco dalszej Krynicy, zachowując łemkowskie nazewnictwo.
Nie mam 100% pewności, czy moje rekonstrukcje wiernie oddają ozdoby przodkiń, ponieważ babcia nie pamięta szczegółów.
Z WDZIĘCZNOŚCI UBIERAM I OZDABIAM JE TAK, JAKBYM CHCIAŁA JE WIDZIEĆ. CHCIAŁABYM, ŻEBY MIAŁY WSZYSTKO.
jeżeli mówi się o kimś, iż jest w czepcu urodzony, oznacza to, iż osoba ta ma szczęście.
Natalia Hładyk — artystka wizualna oraz animatorka kultury, autorka symbolicznych drzwi (obiektów) w pięciu nieistniejacych, łemkowskich miejscowościach. Absolwentka Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie — wydział Malarstwa Sztalugowego oraz Lwowskiej Narodowej Akademii Sztuki — wydział Malarstwa Monumentalnego. Mieszka i pracuje w Gorlicach.
